Στις 9 Μαρτίου 2025, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πλησιάζει το ορόσημο των 100 ημερών της δεύτερης θητείας της υπό την Πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο τόνος από τις Βρυξέλλες είναι γεμάτος επείγοντα, αποφασιστικότητα και φιλοδοξία.
Ανταπόκριση: Γιώργος Συριόπουλος
Σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε σήμερα το πρωί, η κ. φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε στον ανεμοστρόβιλο των τελευταίων τριών μηνών—μια περίοδο που, όπως είπε, μοιάζει «σαν να πέρασε μια ζωή» λόγω των ραγδαίων γεωπολιτικών αλλαγών και των αυξανόμενων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Και όπως ανέφερε, από τις κλιμακούμενες παγκόσμιες εντάσεις μέχρι τον πόλεμο στα σύνορα της Ευρώπης, η Επιτροπή δεν έχασε χρόνο στην αντιμετώπιση αυτών των ταραχώδων καιρών, καθοδηγούμενη από τους τρεις πυλώνες της ευημερίας, της ασφάλειας και της δημοκρατίας που περιγράφονται στις Πολιτικές Κατευθυντήριες Γραμμές της.
Η πρόεδρος της Κομισιόν ξεκίνησε τη δήλωσή της αναγνωρίζοντας τις σεισμικές αλλαγές που αναδιαμορφώνουν το παγκόσμιο τοπίο. «Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει με αστραπιαία ταχύτητα», σημείωσε, επισημαίνοντας τις γεωπολιτικές αναταράξεις που δοκιμάζουν μακροχρόνιες συμμαχίες και διαβρώνουν βεβαιότητες δεκαετιών. Με τον συνεχιζόμενο πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία να ρίχνει ακόμα τη σκιά του στην ήπειρο, τα διακυβεύματα για την Ευρώπη δεν ήταν ποτέ υψηλότερα. Ωστόσο, παρά τα αντίθετα ρεύματα, η φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η Επιτροπή της «ξεκίνησε δυναμικά» από την 1η Δεκεμβρίου 2024, διπλασιάζοντας τις δεσμεύσεις της για την ενίσχυση της θέσης της Ευρώπης σε έναν ολοένα και πιο απρόβλεπτο κόσμο.
Κεντρικό στοιχείο σε αυτή την προσπάθεια υπήρξε ο διορισμός του πρώτου Επιτρόπου για την Άμυνα της ΕΕ—μια απόφαση που, μόλις τρεις μήνες μετά την έναρξη της θητείας, η φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε όχι μόνο «απαραίτητη» αλλά και έγκαιρη.
Ευημερία μέσω συνεργασιών και καινοτομίας
Η κ. φον ντερ Λάιεν ανέδειξε μια σειρά από διπλωματικά και οικονομικά επιτεύγματα, συμπεριλαμβανομένων ιστορικών εμπορικών συμφωνιών με την Ελβετία, το Μεξικό και την ομάδα των χωρών Mercosur. Είπε, μάλιστα, πως η συμφωνία με τη Mercosur ξεχωρίζει ως «μεγάλη πρόοδος» μετά από δύο δεκαετίες διαπραγματεύσεων, δημιουργώντας μια αγορά 700 εκατομμυρίων καταναλωτών, ενώ παράλληλα προστατεύει ευάλωτους ευρωπαϊκούς τομείς. Οι εμπορικές συνομιλίες έχουν επίσης αναζωπυρωθεί με τη Μαλαισία και την Κοινότητα της Καραϊβικής (Caricom), ενώ μια υψηλού προφίλ επίσκεψη στην Ινδία την περασμένη εβδομάδα είδε τη φον ντερ Λάιεν και τον Πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι να δεσμεύονται να ολοκληρώσουν μια Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου μέχρι το τέλος του 2025.
Διαφοροποιώντας τις οικονομικές της σχέσεις και δίνοντας προτεραιότητα σε αξιόπιστους συμμάχους, η Επιτροπή στοχεύει να ενισχύσει την ανθεκτικότητα ενώ προωθεί την ανάπτυξη. «Η δημιουργία αυτών των συνεργασιών είναι ουσιαστική», τόνισε η φον ντερ Λάιεν, πλαισιώνοντάς τες ως το θεμέλιο μιας ισχυρής ευρωπαϊκής οικονομίας.
Στο εσωτερικό, η Επιτροπή έχει εφαρμόσει οκτώ πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, με τρεις ακόμα υπό προετοιμασία. Η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας—βασισμένη στην επιδραστική έκθεση του Μάριο Ντράγκι—λειτουργεί ως «Πολικός Αστέρας» για μια πιο ευημερούσα Ευρώπη, συμπληρωμένη από τη Συμφωνία Καθαρής Βιομηχανίας, η οποία υποστηρίζει ενεργοβόρες βιομηχανίες και καθαρή τεχνολογία. Διάλογοι ειδικοί για κάθε τομέα με τη γεωργία, την αυτοκινητοβιομηχανία και τη χαλυβουργία έχουν αποφέρει εφαρμόσιμα σχέδια, όπως το Όραμα για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα και το Σχέδιο Δράσης για την Αυτοκινητοβιομηχανία, με το σχέδιο για τον χάλυβα να έρχεται σύντομα. Παράλληλα, οι προσπάθειες για τη μείωση της γραφειοκρατίας μέσω «πακέτων omnibus» και ένα νέο Σύμφωνο για τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Διάλογο υπογραμμίζουν τη δέσμευση της Επιτροπής σε μια δυναμική κοινωνική οικονομία της αγοράς.
Η αυγή μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης
Ίσως η πιο εντυπωσιακή εξέλιξη των τελευταίων 100 ημερών είναι η τολμηρή ώθηση της Επιτροπής στην ασφάλεια, που κορυφώθηκε με την ομόφωνη έγκριση αυτή την εβδομάδα του REARM Europe, ενός πακέτου άμυνας ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ. Περιγραφόμενο ως «ιστορικό», αυτή η πρωτοβουλία θέτει τα θεμέλια για μια Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση, σηματοδοτώντας μια σεισμική αλλαγή στον τρόπο που η ΕΕ προσεγγίζει την κοινή της ασφάλεια. Η φον ντερ Λάιεν παρουσίασε το REARM Europe ως απόκριση σε «συγκεκριμένες απειλές», με τη δυνατότητα να ενισχύσει τον αντίκτυπό του μέσω συνεργασίας με ομοϊδεάτες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Νορβηγία και ο Καναδάς.
Η οικονομική ισχύς και η άμυνα είναι «δύο όψεις του ίδιου νομίσματος», υποστήριξε η φον ντερ Λάιεν. Οι τεράστιες επενδύσεις που σχεδιάζονται στο πλαίσιο του REARM Europe—που καλύπτουν στρατιωτικό εξοπλισμό επόμενης γενιάς, τεχνητή νοημοσύνη, κβαντικούς υπολογιστές και ασφαλή δορυφορικά δίκτυα—υπόσχονται να ενισχύσουν τη βιομηχανική βάση της Ευρώπης. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων 2.500 στην αλυσίδα εφοδιασμού άμυνας, είναι έτοιμες να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο σε αυτή τη μεταμόρφωση. Για να απελευθερωθεί αυτό το δυναμικό, η Επιτροπή απλοποιεί τους κανονισμούς και ετοιμάζεται να εγκαινιάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων αργότερα αυτόν τον μήνα, με στόχο τη διοχέτευση ιδιωτικών κεφαλαίων σε αυτούς τους κρίσιμους τομείς.
Αναγνωρίζοντας την πολυπλοκότητα των σύγχρονων απειλών, η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε επίσης τη δημιουργία του Κολλεγίου Ασφαλείας, ενός πρωτοποριακού φόρουμ για την ενημέρωση των Επιτρόπων σχετικά με θέματα που κυμαίνονται από την κυβερνοασφάλεια έως την ξένη παρέμβαση. Αυτή η «νοοτροπία ετοιμότητας» αντικατοπτρίζει την αποφασιστικότητα της Επιτροπής να παραμείνει μπροστά από υβριδικές απειλές και να προστατεύσει την κυριαρχία της Ευρώπης.
Δημοκρατία και Μετανάστευση: υπεράσπιση αξιών υπό πίεση
Ο τρίτος πυλώνας του «οράματος» της φον ντερ Λάιεν—η δημοκρατία—βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση καθώς οι ευρωπαϊκές αξίες όπως η ελευθερία και το κράτος δικαίου αντιμετωπίζουν εξωτερικές και εσωτερικές προκλήσεις. «Όλα έχουν γίνει συναλλακτικά», παρατήρησε, σημειώνοντας μια παγκόσμια τάση αμφισβήτησης της κυριαρχίας και των δεσμεύσεων.
Ως απάντηση, η Επιτροπή δρα με «ταχύτητα, κλίμακα και αποφασιστικότητα», όπως αποδεικνύεται από την επερχόμενη νομική πρόταση για τις επιστροφές, που έχει προγραμματιστεί για υιοθέτηση στις 11 Μαρτίου 2025—την 100ή ημέρα της θητείας.
Αυτή η πρόταση, βασικό στοιχείο του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, στοχεύει στη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού συστήματος για την επιστροφή υπηκόων τρίτων χωρών χωρίς δικαίωμα παραμονής.
Με ένα νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό Επιστροφών και αμοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων επιστροφής, επιδιώκεται να απλοποιηθούν οι κανόνες και να επιβληθούν απαγορεύσεις εισόδου σε όσους επιστρέφονται βίαια. διατηρώντας παράλληλα αυστηρή τήρηση του διεθνούς δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. «Θα είμαστε αποφασιστικοί», υποσχέθηκε η φον ντερ Λάιεν, σηματοδοτώντας μια πιο σκληρή στάση απέναντι στους κινδύνους ασφαλείας χωρίς να υπονομεύεται η ηθική πυξίδα της Ευρώπης.
Η Στιγμή της Ευρώπης
Καθώς ολοκλήρωνε τη δήλωσή της, η φον ντερ Λάιεν έδωσε έναν αισιόδοξο αλλά αποφασιστικό τόνο: «Έχουμε μια μοναδική ευκαιρία σε αυτή τη γενιά να χτίσουμε μια ισχυρότερη, ασφαλέστερη και πιο ευημερούσα Ευρώπη». Οι πρώτες 100 ημέρες της δεύτερης θητείας της έχουν θέσει έναν φιλόδοξο τόνο, συνδυάζοντας την οικονομική δυναμική με μια ισχυρή προσέγγιση στην ασφάλεια και μια ακλόνητη δέσμευση στις δημοκρατικές αρχές. Από τις εμπορικές επιτυχίες μέχρι το πακέτο REARM Europe, η Επιτροπή πλοηγείται σε εξαιρετικούς καιρούς με εξαιρετικά μέτρα.
Ο δρόμος μπροστά παραμένει γεμάτος προκλήσεις. Γεωπολιτική αστάθεια, οικονομικές πιέσεις και το διαρκές φάσμα του πολέμου.
Ωστόσο, το όραμα της φον ντερ Λάιεν είναι ξεκάθαρο: με τολμηρή και συλλογική δράση, η Ευρώπη μπορεί όχι μόνο να αντέξει αυτές τις καταιγίδες αλλά να αναδειχθεί σε παγκόσμιο ηγέτη. «Ας αδράξουμε αυτή τη στιγμή», προέτρεψε, «γιατί είναι η στιγμή της Ευρώπης».
Καθώς η Επιτροπή γιορτάζει την 100ή ημέρα της την Τρίτη, το μήνυμα από τις Βρυξέλλες είναι ότι «η Ευρώπη έτοιμη να ανταποκριθεί στις σύγχρονες προκλήσεις».
www.ertnews.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
