Το ποδήλατο δεν είναι καλό μόνο για τον πλανήτη, το πορτοφόλι σας και τη φυσική σας κατάσταση. Επιλέγοντας αυτόν τον τρόπο μετακίνησης για τις καθημερινές σας δουλειές αντί να οδηγείτε ή να παίρνετε το τρένο, μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να προλάβετε τη γνωστική παρακμή, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη.
Η ποδηλασία σχετίζεται με 19% χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας ανεξαρτήτως αιτίας και 22% χαμηλότερο κίνδυνο νόσου Αλτσχάιμερ, σε σύγκριση με μη ενεργητικούς τρόπους μετακίνησης όπως το αυτοκίνητο, το λεωφορείο ή το τρένο, σύμφωνα με τη μελέτη που αξιολόγησε σχεδόν 480.000 συμμετέχοντες από τη Μεγάλη Βρετανία και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Network Open.
Η σωματική δραστηριότητα συνδέεται εδώ και καιρό με χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας σε πολλές μελέτες, τόσο ώστε η Επιτροπή Lancet του 2024 την κατέταξε ως έναν από τους 14 παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για την πρόληψη ή την καθυστέρηση περίπου του 45% των περιπτώσεων άνοιας. Πάνω από 55 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν άνοια, αριθμός που αναμένεται να σχεδόν τριπλασιαστεί έως το 2050.
«Αν και τα στοιχεία που βασίζονται στον πληθυσμό σχετικά με τις επιπτώσεις της ενεργητικής μετακίνησης στην υγεία παραμένουν περιορισμένα, οι συστηματικές ανασκοπήσεις έχουν σταθερά αναδείξει τη σύνδεσή της με βελτιωμένα αποτελέσματα υγείας, όπως χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη», έγραψαν οι συγγραφείς της μελέτης. Ωστόσο, λίγες μελέτες έως τώρα έχουν εξετάσει τη σχέση μεταξύ τρόπου μετακίνησης, κινδύνου άνοιας και δομικών αλλαγών στον εγκέφαλο, πρόσθεσαν.
Η μελέτη
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη παρακολουθήθηκαν μεταξύ 2006 και 2010 για τη μελέτη της UK Biobank, η οποία παρακολουθεί τις συνέπειες στην υγεία περισσότερων από 500.000 ανθρώπων ηλικίας 40 έως 69 ετών. Οι συμμετέχοντες, που είχαν μέση ηλικία 56,5 ετών, απάντησαν σε ερωτηματολόγια σχετικά με το ποιον από τους τέσσερις τρόπους μετακίνησης χρησιμοποιούσαν πιο συχνά τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, εξαιρουμένων των μετακινήσεων προς και από την εργασία: μη ενεργητικό, περπάτημα, συνδυασμένο περπάτημα (συνδυασμός περπατήματος και μη ενεργητικών τρόπων), ποδήλατο ή συνδυασμένο ποδήλατο (συνδυασμός ποδηλάτου και άλλων τρόπων).
Κατά τη διάρκεια μιας μέσης παρακολούθησης 13,1 ετών, 8.845 συμμετέχοντες ανέπτυξαν άνοια και 3.956 ενήλικες ανέπτυξαν νόσο Αλτσχάιμερ. Το περπάτημα και το συνδυασμένο περπάτημα σχετίστηκαν με 6% χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας και, παραδόξως, 14% υψηλότερο κίνδυνο Αλτσχάιμερ. Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε επίσης ότι ο ισχυρότερος γενετικός παράγοντας κινδύνου για Αλτσχάιμερ, το γονίδιο APOE ε4, είχε επίσης επίδραση. Οι συμμετέχοντες χωρίς το APOE ε4 είχαν 26% χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας, ενώ όσοι είχαν τη γενετική παραλλαγή είχαν 12% χαμηλότερο κίνδυνο.
Η ποδηλασία και το συνδυασμένο ποδήλατο συνδέονταν επίσης με μεγαλύτερους όγκους ιππόκαμπου, της περιοχής του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τη μνήμη και τη μάθηση.
«Αυτή η μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει ότι η ποδηλασία συνδέεται όχι μόνο με χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας αλλά και με μεγαλύτερο ιππόκαμπο», δήλωσε ο Δρ. Τζο Βέργκεζ (Joe Verghese), καθηγητής και πρόεδρος νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Stony Brook στη Νέα Υόρκη, μέσω email. Ο Βέργκεζ δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Ποδηλασία για την υγεία του εγκεφάλου
Τα πλεονεκτήματα της μελέτης είναι εντυπωσιακά, αλλά υπάρχουν και επιφυλάξεις, ανέφερε η Δρ. Σαντζούλα Σινγκ (Sanjula Singh), επικεφαλής ερευνήτρια στο Brain Care Labs του Massachusetts General Hospital, μέσω email. Η Σινγκ δεν συμμετείχε επίσης στη μελέτη.
«Οι τρόποι μετακίνησης δηλώθηκαν από τους ίδιους τους συμμετέχοντες σε ένα μόνο χρονικό σημείο, επομένως δεν γνωρίζουμε πώς άλλαξαν οι συνήθειες με την πάροδο του χρόνου», είπε η Σινγκ, που είναι επίσης εκπαιδεύτρια νευρολογίας στη Ιατρική Σχολή του Harvard. «Οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν λευκοί και πιο υγιείς στην αρχή, οπότε τα αποτελέσματα μπορεί να μην ισχύουν για όλες τις κοινότητες».
«Και, ίσως το πιο σημαντικό, επειδή πρόκειται για παρατηρητική μελέτη, δεν μπορεί να αποδείξει ότι η ποδηλασία αποτρέπει άμεσα την άνοια», πρόσθεσε η Σινγκ. «Απλώς δείχνει μια συσχέτιση».
Οι μεγαλύτεροι ενήλικες που ποδηλατούν τακτικά πιθανόν ανήκουν σε μια υγιέστερη υποομάδα, και η ποδηλασία μπορεί επίσης να αποτελεί δείκτη ευνοϊκής γενετικής, με τον κίνδυνο να είναι χαμηλότερος μεταξύ όσων δεν έχουν γενετική προδιάθεση για άνοια, δήλωσε ο Βέργκεζ.
Χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων
Οι συμμετέχοντες που επέλεγαν ενεργητικούς τρόπους μετακίνησης ήταν πιο πιθανό να είναι γυναίκες, άτομα μη καπνιστές, πιο μορφωμένοι, να ασκούνται γενικά περισσότερο, να έχουν χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος και λιγότερες χρόνιες παθήσεις, έγραψαν οι συγγραφείς. Επιπλέον οι ομάδες ποδηλασίας και συνδυασμένης ποδηλασίας ήταν πιο συχνά άνδρες και άτομα με πιο υγιεινό τρόπο ζωής και φυσική κατάσταση σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους.
Η σύνδεση μεταξύ υψηλότερου κινδύνου Αλτσχάιμερ και της προτίμησης για περπάτημα θα μπορούσε να εξηγηθεί από το γεγονός ότι αυτοί οι συμμετέχοντες ίσως είχαν ήδη προβλήματα ισορροπίας ή οδήγησης, δήλωσε ο Δρ. Γκλεν Φίνι (Glen Finney), νευρολόγος συμπεριφοράς και διευθυντής του Προγράμματος Μνήμης και Γνωστικής Λειτουργίας στο Geisinger Health System στην Πενσυλβάνια.
Ο ρυθμός του περπατήματος έχει επίσης σημασία, πρόσθεσε ο Φίνι, μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας. Το χαλαρό περπάτημα, ειδικά για μικρές αποστάσεις, μπορεί να μην είναι αρκετό για να αποφέρει το πλήρες όφελος σε σύγκριση με το περπάτημα μεγαλύτερων αποστάσεων με ταχύτερο ρυθμό. Η μελέτη δεν ανέφερε τη συχνότητα, τον ρυθμό ή τη διάρκεια των συνηθειών περπατήματος ή ποδηλασίας των συμμετεχόντων.
Πώς η άσκηση ωφελεί τον εγκέφαλο
Παρά ταύτα, δεκαετίες έρευνας έχουν δείξει ότι η άσκηση είναι ευεργετική για τον εγκέφαλο, είπε ο Βέργκεζ. «Η ποδηλασία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας βελτιώνοντας τη καρδιοαγγειακή φυσική κατάσταση, αυξάνοντας τη ροή αίματος στον εγκέφαλο, υποστηρίζοντας την νευροπλαστικότητα και βελτιώνοντας τον μεταβολισμό».
Η ποδηλασία απαιτεί επίσης περισσότερη προσπάθεια και διαφορετικού τύπου εμπλοκή του εγκεφάλου, κάτι που μπορεί επίσης να συμβάλλει σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο όφελος στην προστασία από την άνοια, έγραψαν οι συγγραφείς.
Αν είστε συνήθως καθιστικός τύπος και θέλετε να ξεκινήσετε την ποδηλασία, συζητήστε με το γιατρό σας αν είστε αρκετά υγιείς για να ξεκινήσετε άμεσα ή αν χρειάζεται να προσαρμόσετε σταδιακά την άσκηση, είπε ο Βέργκεζ.
«Ξεκινήστε με σύντομες, ασφαλείς διαδρομές σε ειδικά μονοπάτια ποδηλάτου πριν κινηθείτε στην κυκλοφορία», είπε η Σινγκ. «Φορέστε πάντα κράνος, χρησιμοποιήστε ανακλαστικά και προσθέστε φώτα αν ποδηλατείτε ή περπατάτε τη νύχτα. Επιλέξτε καλά φωτισμένες διαδρομές και, αν είναι δυνατόν, να έχετε μαζί σας κάποιον».
Η ποδηλασία ακόμα και μία ή λίγες φορές την εβδομάδα μπορεί να κάνει τη διαφορά, πρόσθεσε η Σινγκ, και η εσωτερική στατική ποδηλασία, αν και δεν περιλαμβάνεται στη μελέτη, αποτελεί επιλογή για όσους ανησυχούν για την ασφάλεια από την κυκλοφορία.
Για το περπάτημα, στοχεύστε σε γρήγορες, με σκοπό μετακινήσεις και αυξήστε την απόσταση σταδιακά, πρότεινε η Σινγκ. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει τουλάχιστον 30 λεπτά περπάτημα καθημερινά, ιδανικά σε ένταση που καθιστά λίγο δύσκολη τη συνομιλία, είπε ο Βέργκεζ. Οι ενήλικες χρειάζονται τουλάχιστον 150 έως 300 λεπτά μέτριας αερόβιας άσκησης ή 75 έως 150 λεπτά έντονης αερόβιας άσκησης εβδομαδιαίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Πηγή: CNN | Μετάφραση – Επιμέλεια: Γεωργία Κανταρτζή
www.ertnews.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
