Σε φλου αρτιστίκ, η δραμεντί που βασίζεται χαλαρά σε μια δίκη σε γαλλόφωνο χωριό, μάλλον έχει και άλλες πηγές αναφοράς. Χωρίς σπόιλερ, ας δούμε τις πιθανές συνδέσεις της ταινίας “Η Δίκη Ενός Σκύλου” με την συγκεκριμένη υπόθεση.
Η έμπνευση πίσω από την ταινία
Στο ξεκίνημα της “Δίκης ενός Σκύλου”, ένας σκύλος οδηγείται στο δικαστήριο με βαριές κατηγορίες, και με μοναδική του ελπίδα επιβίωσης, να δικαστεί με όρους ανάμεσα στους ανθρώπινους και τους του “δικαίου των ζώων”.
Η σκηνοθέτις Laetitia Dosch δανείζεται στοιχεία από διάφορες πραγματικές υποθέσεις, ανάμεσά τους και την υποβλητική υπόθεση της Elisa Pilarski, προκειμένου να δημιουργήσει μια ταινία που, με χιούμορ, καρδιά και φιλοσοφικές αναζητήσεις, διερευνά τη θέση των ζώων στη σύγχρονη κοινωνία. Αυτή η σύνδεση με ένα πραγματικό περιστατικό θα την αναπτύξουμε στο τέλος, ενώ τώρα αφήνουμε τον θεατή να βυθιστεί σε μια οδύσσεια ανθρωπιάς, ευθύνης και νόμου.
Η τραγωδία της Elisa Pilarski: Η ανθρώπινη απώλεια και οι νομικές διαστάσεις
Η στιγμή της τραγωδίας
Στις 16 Νοεμβρίου 2019, η Elisa Pilarski, έγκυος έξι μηνών, βρέθηκε νεκρή στο Δάσος της Rethondes, κοντά στο Soissons της Γαλλίας. Η αυτοψία αποκάλυψε ότι δέχτηκε πολυάριθμες δαγκωματιές, κυρίως στο κεφάλι και το σώμα, με τη φωτογραφία της προχωρημένης εγκυμοσύνης της να συγκλονίζει τη δημόσια γνώμη. Το πλήρωμα του χρόνου έφτασε για να αναδειχθεί μια αδυσώπητη σύγκρουση ανάμεσα σε ζωή και νόμο.
Η αρχική εκδοχή
Ο σύντροφός της, Christophe Ellul, υποστήριξε ότι μια ομάδα κυνηγετικών σκύλων της επιτέθηκε, ωστόσο, τα αποτελέσματα των εξετάσεων DNA κατέρριψαν αυτή την εκδοχή: μόνο το DNA του Curtis, του Pit Bull ιδιοκτησίας του Ellul, αναγνωρίστηκε στα τραύματα. Ο σκύλος κατηγορήθηκε για ανθρωποκτονία και δεν ταυτοποιήθηκε κανένας άλλος ύποπτος.
Το πείραμα των ειδικών
Οι έρευνες εστίασαν σε 67 σκυλιά (62 κυνηγετικά και 5 ζώα συντροφιάς “με αφεντικά”), αλλά η λεπτομερής αντιπαράθεση DNA και ανατομικής εξέτασης των γνάθων απέδωσε σαφώς στον Curtis την ευθύνη. Κανένα ίχνος από άλλα σκυλιά δεν εντοπίστηκε, ούτε καν ίχνη άμυνας, ή οδοντοστοιχίες από μη προσδιορισμένα ζώα. Η ιατροδικαστική ακρίβεια φανέρωσε μονάχα έναν σκύλο που πήρε μια μοιραία “πρωτοβουλία”.
Η ποινική δίωξη κατά του ιδιοκτήτη
Βαρύ το φορτίο για τον Curtis. Βαριά και η συνείδηση με τις ευθύνες για την απώλεια μιας ζωής. Στις 4 Μαρτίου 2021, ο Ellul κατηγορήθηκε για ακούσια ανθρωποκτονία, ενώ την 20ή Αυγούστου 2024 το Εφετείο της Soissons έδωσε εντολή για δικαστική διαδικασία με ποινές έως 10 έτη φυλάκιση και πρόστιμο έως 150.000 €.
Νομικό πλαίσιο: παράνομη ράτσα και κακοποίηση
Η υπόθεση μπήκε στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης: η ράτσα Pit Bull θεωρείται παράνομη στη Γαλλία.. Η εισαγωγή, η εκπαίδευση για επιθέσεις κατά ενόχων και η έλλειψη αξιοπιστίας στην επίβλεψη, ανέδειξαν κρίσιμα νομοθετικά χάσματα. Η κατηγορία “επικίνδυνος σκύλος” απέκτησε άλλη ουσία, χωρίς όμως να σταματήσει την τραγωδία. Τα SMS της Elisa, η προειδοποίηση για τον Curtis και μια φωτογραφία χωρίς φίμωτρο αποτέλεσαν ενδείξεις με ειδικό βάρος: η ανθρώπινη πλευρά έχει το ειδικό βάρος που της αναλογεί και κι ο άνθρωπος… μένει σιωπηλός.
Κάπου ανάμεσα στο “έμβιο” και το “νομικό σύστημα”
Η υπόθεση Pilarski μας φέρνει αντιμέτωπους με υπαρξιακά ερωτήματα:
Χρειάζεται ν’ ανήκει κανείς στα “καλά” σκυλιά για να αισθάνεσαι ασφαλής; Σίγουρα ένα ον δεν μπορεί να φταίει ενστικτωδώς, αλλά τί γίνεται όταν φτάνει στο μη αναστρέψιμο;
Από τι (και ποιούς) προστατεύονται οι νόμοι;
Αν το ζητούμενο είναι να προστατευτούν ταυτόχρονα άνθρωποι και ζώα, μήπως χρειαζόμαστε “θεσμούς” επίβλεψης, ασφάλισης, εμπέδωσης υπευθυνότητας; Δεν αρκούν σίγουρα οι απαγορεύσεις ράτσας! Απαιτούνται πηγαίες αλλαγές στην κουλτούρα και συνείδηση των “γονέων” σκύλων. Και ανάλογες ευθύνες.
Φταίει ο ιδιοκτήτης ή η κοινωνία;
Ο Ellul δεν καλείται να αποδώσει μόνο νομική ευθύνη, κληροδοτείται με ηθικό βάρος καθώς δεν μπορεί να ακουστεί η φωνή της Elisa.
Ταινία vs. πραγματικότητα
“Η Δίκη ενός Σκύλου” υπακούει σε μια σκηνοθετική επιλογή: Επιλέγεται ένας σκύλος-κατηγορούμενος, που μάλιστα θα κληθεί να απαντά με ένα πολύπλοκο σύστημα ακόμα και σε λεκτική επικοινωνία, χωρίς να έχουν την ίδια βαρύτητα οι δικές του κραυγές, χωρίς η υπεράσπισή του να συνδέεται με τις αφηγούμενες εμπειρίες του, με πλήθος από φιλοσοφικές διαφωνίες, ακόμα και τρομολαγνεία. Μέσα όμως από αυτό το πείραμα, η ταινία αξιοποιεί τη μικροιστορία για να μιλήσει ως προς το πως αντιμετωπίζουμε το «άλλο», ή τον άλλο.
Η περίπτωση Pilarski περιλαμβάνει ανθρωποκτονία, ενώ στην ταινία έχουμε επιθέσεις (με την τρίτη να έχει εμφανείς επιπτώσεις στη ζωή του θύματος).
Και το πραγματικό περιστατικό, και η ταινία όμως έχουν μια κοινή ραχοκοκκαλιά· δείχνει πως μπορούμε να δικάζουμε τους ίδιους ανθρώπους, όχι μόνο το “σκυλί”, και ότι αυτό συνειρμικά συνεπάγεται.
Ο ρόλος των μέσων και της κοινωνίας
Αυτή η υπόθεση ενέπνευσε ντοκιμαντέρ και βιβλία που έφεραν την τραγωδία σε κοινή θέα, με την Brigitte Bardot να παίρνει θέση υπέρ του Curtis. Αυτή η στήριξη ενίσχυσε -έστω στη Γαλλία- την ιδιότυπη σχέση ανθρώπου–ζώου – αλλά και την αίσθηση της απώλειας που εμπερικλείει η υπόθεση.
Ήρθε επίσης στη δημόσια συζήτηση, η πραγματική εμπλοκή που πρέπει να έχει η κοινωνία.
Πως αντιμετωπίζονται τα «επικίνδυνα ζώα» στη Δυτική κοινωνία;
Αν κάτι μας δίδαξε η υπόθεση Pilarski, είναι ότι ο νόμος δεν αρκεί. Χρειάζεται ένα ολιστικό, κοινωνικά ευαισθητοποιημένο, θεσμικά ενισχυμένο σύστημα που να εκπαιδεύει ιδιοκτήτες, να επιβάλλει έλεγχο εισαγωγών και εκτροφής (σ.σ. εδώ η συζήτηση έχει αρκετές προεκτάσεις), να αξιολογεί ιατρικά περιστατικά, πριν το τίμημα γίνει… η ίδια η ζωή.
“Η Δίκη του Σκύλου”, εκπαιδεύει σινεφίλ και ζωόφιλους
Στο τέλος της “Δίκης ενός Σκύλου”, ο σκύλος δεν επικρίνεται μόνο για το δάγκωμα, κρίνεται η κοινωνία που τον θεωρεί αντικείμενο. Στην ουσία κρινόμαστε εμείς για τη στάση μας, την ενοχή και τον φόβο μας.
Η υπόθεση της Elisa Pilarski, με τον Curtis και τον Ellul, αποδεικνύουν ότι όταν το σύστημα έχει κενά, το τίμημα είναι δυσβάστακτο: σε αίμα, σε απώλεια, σε συνείδηση.
“Η Δίκη ενός Σκύλου”, στο πανί και στη ζωή, δεν είναι απλά μια νομική υπόθεση, με τις “κινηματογραφικές και σεναριακές” υπερβολές της. Είναι ο καθρέφτης μας. Περιγράφει με χιούμορ (και για αυτό είναι και τόσο “οδυνηρή”) πόσο είμαστε διατεθειμένοι να δώσουμε στα ζώα την ευκαιρία να εξακολουθήσουν να είναι ζώα με ζωή, απέναντι στις δικές μας ανάγκες. Εμείς, οι θεατές και οι “σύντροφοι των κατοικίδιων” μας, θέλουμε λουρί και βόλτα στον δικό τους κόσμο, στη δική τους οπτική, στη δική τους θέση.
*Μη μοιραστείτε το τέλος της ταινίας με υποψήφιους θεατές. Το ξάφνιασμα μπορεί να γίνει βίωμα, και κάπου εκεί να βρούμε την καλύτερη όψη του εαυτού μας
Η ταινία προβάλλεται ήδη στους ελληνικούς κινηματογράφους.
www.ertnews.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
