Άρθρο του Μάρκου Βαξεβανόπουλου
Υπ. Διδάκτορος Γεωλογίας Α.Π.Θ.
Η κατεδάφιση ενός κτηρίου με οικοδομικά στοιχεία που περιέχουν αμίαντο αποτελεί μία σύνθετη διαδικασία στις σύγχρονες κοινωνίες και κάτι απλό στις τριτοκοσμικές. Γιατί;
Εδώ και χιλιάδες χρόνια ο αμίαντος ως υλικό γνώρισε πολλές χρήσεις, από τις οικοδομές έως την κατασκευή πυρίμαχων υλικών. Από τις αρχές του 20ου αιώνα, κυρίως κατά τη χρήση του ως οικοδομικό υλικό και συνήθως αναμεμειγμένο με τσιμέντο παρατηρήθηκαν αρκετά κρούσματα θανάτων από παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος.
Ο αμίαντος είναι μία ινώδης μορφή τριών κυρίως ορυκτών με βάση το πυρίτιο. Ενώ δεν είναι γενικά τοξικός, οι πολύ μικρές του ίνες είναι δυνατό να διαπεράσουν εισπνεόμενες τους αναπνευστικούς αγωγούς και να «καρφωθούν» στον κάτω και άνω λοβό του πνεύμονα. Στους επόμενους μήνες δημιουργείται κυψελιδική φλεγμονή που αργά ή γρήγορα θα προκαλέσει διάφορα αναπνευστικά προβλήματα και μετά από χρόνια καρκινικές μορφές στον πνεύμονα και στον υπεζωκότα.
Σε πολλές περιοχές της χώρας μας υπήρξαν κρούσματα από τη χρήση του αμιάντου, όπως στο Σινδάνι Κοζάνης, όπου υφίστανται χώροι εξόρυξης αυτού του υλικού. Οι κάτοικοι στην περιοχή του Σινδανίου συνήθιζαν να αναμιγνύουν τον αμίαντο με τον ασβέστη για να βάψουν τα τοιχώματα των σπιτιών τους. Δεκάδες κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα καταγράφηκαν σε αυτές τις περιοχές. Επίσης, στην εταιρία ΕΛΕΝΙΤ στη Χαλκίδα, όπου παράγονταν υλικά αμιάντου, πάνω από 72 άτομα πέθαναν από καρκίνο και βλάβες στο αναπνευστικό σύστημα.
Πνεύμονας με κακοήθεις όγκους από αμίαντο
Η χρήση λοιπόν του αμιάντου έχει απαγορευθεί από τη δεκαετία του 1990 και οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν θεσπίσει νόμους και κανόνες απομάκρυνσης αυτού του υλικού από οικοδομές, σωληνώσεις και όπου αλλού έχει χρησιμοποιηθεί. Στην Ελλάδα υπάρχει σειρά νόμων και οδηγιών για την απομάκρυνση του αμιάντου με κυριότερες την 8243/1113/91 και την Υ.Α. 21017/84/2009.
Δυστυχώς ο Δήμος Βόλου στην περιοχή της Νέας Ιωνίας και συγκεκριμένα στη διασταύρωση των οδών Κυρίλλου και Μικράς Ασίας κατεδάφισε οικία που περιείχε οικοδομικά στοιχεία με αμίαντο, χωρίς να λάβει τα απαραίτητα μέτρα. Αυτή η εγκληματική πράξη μπορεί σήμερα να έχει καταδικάσει σε αργό και επώδυνο θάνατο τους εργάτες που συμμετείχαν και δεν έλαβαν τα υποχρεωτικά μέτρα ασφαλείας, καθώς και περαστικούς που ίσως κοντοστάθηκαν να παρατηρήσουν την κατεδάφιση. Το τραγικό της υπόθεσης, πέρα από το μεμπτό στην ανάθεση της κατεδάφισης και άλλες διοικητικές παραβάσεις που καταμαρτυρούνται, είναι ότι μέχρι και σήμερα υπάρχουν στοιχεία αμιάντου στο χώμα όπου έλαβε χώρα η κατεδάφιση.
Πριν την κατεδάφιση
Μετά την κατεδάφιση
Στοιχεία αμιάντου στο χώμα από την περιοχή της κατεδάφισης
Κανονικά θα έπρεπε ειδικευμένο συνεργείο με στολές προστασίας και ειδική μεθοδολογία να απομακρύνει τα στοιχεία που περιείχαν αμίαντο κάτι όμως που κοστίζει σε χρόνο και χρήμα. Τι αξία έχει άραγε η ζωή ενός ανθρώπου για το Δήμο Βόλου και μοίρασε έτσι αόρατο θάνατο στην περιοχή; Γιατί ένα ιδιώτης να μην πάρει το κακό παράδειγμα και να ακολουθήσει την ίδια οδό στο μέλλον;
Δυστυχώς το ήθος των αρχόντων βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με το ήθος και τις πράξεις των αρχομένων. Είναι καιρός να το βελτιώσουμε…