Πάνε 2 χρόνια από το μεγαλειώδες συλλαλητήριο στις 5 Μαΐου 2018, όπου 10.000 Βολιώτες κατέβηκαν στους δρόμους και δήλωσαν ότι δεν θέλουν την καύση σκουπιδιών ούτε και το εργοστάσιο SRF του Δήμου Βόλου. Την επόμενη χρονιά τον Απρίλιο του 2019 επίσης χιλιάδες Βολιώτες συνέχισαν αυτά τα δύο μεγάλα όχι και αντέτειναν τις προτάσεις τους για οικολογικού τρόπους διαχείρισης των απορριμμάτων. Το φθινόπωρο του 2019 χιλιάδες παιδιά, μαθητές και φοιτητές κατέβηκαν στους δρόμους με τα ίδια επιχειρήματα. Η ερώτησή μου προς το σύστημα εξουσίας του τόπου μου είναι πόσες χιλιάδες πρέπει να κατεβούν για να ικανοποιηθούν αυτά τα αιτήματα; Πόσες χιλιάδες ανθρώπων πρέπει να επιβάλλουν τη δημοκρατία;
Θεωρώ ότι η κεντρική εξουσία, αλλά και η τοπική, δείχνει μία ιδιαίτερη αλαζονεία και δεν εισακούει τα αιτήματα χιλιάδων πολιτών. Ακόμη και με το άτυπο δημοψήφισμα που έγινε στον Βόλο κατά τη διάρκεια των δημοτικών εκλογών, το 98.5 % των Βολιωτών είπε όχι στην καύση σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ-Lafarge και όχι στη μονάδα SRF του Δήμου Βόλου. Δεν είναι όμως αδικαιολόγητη αυτή η συμπεριφορά της εξουσίας προς τους εξουσιαζόμενους. Είναι ξεκάθαρη η ιεράρχηση αξιών. Τα κέρδη μίας τσιμεντοβιομηχανίας και άλλων εργολάβων μπαίνουν πάνω από την υγεία χιλιάδων πολιτών. Αντί να μιλάμε για το πώς θα ξεκινήσει η διαδικασία μετεγκατάστασης οχληρών βιομηχανιών από την περιοχή μας με εξασφάλιση των θέσεων εργασίας, είμαστε αναγκασμένοι να παλεύουμε για το τί θα κάψει για να παράγει το κλίνκερ.
Ήδη από το 2018 υπάρχει η μελέτη της Καθηγήτριας Χημείας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Σαμαρά που δείχνει ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αέριας ρύπανσης στον Βόλο. Ειδικά η τσιμεντοβιομηχανία, όπως έδειξε η μελέτη, έχει συμμετοχή 22.2% στη Νέα Δημητριάδα και 13.9% στη Νέα Ιωνία. Αυτά τα ποσοστά αυτόκλητοι δημοσιογραφίσκοι τα θεώρησαν ως μικρά και μαζί με το πολιτικό κατεστημένο του Βόλου καταχώνιασαν αυτήν τη μελέτη που είχαν πληρώσει οι Έλληνες φορολογούμενοι. Το ίδιο συνέβη και με τη μελέτη θνησιμότητας του 2018 που μετά από πιέσεις των πολιτών εκπονήθηκε και έδειξε ότι οι Βολιώτες αντιμετωπίζουν μία σειρά από νοσήματα (διάφορα είδη καρκίνου, καρδιαγγειακά, εγκεφαλικά κ.ά.) και μάλιστα σε πολλαπλάσιους αριθμούς από την υπόλοιπη Ελλάδα. Βέβαια η Περιφέρεια Θεσσαλίας θεωρεί σωστό το να μην έχει χρηματοδοτήσει μέχρι σήμερα το δεύτερο τμήμα της έρευνας που θα καταδείκνυε τα αίτια. Μην αναρωτιέστε το γιατί. Σε αυτήν την ιστορία αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχουν αγαθές προθέσεις. Όλοι έχουν την ευθύνη τους.
Και να μην αφήσουμε έξω από το κάδρο το εργοστάσιο χαλυβουργίας που βρίσκεται στα δυτικά του Βόλου όπου έρευνα Ελλήνων επιστημόνων έδειξε ότι τα εδάφη και τα νερά στην περιοχή βορειοανατολικά του Βελεστίνου έχουν επιβάρυνση σε αρσενικό. Την ίδια επιβάρυνση απέδειξε έρευνα πολιτών γύρω από την ΑΓΕΤ. Τι έγινε όμως για αυτές τις περιπτώσεις; Η μέθοδος που ακολουθείται είναι της απαξίωσης και σταδιακής λήθης με τη βοήθεια των ΜΜΕ. Για όλες αυτές τις έρευνες που θα έπρεπε άμεσα να ωθήσουν την πολιτεία σε ενδελεχή μελέτη της ρύπανσης ακολουθήθηκε η εκούσια ύπνωση του κοινού και ο αποπροσανατολισμός. Οι μελέτες καταχωνιάστηκαν, αλλά οι Βολιώτες συνεχίζουν να νοσούν και να πεθαίνουν.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω και την ευθύνη που έχει ο επιστημονικός κόσμος του Βόλου. Δεδομένου ότι πολλοί επιστήμονες της πόλης μας, όπως και πολλοί πολιτικοί, έχουν κάποιο οικονομικό ή πολιτικό συμφέρον από αυτό που γίνεται δεν βγαίνουν δημόσια να ταχθούν κατά της ρύπανσης των εργοστασίων. Το αντίθετο μάλλον. Εντυπωσιάστηκα όταν είδα Βολιώτη επιστήμονα να υποστηρίζει πιο θερμά και από την τσιμεντοβιομηχανία την καύση σκουπιδιών. Λυπήθηκα όταν είδα άλλον επιστήμονα να αναφέρει μη έγκυρη γνώση σε εκπομπή ότι μπορούμε να έχουμε online καταγραφή των διοξινών.
Αντιπαραβάλλω σε αυτούς τη ζωή του Clair Patterson και τους καλώ στον ίσιο δρόμο της αρετής. Ο Clair Patterson είναι σχεδόν άγνωστος σε όλους μας. Πόσοι ξέρουν ότι μελετώντας τα ισότοπα του μολύβδου υπολόγισε την ηλικία του πλανήτη μας; Και ναι, ξέρουμε ότι η γη είναι 4.55 δισεκατομμυρίων ετών εξαιτίας αυτού του λαμπρού επιστήμονα. Του χρωστάμε όμως και κάτι παραπάνω. Κατά τη διάρκεια των ερευνών του παρατήρησε ότι η χρήση του μολύβδου στη βενζίνη έχει επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών. Αν και η έρευνά του είχε αποκλειστική χρηματοδότηση από εταιρείες πετρελαιοειδών δεν φοβήθηκε να βγει δημόσια το 1965 και να πει ότι η χρήση του μολύβδου στη βενζίνη έχει ολέθριες συνέπειες στην υγεία των ανθρώπων. Το αποτέλεσμα ήταν να χάσει κάθε χρηματοδότηση της έρευνάς του και να αποπεμφθεί από την Επιτροπή Ερευνών Δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ, ειδικά όταν ένας άλλος επιστήμονας επηρεασμένος από τα «δωράκια» των εταιρειών υποστήριζε ότι ο μόλυβδος δεν είχε καμία επίπτωση. Σε αυτό συνέτειναν η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ και η Αμερικανική Ιατρική Ένωση. Ο Clair Patterson αγωνίστηκε με σθένος για 10 χρόνια, δικαιώθηκε και κατάφερε σήμερα η βενζίνη μας να είναι αμόλυβδη. Έσωσε χιλιάδες ανθρώπους από το θάνατο και από τις παθήσεις του νευρικού συστήματος. Σε αυτή τη στάση καλώ τους δεκάδες επιστήμονες του Βόλου και τους χιλιάδες της Ελλάδας. Μην επηρεάζεστε από τα «δωράκια». Είναι θεμιτή η κάθε χρηματοδότηση, αλλά ποτέ δεν πρέπει να επηρεάζει την επιστημονική αλήθεια.
Στις 13 Ιουνίου 2020 θα πρέπει να είμαστε όλοι εκεί. Παίρνουμε θέση. Στις 18:00 στο νοσοκομείο του Βόλου στο συλλαλητήριο που καλεί η Λαϊκή Συνέλευση Πλατείας Ελευθερίας. Η λύση θα έρθει από τους πολλούς και όχι από τους Μεσσίες. Θα βαδίσουμε προς την ΑΓΕΤ για να διαμαρτυρηθούμε για άλλη μια φορά κατά της καύσης σκουπιδιών. Και τώρα ξέρουμε περισσότερα για την καύση. Τόσες μελέτες έχουν δείξει ότι η καύση σκουπιδιών έχει επιπτώσεις σε ενήλικες και στα παιδιά. Θα το επιτρέψουμε;
Βιβλιογραφία
Domingo, J.L., Rovira, J., Nadal, M. and Schuhmacher, M., 2017. High cancer risks by exposure to PCDD/Fs in the neighborhood of an Integrated Waste Management Facility. Science of The Total Environment, 607, pp.63-68.
García-Pérez, J., López-Abente, G., Castelló, A., González-Sánchez, M. and Fernández-Navarro, P., 2015. Cancer mortality in towns in the vicinity of installations for the production of cement, lime, plaster, and magnesium oxide. Chemosphere, 128, pp.103-110.
Σαμαρά-Κωνσταντίνου, Κ., Κουϊμτζής, Θ., Βουτσά, Δ., Κούρας, Α., Μανώλη, Ε., Αργυρόπουλος, Γ., Νικολάου, Κ., Σαμπουντζής, Ε., Σπυρίδης, Π., Ζησιμάτου, Α. Κουμπαρέλος, Γ. 2008 Προσδιορισμός της συμβολής πηγών στην ατμοσφαιρική ρύπανση του Βόλου και σχεδιασμός ιεραρχημένης πολιτικής για την αναβάθμιση της ποιότητας της ατμόσφαιρας.
Ortega-García, J.A., López-Hernández, F.A., Cárceles-Álvarez, A., Fuster-Soler, J.L., Sotomayor, D.I. and Ramis, R., 2017. Childhood cancer in small geographical areas and proximity to air-polluting industries. Environmental research, 156, pp.63-73.
Voudouris, K., Melfos, V., Aidona, E., Kazakis, N., Giouri, K. Stratis, J. 2014. Arsenic_concentration_in_groundwater_and_sediments_of_Velestino_area_Thessaly_central_Greece
Μάρκος Βαξεβανόπουλος,
Διδάκτωρ Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Λυών
