Στη Σιγκαπούρη, ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση μπορεί να συνομιλεί σε 11 γλώσσες. Aπό την ινδονησιακή γλώσσα Μπαχάσα έως τη γλώσσα Λάο.
Στη Μαλαισία, το ILMUchat, που δημιουργήθηκε από έναν τοπικό κατασκευαστικό όμιλο, καυχιέται ότι «ξέρει σε ποιο Τζορτζτάουν αναφέρεστε», δηλαδή, στην πρωτεύουσα της Πενάνγκ και όχι στο ιδιωτικό πανεπιστήμιο των ΗΠΑ.
Εν τω μεταξύ, το Apertus της Ελβετίας, που παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο, καταλαβαίνει πότε να χρησιμοποιεί το ελβετικό γερμανικό «ss» και όχι το γερμανικό χαρακτήρα «ß».
Σε όλο τον κόσμο, γλωσσικά μοντέλα όπως αυτά αποτελούν μέρος ενός αγώνα εξοπλισμών τεχνητής νοημοσύνης αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο οποίος καθοδηγείται κυρίως από μερικές ισχυρές εταιρείες στις ΗΠΑ και την Κίνα.
Καθώς γίγαντες όπως η OpenAI, η Meta και η Alibaba επενδύουν τεράστια ποσά στην ανάπτυξη όλο και πιο ισχυρών μοντέλων, οι μεσαίες δυνάμεις και οι αναπτυσσόμενες χώρες παρακολουθούν προσεκτικά και, μερικές φορές, τοποθετούν τα δικά τους, ακριβά στοιχήματα.
«Κυρίαρχη τεχνητή νοημοσύνη»
Αυτά τα στοιχήματα αποτελούν μέρος μιας τάσης που ονομάζεται «κυρίαρχη τεχνητή νοημοσύνη» (sovereign AI), στην οποία κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, από το Ηνωμένο Βασίλειο έως την Ινδία και τονΚαναδά, αναπτύσσουν τις δικές τους τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και προσπαθούν να καθορίσουν τη θέση τους στο αναδυόμενο οικοσύστημα.
Αλλά με εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια να διακυβεύονται σε παγκόσμιο επίπεδο, μπορούν οι μικρότερες επενδύσεις να εξασφαλίσουν σημαντικά κέρδη;
«Ενώ οι εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ, η αμερικανική κυβέρνηση και η Κίνα κατακτούν με ταχύ ρυθμό την πρώτη θέση στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, οι μικρότερες και οι μεσαίες δυνάμεις δυσκολεύονται», λέει η Τρίσα Ρέι, μόνιμη συνεργάτης του Atlantic Council, ενός αμερικανικού κέντρου στρατηγικών μελετών.
«Εκτός αν είσαι μια πλούσια κυβέρνηση ή μια μεγάλη εταιρεία, είναι αρκετά δύσκολο να δημιουργήσεις ένα Μεγάλο Γλωσσικό Μοντέλο (Large Language Model) από το μηδέν».
Ωστόσο, πολλές χώρες δεν είναι διατεθειμένες να βασίζονται σε ξένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την κάλυψη των αναγκών τους.
Προβλήματα
Η Ινδία, η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά για τους χρήστες του OpenAI παγκοσμίως, έχει καταγράψει πάνω από εκατό εκατομμύρια λήψεις του ChatGPT τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Αμπχισέκ Άπερβαλ, ιδρυτή της ινδικής εταιρείας ανάπτυξης λογισμικού Soket AI, υπάρχουν πολλά παραδείγματα συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που έχουν κατασκευαστεί στις ΗΠΑ και δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες.
Μια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιήθηκε για να διδάξει μαθητές σε ένα απομακρυσμένο χωριό στην πολιτεία Τελανγκάνα μιλά αγγλικά με έντονη, σχεδόν ακατανόητη αμερικανική προφορά, ενώ μια ινδική νεοφυής επιχείρηση που ασχολείται με νομικά θέματα προσπάθησε πρόσφατα να προσαρμόσει το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης LLaMa της Meta για τους πελάτες της, μόνο για να διαπιστώσει ότι το μοντέλο παρείχε ένα άχρηστο μείγμα υβριδικών νομικών συμβουλών από τις ΗΠΑ και την Ινδία, λέει ο Άπερβαλ.
Στη συνέχεια, υπάρχει το ζήτημα της εθνικής ασφάλειας. Για το υπουργείο άμυνας της Ινδίας, το κινεζικό μοντέλο DeepSeek, σύμφωνα με τον Άπερβαλ, είναι εκτός συζήτησης: «Θα μπορούσε να έχει κάποιο τυχαίο σύνολο δεδομένων εκπαίδευσης που να λέει ότι, ας πούμε, το Λαντάκ δεν είναι μέρος της Ινδίας… Η χρήση αυτού του συγκεκριμένου μοντέλου σε ένα αμυντικό περιβάλλον είναι απαράδεκτη».
«Έχω μιλήσει με άτομα που ασχολούνται με την άμυνα», λέει ο Άπερβαλ. «Θέλουν να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη χωρίς καν να βασιστούν σε συστήματα τύπου OpenAI [των ΗΠΑ], επειδή τα δεδομένα ενδέχεται να βγουν εκτός της χώρας, και αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο για αυτούς».
Η Soket AI είναι μία από τις λίγες εταιρείες που προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα εθνικό Μεγάλο Γλωσσικό Μοντέλο για την Ινδία με την υποστήριξη της IndiaAI Mission, η οποία χρηματοδοτείται από την ινδική κυβέρνηση και έχει δεσμεύσει περίπου 1,25 δισεκατομμύρια δολάρια για την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο Άπερβαλ οραματίζεται ένα μοντέλο σημαντικά μικρότερο από τα κορυφαία μοντέλα των αμερικανικών και κινεζικών εταιρειών τεχνολογίας, περίπου στο μέγεθος ορισμένων εκδόσεων της γαλλικής εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης Mistral.
Οι ερευνητές στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε πόρους, συμπεριλαμβανομένων των τσιπ και της υπολογιστικής ισχύος, για να προωθηθεί η τεχνολογία και να επιτευχθεί η τεχνητή γενική νοημοσύνη, ο άπιαστος τελικός στόχος του αγώνα εξοπλισμών στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Ο Άπερβαλ λέει ότι η Ινδία θα πρέπει να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό με ταλέντο
«Όντας στην Ινδία, δεν έχουμε την πολυτέλεια να επενδύσουμε δισεκατομμύρια δολάρια σε αυτό. Πώς μπορούμε να ανταγωνιστούμε τα 100, 300 ή 500 δισεκατομμύρια δολάρια που επενδύει η Αμερική; Νομίζω ότι εδώ είναι που μπαίνει η βασική εμπειρογνωμοσύνη και το παιχνίδι του μυαλού».
Στη Σιγκαπούρη, η AI Singapore είναι η κυβερνητική πρωτοβουλία που υποστηρίζει το SEA-LION, την οικογένεια γλωσσικών μοντέλων που έχουν εκπαιδευτεί στις περιφερειακές γλώσσες της Νοτιοανατολικής Ασίας, οι οποίες συχνά δεν εκπροσωπούνται επαρκώς στα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα των ΗΠΑ και της Κίνας, όπως η μαλαισιανή, η ταϊλανδική, η λαοτική, η ινδονησιακή, η χμερ και άλλες.
Ο Λέσλι Τέο, ανώτερος διευθυντής της AI Singapore, λέει ότι αυτά τα μοντέλα έχουν σχεδιαστεί για να συμπληρώνουν τα μεγαλύτερα μοντέλα, αντί να τα αντικαθιστούν.
Συστήματα όπως το ChatGPT και το Gemini, λέει, συχνά δυσκολεύονται με τις τοπικές γλώσσες και τον πολιτισμό. Για παράδειγμα, μιλούν τη γλώσσα Χμερ με υπερβολικά επίσημο και τεχνητό τρόπο ή προτείνουν συνταγές με χοιρινό κρέας σε χρήστες της Μαλαισίας.
Η ανάπτυξη Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων σε τοπικές γλώσσες επιτρέπει στις τοπικές κυβερνήσεις να κωδικοποιούν τις πολιτισμικές αποχρώσεις και, τουλάχιστον, να είναι «έξυπνοι καταναλωτές» μιας ισχυρής τεχνολογίας που έχει αναπτυχθεί αλλού.
Πολυεθνική συνεργασία
«Είμαι πολύ προσεκτικός με τη λέξη κυριαρχία. Νομίζω ότι αυτό που προσπαθούμε να πούμε είναι ότι θέλουμε να εκπροσωπούμαστε καλύτερα και θέλουμε να κατανοήσουμε τις δυνατότητες των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης», λέει ο Τέο.
Για τις χώρες που προσπαθούν να βρουν τη θέση τους σε μια ολοένα και πιο έντονη παγκόσμια αγορά, υπάρχει μια άλλη δυνατότητα: η συνεργασία.
Ερευνητές που συνεργάζονται με το Σχολείο Δημόσιας Πολιτικής Μπένετ του Κέιμπριτζπρότειναν πρόσφατα τη δημιουργία μιας δημόσιας εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης που θα κατανέμεται μεταξύ ενός συνεταιρισμού χωρών μεσαίου εισοδήματος.
Ονομάζουν την πρωτοβουλία Airbus for AI, αναφερόμενοι στην επιτυχημένη προσπάθεια της Ευρώπης να δημιουργήσει έναν ανταγωνιστή της Boeing στη δεκαετία του 1960. Η πρότασή τους προβλέπει τη δημιουργία μιας δημόσιας εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης που θα συνδυάζει τους πόρους των πρωτοβουλιών τεχνητής νοημοσύνης διαφόρων χωρών, με στόχο τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού αντιπάλου των γίγαντων των ΗΠΑ και της Κίνας.
Ο Τζόσουα Ταν, κύριος συντάκτης ενός εγγράφου που περιγράφει την πρωτοβουλία, λέει ότι η ιδέα έχει προσελκύσει μέχρι στιγμής το ενδιαφέρον των υπουργών τεχνητής νοημοσύνης τουλάχιστον τριών χωρών, καθώς και αρκετών κρατικών εταιρειών τεχνητής νοημοσύνης. Αν και προς το παρόν επικεντρώνεται στις «μεσαίες δυνάμεις», αναπτυσσόμενες χώρες, μεταξύ των οποίων η Μογγολία και η Ρουάντα, έχουν επίσης εκδηλώσει ενδιαφέρον, λέει.
«Σήμερα, νομίζω ότι είναι απλά γεγονός ότι υπάρχει λιγότερη εμπιστοσύνη στις υποσχέσεις της τρέχουσας αμερικανικής κυβέρνησης. Οι άνθρωποι αναρωτιούνται: μπορώ ακόμα να βασίζομαι σε αυτή την τεχνολογία; Τι θα συμβεί αν αποφασίσουν να την απενεργοποιήσουν;», λέει.
Η πρόταση του Ταν είναι αισιόδοξη όσον αφορά τις δυνατότητες πολυεθνικής συνεργασίας. Ωστόσο, άλλοι υποστηρίζουν ότι ακόμη και μια συντονισμένη, πολυεθνική στρατηγική ενέχει τον κίνδυνο σπατάλης των πολύτιμων χρημάτων των φορολογουμένων σε μια πρωτοβουλία που τελικά θα αποτύχει.
«Εύχομαι οι άνθρωποι που δημιουργούν αυτά τα [κυρίαρχα] μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης να συνειδητοποιούσαν πόσο μεγάλη και γρήγορη είναι η πρόοδος», λέει ο Τζου Κιτ Τσαν, στρατηγικός σύμβουλος τεχνητής νοημοσύνης της κυβέρνησης της Μαλαισίας.
«Ποιο είναι το κόστος; Το κόστος για τις κυβερνήσεις που έχουν μια κακή στρατηγική για την κατασκευή αυτού του οδικού χάρτη για τα δικά τους κυρίαρχα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης είναι ότι σπαταλούν τεράστια ποσά χρημάτων».
Μια καλύτερη στρατηγική, λέει ο Τσαν, θα ήταν οι κυβερνήσεις όπως η Μαλαισία να ξοδέψουν τα ίδια χρήματα για την ανάπτυξη ισχυρότερων κανονισμών σχετικά με την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης, αντί να ανταγωνίζονται διεθνή προϊόντα που έχουν ήδη κερδίσει την αγορά.
«Περπατήστε στους δρόμους της Μαλαισίας, πηγαίνετε στην Κουάλα Λουμπούρ, βρείτε κάποιον που μοιάζει με χρηματοοικονομικό, ρωτήστε τον τι μοντέλο χρησιμοποιεί», λέει.
«Οκτώ στους δέκα, στοιχηματίζω ότι δεν χρησιμοποιούν τα κυρίαρχα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης. Λένε ChatGPT ή Gemini».
Πηγή: The Guardian
www.ertnews.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
