Τι τρέχει;
Έγινε κατολίσθηση κι έπεσε κανας βράχος;
Μπάλλος..Σαββόπουλος Διονύσης
Η είσοδος της αποχής στη Βουλή
Του Αλέξη Καραγεωργίου
Οι πρόσφατες διπλές εκλογές, πέραν της αποκάλυψης της ενεργούς κατολίσθησης του ΣΥΡΙΖΑ, κατέδειξαν την αποχή, ως μια διευρυνόμενη και χαίνουσα μεταπολιτευτικά ουλή-απειλή στο σώμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας μας, πιο επικίνδυνη μακροπρόθεσμα από το «νέο μεταμοντέρνο αντισυστημικό» σύμπαν που θα θρονιαστεί στα έδρανα της Βουλής.
Καλό είναι να γίνει αντιληπτό από την αρχή ότι είναι άλλο πράγμα «οι ακροδεξιοί γύρω μας» και άλλο πράγμα οι απέχοντες «ιδιώτες» που ιδιωτικοποιούν τον εαυτό τους για χίλιους συνήθως αδιερεύνητους λόγους (από την «ανημπόρια, ασθένεια, εποχιακή απασχόληση ως το έλλειμμα πολιτικής παιδείας και αγωγής για την πολιτότητα ή τη συνειδητή αδιαφορία ή υπονόμευση των θεσμών» ), την εκάστοτε κρίσιμη ημέρα των εκλογών και ότι …βρέξει ας κατεβάσει! Και οι δύο βλάπτουν το ίδιο ή και ασύμμετρα την βιωσιμότητα της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Αυτή τη φορά στο πολιτικό σύστημα, η αποχή και ο νόμος της απαιτούμενης ποικιλίας κομμάτων μαζί με το κατώφλι του 3% ενήργησαν έτσι ώστε να αποκτήσουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση αγκαλιά με μια ποικιλία 7 κομμάτων αποτέλεσμα της μερικής καταστροφής της ποικιλόμορφης Βαβέλ των 32 εγκριθέντων υποψηφίων «σωτήρων» της χώρας.
Οι δεύτερες εκλογές κατέγραψαν ένα αόρατο «τυφλοπόντικα», δίκην τρανσφόρμερ -μετροπόντικα που κατατρώει τα ερείσματα της λαϊκής εντολής και της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Ένα οιονεί κόμμα κινείται ριζωματικά «κάτω από τα ραντάρ» χωρίς κρυφή ή φανερή ηγεσία, σημαίες και ταμπούρλα. Χωρίς δηλώσεις και παρουσία εκπροσώπου, αναλυτών και ψαγμένων δημοσιογράφων.
Σπάνια τα κόμματα και οι όποιες δεξαμενές σκέψης βρέχουν λίγο παραπάνω από συγκυριακά τα χείλια τους με το φαινόμενο της αποχής και της συστηματικής διεπιστημονικής διερεύνησής του. Με άλλα λόγια, το φαινόμενο έχει φυσικοποιηθεί. Έχει γίνει δηλ. αποδεκτό ως αυτονόητο και «φυσικό». Γι’ αυτό και καθίσταται αναγκαία εδώ η δραματοποίησή του
Τούτη τη φορά, η αποχή, παρουσιάστηκε στο δεύτερο γύρο σαν ένα άφωνο ολόγραμμα, που η απλή αριθμητική των αποτελεσμάτων το αναβιβάζει στο 47,17%, ενώ αποτελεί μια κραυγαλέα απούσα αιτία της κατανομής των 300 εδρών και της εκλογής από το μη απέχον υπόλοιπο 52,83 %, των νέων συγκεκριμένων κομμάτων της Βουλής.
Με άλλα λόγια αποκαλύφθηκε ως αιτία από τα αποτελέσματά της (μετωνυμική αιτιότητα για τους διαβαστερούς) ιδιαίτερα, στο χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός κόμματος: Η Πλεύση Ελευθερίας: πήρε 2,89% με 170.424 ψήφους τον Μάιο και 3,17% με 165.015 ψηφοδέλτια τον Ιούνιο. Αν στις εκλογές του 1961 της βίας και νοθείας ψήφισαν ακόμη και τα δένδρα, στις εκλογές του Ιουνίου 2023 φαίνεται ότι οι ξαπλώστρες βόηθησαν την καραβέλα της Ζωής να επιπλεύσει.
Πρέπει να προστεθεί ότι,
Στις εκλογές της 25ης Ιουνίου του 2023 το ποσοστό της αποχής είναι το υψηλότερο της τελευταίας εικοσαετίας ( Μάρτιος 2004: 23,5 %). Αν η αποχή ρεκορ ήταν το απών κόμμα της διαχρονικής πολιτικής αριθμητικής, θα ήταν το μεγαλύτερο
Επιπλέον, αν υποθέσει κανείς, ότι το δεύτερο κόμμα πήρε 928.874 ψήφους και το τρίτο πήρε 617.024, παρατηρείται πως οι περίπου 800.000 (787.968) ψήφοι που χάθηκαν μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων ή αλλιώς το κόμμα της αποχής 2023 μετά τις διπλές εκλογές του 2023 ξεπερνά το τρίτο κόμμα και κατατάσσεται εκείνο τρίτο πίσω από το ΣΥΡΙΖΑ και την ΝΔ.
Με αυτά τα δεδομένα, η παραπάνω μεγάλη αποχή δικαιολογεί την αναγόρευσή της ως το κυριότερο χαρακτηριστικό των εκλογών του Ιουνίου, ως τον τροφοδότη λογαριασμό, την πηγή διασποράς των ψήφων που έφεραν οι εκλογές, γεγονός που θα μπορούσε αυτή τη φορά να έχει ως αποτέλεσμα να καταστεί επιτέλους ορατή μια νέα διαιρετική τομή (υπερκείμενη των κλασσικών διχοτομιών: Δεξιά –Αριστερά, Συστημικοί-Αντισυστημικοί) που ενεργοποιεί ένα ρήγμα μεταξύ προσώπων που έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση (παράγραφος 5 του άρθρ.51 του Συντάγματος) να ψηφίσουν και προσώπων, που, ενώ στην πρώτη εκλογή πήγαν να ψηφίσουν, στην δεύτερη απείχαν από την ψηφοφορία.
Η νέα εποχή της Αποχής
Η νέα εποχή μιας εξελισσόμενης δυναμικής της αποχής θα είναι νέα αν σημειωθεί ως σταθμός στην αρχαιολογία της γνώσης της και αποκτήσει πολιτικές οντολογίες και επιστημονικές πειθαρχίες εδώ και τώρα με την ευκαιρία της έξαρσης της τον Ιούνιο του 2023.
Αν την θεωρητικοποιήσουμε δηλ και την αναβαθμίσουμε ως κύριο πρόβλημα της βιωσιμότητας της αντιπροσωπευτικής μας δημοκρατίας και συντελεστή της μεταβολής του ούτως ή άλλως ασταθούς κομματικού συστήματος σε σύστημα που δεσπόζει ένα μόνο κόμμα.
Αν την θεωρήσουμε ως αιτία και σύμπτωμα μιας αλλαγής πολιτικού κλίματος και λαϊκής βούλησης ως δείκτη ανισότητας στην πολιτική συμμετοχή που δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο ανισότητας στην επιρροή πολιτικών,
Αν τη θεωρήσουμε ως δείκτη που εκφράζει σε έντονο βαθµό τη δυσανεξία, την έλλειψη εμπιστοσύνης και την αποδοκιµασία των πολιτών απέναντι σε πρόσωπα και θεσµούς.
Αν την θεωρήσουμε ως εκλογική συμπεριφορά που ενθαρρύνει τον φανατισμό και την συσπείρωση των διχαστικών και τοξικών συμπεριφορών. «Μια πολιτεία όπου οι πολίτες αισθάνονται ότι δεν υπάρχει δυνατότητα για ουσιαστική συµµετοχή στη λήψη αποφάσεων µετατρέπεται σε ελλειµµατική δηµοκρατία»
Συμπέρασμα
Η πολιτική της άρνησής της –του να βλέπουμε δηλ. μόνο το ποσοστό των ψηφισάντων, την σύνθεση της Βουλής- και όχι την μεγάλη τρύπα της αποχής και τον πολιτικό κίνδυνο που δημιουργεί η διεύρυνσή της, είναι λάθος μέτρημα και απροκάλυπτα αισιόδοξη προσέγγιση και συνηγορία στο να συνεχίσουμε σαν να μην υπάρχει.
Ο Ζίζεκ αγγίζοντας το σημαντικό φαινόμενο της πολιτικής της άρνησης διηγείται το εξής χυδαίο αλλά καίριο ανέκδοτο: «Η σύζυγος ενός μεθύστακα βρίσκεται στο κρεβάτι με τον εραστή της, όταν ο σύζυγός της σκοντάφτει απροσδόκητα μέσα και σκαρφαλώνει κάτω από τα σεντόνια. «Αγάπη μου, είμαι τόσο μεθυσμένος που βλέπω έξι πόδια στο κάτω μέρος του κρεβατιού μας», λέει. «Μην ανησυχείς», απαντά εκείνη. Απλά πήγαινε στην πόρτα και κοίταξε ξανά από εκεί». Όταν το κάνει, ανακουφίζεται. «Έχεις δίκιο, υπάρχουν μόνο τέσσερα πόδια!».
