Ήταν μια ανέλπιστα μεγάλη εμπορική επιτυχία που άλλαζε τις ισορροπίες στον χώρο του εφηβικού θρίλερ, φέρνοντας τους “ήρωες” και “πρωταγωνιστές” αντιμέτωπους με τις ευθύνες τους, χωρίς όμως στα μάτια των θεατών να είναι “οι κακοί” ή να τους αξίζει η τιμωρία που τους επιβλήθηκε.
Με προϋπολογισμό 17.000.000 δολάρια, η ταινία κατέκτησε την 1η θέση με 15,8 εκατομμύρια δολάρια το πρώτο τριήμερο. Οι συνολικές εισπράξεις στο αμερικανικό box office έφτασαν τα 72,5 εκατομμύρια δολάρια ενώ στον υπόλοιπο κόσμο απέφερε 53 εκατομμύρια δολάρια, συγκεντρώνοντας 125,5 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. Και από το μακρινό 1997, έρχεται η συνέχεια, ή η επαναπροσέγγιση, τις επόμενες εβδομάδες.
Μια κραυγή στο κενό, μια στιγμή camp δόξας και ο μύθος ενός παιδιού-σκηνοθέτη [που δεν ισχύει]
Υπάρχουν σκηνές στον κινηματογράφο που, χωρίς να ακολουθούν τους κανόνες, μένουν ανεξίτηλες. Ίσως γιατί είναι απροσδόκητες. Ίσως γιατί είναι τόσο υπερβολικές, που γίνονται εμβληματικές. Ή ίσως γιατί αποτυπώνουν μια συναισθηματική αλήθεια, ακόμα κι αν σκηνοθετικά μοιάζουν… ακατέργαστες. Μια τέτοια σκηνή είναι αυτή από το “Ξέρω τι κάνατε πέρυσι το καλοκαίρι” [I Know What You Did Last Summer (1997)], όταν η Jennifer Love Hewitt στέκεται στη μέση του δρόμου και ουρλιάζει προς τον ουρανό: “What are you waiting for, huh?! What are you waiting for?!”
Μια στιγμή που μοιάζει να ξεγλιστρά από το ύφος του υπόλοιπου φιλμ, αλλά ταυτόχρονα είναι η ταυτότητα του. Έγινε meme, έγινε spoof, έγινε σύμβολο. Κι όμως, πίσω της υπάρχει ένας μύθος: λέγεται πως η σκηνή αυτήσκηνοθετήθηκε από ένα παιδί που κέρδισε διαγωνισμό. Μια σχεδόν εξωπραγματική ιστορία, που ενσαρκώνει τέλεια το camp πνεύμα των 90s. Ή μήπως όχι;
Ας το δούμε από την αρχή.
Η σκηνή που δεν “κολλούσε” στο ύφος της υπόλοιπης ταινίας
Η σκηνή βρίσκεται περίπου στο μέσο της ταινίας. Η Julie (Jennifer Love Hewitt), βασανισμένη από την ενοχή και τον φόβο, γυρνά το βλέμμα της προς τον ουρανό -και το κενό- (όχι κατ’ ανάγκη με αυτή τη σειρά), στέκεται στη μέση του δρόμου, ανοίγει τα χέρια της και φωνάζει προς το πουθενά:
“What are you waiting for, huh?! What are you waiting for?!”
Είναι μια στιγμή κάθαρσης, αλλά και απόγνωσης. Κι όμως, παρά την έντασή της, η σκηνή έχει έναν παράξενο τόνο: σχεδόν θεατρικό, υπερβολικό, σχεδόν ανόητο για μερικούς θεατές. Αυτή η υπερβολή, όμως, είναι ακριβώς αυτό που την καθιστά αξέχαστη. Δεν είναι καλο-παιγμένη ή καλό-σκηνοθετημένη. Είναι camp. Και το κοινό την λάτρεψε.
Ο μύθος του παιδιού-σκηνοθέτη
Το πιο παράξενο όμως δεν είναι η σκηνή. Είναι αυτό που ειπώθηκε χρόνια μετά: Σε συνέντευξή της, η Jennifer Love Hewitt αποκάλυψε πως η σκηνή σκηνοθετήθηκε από ένα παιδί που κέρδισε έναν διαγωνισμό:
«Ήρθε στο σετ, μου είπε να σταθώ στη μέση του δρόμου, να στριφογυρίσω, και να φωνάξω. Όλοι σκεφτήκαμε “χμμ, ας το δοκιμάσουμε.” Το κάναμε και το αποτέλεσμα μάς άρεσε. Και τελικά μπήκε στην ταινία.»
Η αφήγηση ήταν συναρπαστική: ένα παιδί με άγρια φαντασία επηρέασε μια ολόκληρη παραγωγή. Η σκηνή έγινε viral, έγινε αναφορά στο “Scary Movie” (φυσικά με κωμικό ύφος), και η pop κουλτούρα τη θυμάται μέχρι σήμερα. Ποιος ήταν αυτός ο μικρός σκηνοθέτης; Πού είναι τώρα;
Η απάντηση απογοητευτική, αλλά αποκαλυπτική: δεν υπάρχει τέτοιο παιδί.
Διάβασε ΕΔΩ την ιστορία
Το backstage: Ήταν απλώς… μια σκηνή του σεναρίου
Οι παραγωγοί, ο σκηνοθέτης Jim Gillespie και άλλοι τεχνικοί συντελεστές διέψευσαν την ιστορία: Δεν υπήρξε ποτέ τέτοιος διαγωνισμός. Η σκηνή ήταν ήδη στο σενάριο του Kevin Williamson. Γυρίστηκε όπως όλες οι άλλες, με οδηγίες από την κανονική σκηνοθετική ομάδα.
Η Jennifer Love Hewitt, πιθανότατα, θυμόταν μια ελαφρώς διαφορετική ιστορία: ίσως ένα παιδί που βρισκόταν ως επισκέπτης στο σετ να της έκανε μια πρόταση και η ίδια να την υιοθέτησε ενστικτωδώς. Ίσως πάλι, όλη αυτή η ιστορία να είναι ένα φανταστικό embellishment που απλώς… κόλλησε.
Και εδώ βρίσκεται το ουσιώδες: η ιστορία αισθητικά και συναισθηματικά μοιάζει αληθινή γιατί η σκηνή έχει όντως κάτι το αθώο, το παιδικό, το υπερβολικό. Μπορεί να μην σκηνοθετήθηκε από παιδί, αλλά αισθάνεσαι σαν να έχει γίνει έτσι.
Camp: όταν το “αδέξιο” γίνεται “αξέχαστο”
Ο όρος camp αναφέρεται στη θεληματική ή άθελη υπερβολή· το κιτς, το θεατρικό, το υπερδραματικό, που όμως αποκτά γοητεία μέσα από την ίδια του την παραδοξότητα. Από τους προβολείς του “Showgirls” (που επιτέλους πλέον έχει αναγνωριστεί η γοητεία του) μέχρι τη ντεκαντάνς του “The Rocky Horror Picture Show” (αν δεν το έχετε δει, ανέβηκε στο Disney+ για την 50η επέτειο του), το camp δεν είναι “ατυχία” είναι “επιλογή” – είναι “θέση”.
Η σκηνή της Hewitt είναι ακριβώς αυτό: ένα παραλήρημα που δεν λειτουργεί δραματουργικά, αλλά λειτουργεί συναισθηματικά. Μπορεί να σε βγάλει από την ροή και το ύφος της ταινίας, αλλά σε βάζει στον κόσμο της ποπ ανάμνησης.
Κι εδώ, το υποτιθέμενο παιδί-σκηνοθέτης αποκτά ρόλο σύμβολο: είναι το alter ego της ασυγκράτητης φαντασίας, μια αφέλεια που τολμά χωρίς όριο ή περιορισμό. Μια σκηνοθεσία χωρίς ακαδημαϊκή σύμβαση, όπως καλό θα ήταν να υπήρχε σε αρκετές ταινίες τρόμου.
Το reboot: σκοτεινό, σοβαρό, και ίσως… “ξαναζεσταμένο”;
Το “Ξέρω τι κάνατε πέρυσι το καλοκαίρι” αναβίωσε πρόσφατα μέσα από τηλεοπτική σειρά και ακολουθούν νεότερες απόπειρες. Η νέα εκδοχή προσπάθησε να ανανεώσει το franchise με πιο “σοβαρούς” τόνους: πιο βαρύ ψυχολογικό δράμα, λιγότερο camp, περισσότερο ρεαλισμός.
Και εδώ ξεκινά το ερώτημα: χάσαμε κάτι στην πορεία;
Σε μια εποχή που το elevated horror χτίζει κοινό (“Η Διαδοχή” [Hereditary], “Τρέξε!”, “Babadook”), οι ταινίες τρόμου γίνονται ολοένα και πιο σοβαρές, με πολιτικό ή κοινωνιολογικό υπόβαθρο. Και είναι υπέροχο, δε λέω. Αλλά το camp; Το cult; Γιατί το σνομπάρουμε; Η μισή χαρά σε αυτές τις ταινίες προκύπτει από την υπερβολή για αυτό και μέχρι σήμερα συνδέονται με την κουλτούρα της “νοσταλγίας”.
www.ertnews.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
