Γράφει ο Βαγγέλης Κοντορίζος
πρώην δήμαρχος Πορταριάς
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΔΙΑΠΡΕΠΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ
Προβληματικό αποδεικνύεται το σύστημα του «Καλλικράτη»…
Μόνη λύση η αύξηση του αριθμού των Δήμων για να λειτουργούν αποτελεσματικά και να εκπροσωπούνται, κατά το Σύνταγμα, πραγματικά οι πολίτες στην Αυτοδιοίκηση.
Σε δημοσίευμα του ο Καθηγητής Χωροταξίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Ηλίας Μπεριάτος, προτείνει, με σοβαρά επιχειρήματα, οι Δήμοι στη χώρα να γίνουν 700 έως 800 ώστε αυτοί να είναι λειτουργικοί, αλλά και για να πληρούται η πρόβλεψη του Συντάγματος για ουσιαστική δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών. «Δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να διαθέτει 300 βουλευτές και … 300 Δημάρχους»(!), επισημαίνει ο διαπρεπής πανεπιστημιακός, χωρίς τον κίνδυνο πολτοποίησης των τοπικών κοινωνιών και ουσιαστικής διαγραφής του δικαιώματός τους να εκπροσωπούνται πραγματικά στην Αυτοδιοίκηση.
Αλλά και ο Καθηγητής κ. Ιωαν. Ψυχάρης, μέλος της ομάδας μελέτης για τη μεταρρύθμιση της Αυτοδιοίκησης του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ), στην ομιλία του στο έκτακτο συνέδριο της ΚΕΔΕ, στο Βόλο είχε επισημάνει:
«Στην Ελλάδα, ο μέσος αριθμός ανά Δήμο είναι 35.018 κάτοικοι, όταν ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ των 25 είναι 9.164 κάτοικοι και ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ των 9, που είναι κυρίως οι χώρες που έχουν ομοσπονδιακό χαρακτήρα, είναι 9.700 κάτοικοι.
Αυτό τι σημαίνει; (διερωτάται ο Καθηγητής και συνεχίζει): Αυτό δίνει κάποιες λαβές για προβληματισμό. Ότι οι Δήμοι στην Ελλάδα από άποψη πληθυσμιακή είναι περίπου τέσσερις φορές πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Κατά συνέπεια, εκεί που είχαμε Δήμους πολύ μικρούς πληθυσμιακά και όχι τόσο από άποψη εκτάσεως, αν λάβουμε και τις γεωγραφικές ιδιομορφίες, είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν: Ποια είναι η έκταση και ποιος είναι ο πληθυσμός των Δήμων συγκριτικά με άλλες χώρες».
Αυτός είναι ο προβληματισμός της επιστήμης. Το λέει καθαρά ο Καθηγητής Ψυχάρης και κατ’ επέκταση το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Για να μειωθεί ο μέσος όρος των κατοίκων ανά Δήμο στην Ελλάδα, των Δήμων- μαμούθ, που δημιούργησε ο «Καλλικράτης» και για να πλησιάσει τον πληθυσμό των Δήμων των χωρών – μελών του ΟΟΣΑ, θα πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των Δήμων. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος.
Ποιο ξεκάθαρα το λέει ο Καθηγητής κ. Ηλίας Μπεριάτος: «Με τον «Καλλικράτη δεν έγινε ουσιαστικά οικονομία. Αλλά και μια μικρή οικονομία να έγινε, καταργούνται η συμμετοχή στα κοινά και η δημοκρατία. Προτιμώ έναν «Καλλικράτη» με 700 – 800 Δήμους, αντί για 300, γιατί έχουμε την εκπλήρωση του Συντάγματος και του δημοκρατικού πολιτεύματος, που είναι η συμμετοχή των πολιτών».
Όσοι υπηρετήσαμε επί μακρόν τον προνομιακό δημοκρατικό θεσμό της Αυτοδιοίκησης, αλλά και όσοι ήδη τον υπηρετούν, (βιώνοντας «από μέσα» τα προβλήματα και τις στρεβλώσεις, που έχει προξενήσει το διοικητικό τερατούργημα του «Καλλικράτη» στις τοπικές κοινωνίες), αντιλαμβανόμαστε πλήρως την ορθότητα των επιστημονικών απόψεων του κ. Μπεριάτου. Δεν μιλούμε για 800 Δήμους, ούτε για τον μέσο όρο των 9.164 κατοίκων ανά Δήμο, όπως προτείνει το ΙΤΑ δια του Καθηγητού κ. Ψυχάρη.
Αναφερόμενοι, όμως, στα «καθ’ ημάς» (στα της Μαγνησίας δηλαδή), αν υιοθετήσουμε π.χ. την πρόταση ΙΤΑ – Ψυχάρη, τότε μόνον ο νυν γιγαντιαίος Δήμος Βόλου θα έπρεπε να διαχωριστεί σε δέκα πέντε Δήμους και σε επτά οι υπόλοιποι. Ο Νομός Μαγνησίας έτσι θα είχε 22 Δήμους, ακριβώς όσοι ήταν οι «Καποδιστριακοί».
Εμείς ως αυτοδιοικητικοί, παλαιότεροι και νεότεροι, έχουμε επανειλημμένα προτείνει: Τα πρώην Συμβούλια Περιοχής να γίνουν Δήμοι, που σημαίνει ένδεκα ή δώδεκα Δήμοι στη Μαγνησία. Τώρα είναι οκτώ. Η διαφορά δεν είναι ποσοτική. Είναι όμως ποιοτική. Διότι, αν αυτή η λύση εφαρμοσθεί, τότε προκύπτουν ευέλικτοι και λειτουργικοί Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης με πληθυσμιακή και κοινωνική ομοιογένεια, αλλά και μεγαλύτερες δυνατότητες προγραμματισμού έργων και επίλυση των κοινών προβλημάτων.
Αντιθέτως, σήμερα, η αναγκαστική διοικητική συνένωση αστικών και αγροτικών πληθυσμών, (με διαφορετικής φύσεως προβλήματα, καθημερινότητα, νοοτροπία, αλλά και κοινωνικές αντιλήψεις), σε πλαδαρούς και δυσκίνητους υπερ-Δήμους, έχει αποτύχει παταγωδώς! Μπορεί το σύστημα να φέρει κατ’ ευφημισμόν το όνομα του αρχαίου Καλλικράτη, ενός εκ των δυο αρχιτεκτόνων του Παρθενώνα, αλλά στην πράξη λειτουργεί ως «Κακοκράτης». Παράγει περισσότερα προβλήματα απ΄ όσα οι εμπνευστές του αφρόνως υπέθεταν ότι θα επέλυε, βάζοντας αναγκαστικά τις τοπικές κοινωνίες σε… αυτοδιοικητικό «μίξερ», που όμως λειτουργεί ελαττωματικά!
