Για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να προφυλάσσονται οι ευαίσθητες στρατιωτικές υποδομές αλλά και για τον απαραίτητο εκσυγχρονισμό των κανόνων ασφαλείας για τις κρίσιμες μονάδες μάχης της χώρας μας μίλησαν στο CNN Greece δύο αξιωματικοί εν αποστρατεία με τεράστια πείρα.
Την επομένη της δημοσιοποίησης του πορίσματος της Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης (ΕΔΕ) για τις εκρήξεις στη Νέα Αγχίαλο, η οποία διαπίστωσε μεταξύ άλλων πλημμελή καθαρισμό και πολύ μικρή αντιπυρική ζώνη πέριξ των αποθηκών, οι πτέραρχοι Ε.Α. Κωνσταντίνος Ιατρίδης και Ευάγγελος Γεωργούσης τονίζουν πως αφενός πρέπει να επανασχεδιαστεί ο χάρτης ασφαλείας των μονάδων και αφετέρου ότι υπάρχουν πράγματα που δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν ποτέ.
«Ευκαιρία να αλλάξουμε και τον τρόπο αλλά και τις μονάδες φύλαξης τέτοιου πολεμικού υλικού»
Ο Κωνσταντίνος Ιατρίδης, αφού υπογράμμισε πως οι αρμόδιοι για την απόδοση ευθυνών θα βρεθούν από την έρευνα και το πόρισμα, τόνισε πως καλό είναι να υπάρχει αυτοσυγκράτηση και υπομονή σε αυτές τις καταστάσεις.
Και αυτό γιατί εκτός από τις όποιες ευθύνες, θα πρέπει παράλληλα να βρεθεί και τρόπος τα λάθη να μην επαναληφθούν.
Σύμφωνα με τον κ. Ιατρίδη, το κρίσιμο είναι ο επανασχεδιασμός των μέτρων πυροπροστασίας των μονάδων:
«Οι συγκεκριμένες αποθήκες είναι ουσιαστικά εφαπτόμενες με ένα μεγάλο σε έκταση χώρο στον οποίο υπάρχουν και δέντρα και νεκρή καύσιμη ύλη. Η μονάδα δεν έχει δικαιοδοσία καθαρισμού στο συγκεκριμένο σημείο, το οποίο εικάζω πως ανήκει σε ιδιώτη. Θα πρέπει συνολικά στις μονάδες μας να δούμε πόσα τέτοια σημεία υπάρχουν και να επανασχεδιάσουμε μαζί με την πολιτεία το σχέδιο προστασίας. Στην συγκεκριμένη περίπτωση θα μπορούσαν τα συγκεκριμένα οικόπεδα να είχαν απαλλοτριωθεί και να είχαν γίνει αντιπυρική ζώνη».
Ο κ. Ιατρίδης σημειώνει επίσης πως:
«Τα σχέδια προστασίας θα πρέπει να εξελίσσονται ανάλογα με τις ανάγκες και τις απειλές που αντιμετωπίζουμε. Ίσως να πρέπει να δούμε συνολικά τα σχέδια πυροπροστασίας κρίσιμων μονάδων και να τα αλλάξουμε προκειμένου να μην ζήσουμε παρόμοια περιστατικά».
Ο πτέραρχος εν αποστρατεία προτείνει, παράλληλα, και την αναθεώρηση των κανόνων φύλαξης ευαίσθητου πολεμικού υλικού:
«Ίσως αυτή την φορά να είναι η ευκαιρία να αλλάξουμε και τον τρόπο αλλά και τις μονάδες φύλαξης τέτοιου πολεμικού υλικού. Δεν μας παίρνει για άλλο τέτοιο συμβάν και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει ανοιχτά και με ειλικρίνεια να συζητηθεί με την πολιτική ηγεσία. Δεν γίνεται σε τόσο μικρή απόσταση να υπάρχουν κατοικίες ή χώροι εργασίας. Όλοι γνώριζαν πως εκεί φυλάσσονταν βόμβες, δεν ξέρω πόσοι γνώριζαν τους κινδύνους».
«Υπάρχουν αρκετά κενά στο πώς φτάσαμε σε αυτή την καταστροφή»
Με τη σειρά του, ο πτέραρχος Ε.Α Ευάγγελος Γεωργούσης υπογραμμίζει πως δεν υπάρχει διοικητής, ειδικά μίας κρίσιμης μονάδας όπως η 111 Πτέρυγα Μάχης στη Νέα Αγχίαλο, ο οποίος δεν είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει κάθε απειλή, όσο μεγάλη κι αν είναι αυτή.
Όπως τόνισε ο ίδιος σε επικοινωνία του με το CNN Greece, παρά τα όσα δραματικά συνέβησαν ο διοικητής της μονάδας πήρε την σωστή απόφαση και εκκένωσε το σημείο στο οποίο βρίσκονταν οι αποθήκες στις οποίες καταγράφηκαν οι ισχυρότατες εκρήξεις.
«Eίχε την απόλυτη ευθύνη να απομακρύνει το προσωπικό, την φρουρά αλλά και την υπηρεσία πυρόσβεσης της μονάδας» τόνισε χαρακτηριστικά ο πτέραρχος.
Ο κ. Γεωργούσης αναφέρει επίσης πως είναι βέβαιος, καθώς έχει και ο ίδιος διατελέσει διοικητής της συγκεκριμένης μονάδας και γνωρίζει πολύ καλά την γεωγραφία και τις ιδιαιτερότητες του σημείου, πως:
«Από την πλευρά της μονάδας στο σημείο που σημειώθηκε το τραγικό περιστατικό υπήρχαν περισσότερα από 40 άτομα, τα οποία δεν θα ήταν δυνατό να σωθούν εάν ο διοικητής δεν είχε έγκαιρα δώσει την ορθή κατά την άποψή μου, εντολή εκκένωσης».
Αναφορικά με την πυρκαγιά και τις εκρήξεις στη Νέα Αγχίαλο, ο κ. Γεωργούσης αναφέρει:
«Το πόρισμα της έρευνας θα ρίξει φως στα αίτια του συμβάντος αλλά καλό είναι να γνωρίζουμε πως στα συγκεκριμένα σημεία πέραν του συστηματικού ελέγχου στα πυρομαχικά υπάρχουν και διαδικασίες συντήρησης και καθαρισμού τους και είναι πιθανό κάποια εξ’ αυτών να βρίσκονταν στην επιφάνεια της αποθήκης και όχι εκτεθειμένα».
Σημειώνει, επίσης, πως θα ήταν χρονικά αδύνατο και από άποψη ασφαλείας παρακινδυνευμένο να επιχειρηθεί μεταφορά τους στην 111 πτέρυγα μάχης:
«Ο χρόνος σε μία πυρκαγιά τέτοιου μεγέθους είναι κρίσιμος. Ακόμη και όταν οι φλόγες ήταν στα 2 χιλιόμετρα από το σημείο θα ήταν πολύ επικίνδυνο να δοθεί εντολή μεταφοράς του ευαίσθητου στρατιωτικού υλικού προς την 111. Υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες αλλά και πρωτόκολλα μεταφοράς και εκκένωσης και υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες θα ήταν αδύνατο να εφαρμοστούν».
Ο κ. Γεωργούσης εκφράζει, παράλληλα, την απορία για το πώς έφτασαν οι φλόγες τόσο κοντά στη μονάδα.
«Μόλις άκουσα πως είχε ξεσπάσει φωτιά στο Βελεστίνο άμεσα σκέφτηκα πως οι μονάδες πυρόσβεσης θα έπρεπε να την ανακόψουν προτού φτάσει όχι μόνο στην μονάδα αλλά και στην ίδια την Αγχίαλο. Δεν γνωρίζω τις συνθήκες και τους ανέμους αλλά η αλήθεια είναι πως υπάρχουν αρκετά κενά στο πώς φτάσαμε σε αυτή την καταστροφή. Να σημειωθεί πως εάν η φωτιά περνούσε από τις Μικροθήβες θα είχαμε ακόμη μεγαλύτερα ζητήματα, καθώς θα πλησίαζε μονάδα καυσίμων με τεράστια αποθεματικά».
*Ο κ. Ιατρίδης έχει πάνω από 4000 ώρες πτήσεων σε μαχητικά Αεροσκάφη Φάντομ F-4, και εκπαιδευτικά Τ-2, Τ-37, Τ-6 και Τ-41, και πολλές ώρες σε αναχαιτίσεις Τουρκικών Αεροσκαφών στο Αιγαίο.Διοίκησε Πτέρυγες Μάχης, Σμηναρχίες Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) και Μεγάλους Σχηματισμούς. Διετέλεσε Γενικός Επιθεωρητής της ΠΑ, Διοικητής στη Σχολή Ικάρων, Διευθυντής επιχειρησιακός Α’ Κλάδου του ΓΕΕΘΑ και Διοικητής της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης (ΔΑΥ). Υπηρέτησε ως Αεροπορικός Ακόλουθος στην Ουάσιγκτον ΗΠΑ. Διετέλεσε εκπρόσωπος τύπου του ΓΕΑ.
*Ο Ευάγγελος Γεωργούσης είναι Επίτιμος Διοικητής Διοίκησης Αεροπορικής Εκπαίδευσης (Δ.Α.Ε.). Αποφοίτησε από την 43η Σειρά Ιπταμένων και η εκπαίδευσή του περιλαμβάνει μεγάλος εύρος Αεροπορικών Σχολών μεταξύ των οποίων η Σχολή Ικάρων, η Σχολή Πολέμου, το Air University/Air War College U.S.A., η Σχολή Εθνικής Αμυνας (Σ.ΕΘ.Α.) καθώς και διάφορα διάφορα σχολεία και εκπαιδεύσεις στο εξωτερικό (Ν.Α.Τ.Ο. , Αγγλία, Ιταλία, Γερμανία). Στα επτελικά του καθήκοντα περιλαμβάνονται οι θέσεις του Τμηματάρχη Αμυντικών Επιχειρήσεων Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας (Α.Τ.Α.), του Τμηματάρχη Αμυντικών Επιχειρήσεων στο Γ.Ε.Α., καθώς και διευθυντικές θέσεις στη Διεύθυνση Αμυντικών Επιχειρήσεων Ν.Α.Τ.Ο./ AIRSOUTH/Ιταλία, στη Διεύθυνση Επιχειρήσεων, Α.Τ.Α., στη Διοίκηση Αεροπορικής Υποστήριξης (Δ.Α.Υ.) και στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (Γ.Ε.Α.).
