Διοίκηση μέσω στόχων και στο Δημόσιο;

Ο όρος διοίκηση με στοχοθέτηση και επίτευξη κάθε φορά ένα ελάχιστο επιτρεπτό αποτέλεσμα είναι αφενός όρος του ιδιωτικού management και αφετέρου μια σχετικά νέα μέθοδος διοίκησης στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Έχει επαινεθεί σαν νέα πρακτική αφού κάθε φορά ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα αναδιοργανώνεται η επιχείρηση και κινητοποιούνται οι εργαζόμενοι σχεδιάζοντας το νέο πλάνο. Επίσης, αναδεικνύονται οι ικανότεροι και οι εργατικότεροι υπάλληλοι και ανταμείβονται ανάλογα μέσω των λεγόμενων Bonus.
Τι γίνεται όμως όταν δεν επιτευχθεί ο στόχος; Και τι συνέπειες έχει αυτό για τον εργαζόμενο αφού υπάρχουν οι αστάθμητοι παράγοντες της οικονομικής κρίσης –δυσπραγίας;
Η διοίκηση μέσω στόχων όσο κερδοφόρα και οργανωμένη-συντονισμένη μπορεί να είναι άλλο τόσο προβληματική μπορεί να αποβεί για τον εργαζόμενο κάποιες φορές.
Δηλαδή, απολύσεις, μη καταβολή μισθών, επίπληξη και συστάσεις. Όλα αυτά δημιουργούν δυσαρμονία και έλλειψη συναδελφικού πνεύματος αφού η ανταγωνιστική νοοτροπία είναι κομμάτι της καθημερινότητας του εργαζομένου. Σαφώς και η υποκίνηση των εργαζομένων είναι ένα σημαντικό κομμάτι του σύγχρονου management και της Διοίκησης ολικής ποιότητας. Αλλά στα πλαίσια της ανταγωνιστικότητας όλη αυτή η κατάσταση μπορεί να επηρεάσει και την ψυχολογία των εργαζομένων αλλά και τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Όσον αφορά το Δημόσιο τομέα να σημειωθεί ότι με το Ν.3230 του 2004 η διοίκηση με βάση το σύστημα των στόχων έχει ψηφιστεί και υποτίθεται ότι εφαρμόζεται και στις δημόσιες επιχειρήσεις-οργανισμούς.
Το ελληνικό δημόσιο βέβαια είναι μια άλλη υπόθεση. Πέραν της πολυσχιδούς νομοθεσίας αλλά και της πολυνομίας φαντάζει ακόμη δύσκολο να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο ακόμη και αν έχει ψηφιστεί.
Ίσως η δυσκολία να έγκειται και στο γεγονός ότι οι δημόσιες επιχειρήσεις έχουν να κάνουν τις περισσότερες φορές με δημόσια αγαθά όπως υγεία, παιδεία κλπ και επομένως οι στόχοι δεν μεταφράζονται πάντα σε νούμερα και αριθμούς αλλά σε ανθρώπους και υπηρεσίες που δεν μετριούνται. Επομένως κάποιες φορές προκειμένου να ικανοποιηθεί και να διατεθεί το δημόσιο αγαθό θα πρέπει να παρεκκλίνουν οι ιθύνοντες από τους αρχικούς τους στόχους . Εδώ ίσως τα συγκριτικά πλεονεκτήματα θα πρέπει να συναντήσουν τον ανθρώπινο παράγοντα.
Το δημόσιο σίγουρα έχει πολλά προβλήματα και αυτά οφείλονται στις λανθασμένες πολιτικές και πρακτικές των πολιτικών προσώπων. Οι έννοιες όμως των δημοσίων αγαθών και η διοίκηση ιδιαιτέρων οργανισμών κοινής ωφέλειας θα πρέπει να έχει στόχο τον άνθρωπο και όχι έναν αριθμό που απλά θα επιβεβαιώνει κάποιες στατιστικές αναλύσεις .
Τζιοβάρα Μένια
Πολιτική επιστήμονας Νομικής Αθήνας