Σημαντικές παραμέτρους των επιπτώσεων της πυρκαγιάς στη Μαγνησία στην τοπική οικονομία, κυρίως στην πρωτογενή παραγωγή, επισημαίνει με ανακοίνωσή του ο Γεωπονικός Σύλλογος Μαγνησίας.
Αναφέρει:
Ο Νομός Μαγνησίας βίωσε μια ανείπωτη τραγωδία, θρηνούμε τον χαμό δυο συμπολιτών μας, συμπαραστεκόμαστε με κάθε τρόπο στους πυρόπληκτους συμπολίτες μας και ιδιαίτερα στους αγρότες, τους κτηνοτρόφους και του μελισσοκόμους μας, που έχασαν το βιός τους.
Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις μη λογαριάζοντας κίνδυνο, αψήφησαν την ζωή τους, για να σώσουν τα ζώα τους και την περιουσία τους.
Είναι νωπή η τραγωδία, καθώς ακόμη δεν έχουν συμπληρωθεί είκοσι ημέρες από τις καταστροφικές πυρκαγιές.
Βιώσαμε αδιανόητα, ασύλληπτα, τρομακτικά συμβάντα όπως οι εκρήξεις στο στρατόπεδο φύλαξης των πυρομαχικών στη Νέα Αγχίαλο που παραπέμπουν σε εμπόλεμη κατάσταση.
Οι πυρκαγιές εκτός από μεγάλη θλίψη, ανέδειξαν ευτυχώς ένα κύμα εθελοντισμού και συμπαράστασης από όλους μας αλλά κυρίως από τη νεολαία μας. Ανέδειξαν όμως και τις αδυναμίες μας να ανταποκριθούμε συλλογικά και ατομικά, ώστε να προστατευτούμε από τον πύρινο όλεθρο.
Η φωτιά, στις περισσότερες των περιπτώσεων, επέφερε ολοκληρωτική καταστροφή σε φυτικό, ζωικό κεφάλαιο, αποθηκευμένα προϊόντα, πάγιο εξοπλισμό, θερμοκήπια, κτίρια και μηχανήματα στις πληγείσες περιοχές.
Προκάλεσε δε οδύνη, στο σύνολο των πολιτών και φυσικά σε όλα τα μέλη του Γεωπονικού Συλλόγου Μαγνησίας, καθώς στον Νομό μας δημιουργούνται οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντολογικά προβλήματα, που εστιάζονται στις πλείστες των περιπτώσεων, στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους μας, τους άμεσους συνεργάτες μας.
Είναι χαρακτηριστική, η περίπτωση συναδέλφου γεωπόνου καλλιεργητή, που πριν προλάβει να αποκαταστήσει τις ζημιές από τον Ιανό στα αγροτεμάχιά του, ήρθε η καταστροφική πυρκαγιά, να αποτελειώσει το φυτικό κεφάλαιο και την υλικοτεχνική υποδομή της εκμετάλλευσής του.
Επίσης, είναι χαρακτηριστική η περίπτωση νέων αγροτών και κτηνοτρόφων, που είναι ενταγμένοι σε αναπτυξιακά και περιβαλλοντικά προγράμματα (βιολογική γεωργία – κτηνοτροφία, αναπτυξιακό νόμο, σχέδια βελτίωσης κ.α. ) που καταστράφηκαν καθώς έχασαν την περιουσία τους, το ζωικό κεφάλαιο τους και συνάμα αντιμετωπίζουν την απειλή των κυρώσεων για μη εφαρμογή δεσμεύσεων που είχαν υποχρέωση από την ένταξή τους στα εν λόγω προγράμματα.
Τα παραπάνω καθιστούν επιτακτική την ανάγκη να προστατευτούν οι πληγέντες αγρότες, οι κτηνοτρόφοι και οι μελισσοκόμοι μας. Κρίσιμη παράμετρο λοιπόν, αποτελεί η αποζημίωση του πάγιου κεφαλαίου ανεξάρτητα από το στάδιο που βρισκόταν η άδεια λειτουργίας ή η ολοκλήρωση αναγνώρισης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος (δασικοί χάρτες, κτηματολόγιο, αποδοχή κληρονομιάς). Σε κάθε άλλη ιδιαίτερη περίπτωση, ας χορηγηθούν τουλάχιστον υλικά για την ανακατασκευή των εγκαταστάσεων τους, ώστε να στεγαστούν τα ζώα τους.
Εκτός από τα άμεσα μέτρα, που ανακοινωθήκαν από την κυβέρνηση για αποζημιώσεις, τις φορολογικές και ασφαλιστικές διευκολύνσεις για τις πληγείσες περιοχές της Μαγνησίας, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη μέχρι την αποκατάσταση του φυτικού κεφαλαίου, την αναπλήρωση του ζωικού κεφαλαίου και την ανάταξη του πάγιου εξοπλισμού, να δοθεί άπλετος χρόνος εφαρμογής των υπογεγραμμένων δεσμεύσεων και εξαίρεση των πληγέντων για λόγους ανωτέρας βίας από τις υποχρεώσεις τους στα εν λόγω προγράμματα. Επιπλέον, για την αποκατάσταση του απολεσθέντος φυτικού και ζωικού κεφαλαίου και της εξισορρόπησης του πρωτογενούς παραγωγικού ισοζυγίου σε επίπεδο Νομού Μαγνησίας, είναι εφικτή η θέσπιση αυξημένης μοριοδότησης και των υπολοίπων παραγωγών σε νέες δράσεις η εντάξεις1*.
Αυτή την κρίσιμη στιγμή που συμπίπτει με την υποβολή και την ολοκλήρωση των δηλώσεων ΟΣΔΕ 2023 επιβάλλεται να διασφαλισθούν οι επιδοτήσεις και οι ενισχύσεις, καθώς είναι παράγοντας ζωτικής σημασίας για την οικονομική και όχι μόνο επιβίωση τους. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι με απόφαση της πολιτείας και του αρμόδιου υπουργού να δηλώσουν το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο που κατείχαν πριν την πυρκαγιά και σε καμία περίπτωση να μην επιβληθούν ποινές. Άλλωστε οι δηλώσεις ΟΣΔΕ λαμβάνουν υπόψη τη νομή και κατοχή των παραμέτρων της εκμετάλλευσης έως την 31η Μαΐου εκάστου έτους.
Είναι χρέος μας να επισημάνουμε την διαφαινόμενη από χρόνια εκτίμηση, πως με την διαρκή απογύμνωση των υπηρεσιών από γεωπόνους (συμβούλους – εφαρμογών) που βρίσκονταν διαρκώς στο πεδίο, αλλά και γεωτεχνικούς ευρύτερα, συνεχίστηκε και η απογύμνωση της υπαίθρου και η φυγή των νέων των χωριών μας, που παραδοσιακά ασχολούταν με τον πρωτογενή τομέα.
Έτσι, σταδιακά και αναμενόμενα, επήλθε η εγκατάλειψη του παραδοσιακού δυναμικού μοντέλου εκτατικής κτηνοτροφίας, που λόγω της βόσκησης της υπερπολύτιμης χλωρίδας μας, έδωσαν εκείνα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά στο γάλα μας και την ΠΟΠ φέτα μας.
Παράλληλα και λόγω των συνθηκών, έγινε η προσαρμογή στο μοντέλο της εντατικής σταβλισμένης κτηνοτροφίας. Η εγκατάλειψη ορεινών ή απομακρυσμένων βοσκοτόπων, η υποβόσκηση του υποορόφου δασικών εκτάσεων, είχε ως αποτέλεσμα την υπερβολική αύξηση της βιομάζας (αφού δεν βόσκεται), αυξάνοντας σημαντικά τον κίνδυνο πυρκαγιάς.
Κατά συνέπεια, και δεν βοσκούνταν στις πλείστες των περιπτώσεων ο δωρεάν πλούτος μας, και τώρα μετά την πύρινη λαίλαπα, δεν θα μπορεί να βοσκηθεί για επαρκές χρονικό διάστημα, λόγω της υποχρεωτικής αυτεπάγγελτης διαδικασίας κήρυξης ως αναδασωτέας περιοχής.
Για τους πληγέντες κτηνοτρόφους λοιπόν, είναι αναγκαία η μακροχρόνια στήριξη τους, ενισχύοντας τους με προγράμματα συμβολαιακής παραγωγής ζωοτροφών, μεταξύ παραγωγών και κτηνοτρόφων, στις και για τις πυρόπληκτες περιοχές.
Επιπλέον, προτείνεται να εφαρμοστεί προληπτικά σε μη πληγείσες περιοχές, άμεση εφαρμογή δράσεων ενεργούς βόσκησης περιδασικών περιοχών, αλλά και η εφαρμογή διαχειριστικών σχεδίων δράσεων αγροδασικών συστημάτων, που προωθούν την βόσκηση και την επιδοτούμενη μεταφορά κοπαδιών σε φυσικούς ημιμόνιμους βοσκοτόπους-λιβάδια, καθορισμένους από τα κατά τόπους δασαρχεία. Σε δασικές εκτάσεις ή εκτάσεις που συνορεύουν με τις αντιπυρικές ζώνες, δύναται με φυσικό τρόπο να ελέγχεται η βλάστηση, στο πλαίσιο μέτρων προληπτικής προστασίας από τις πυρκαγιές.
Η ελεγχόμενη βόσκηση μάλιστα, για τη μείωση του κινδύνου πυρκαγιάς, είναι συμβατή με την πολιτική της ΕΕ και προβλεπόμενη στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της χώρας μας, καθώς αξιοποιεί φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-27.
Σύσσωμος και με μια φωνή ο Γεωπονικός Σύλλογος Μαγνησίας, καλεί τους υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, τους συναδέλφους μας σε όλες τις συναρμόδιες υπηρεσίες, ΕΛΓΑ, ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ΚΕΠΠΥΕΛ, Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνιατρικής, Δήμων, Περιφέρειας, το ΓΕΩΤΕΕ, τη Σχολή Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και φυσικά την πολιτική ηγεσία, με ανθρωπιά, με αίσθημα κατανόησης και ευθύνης να συμπαρασταθούν στους πληγέντες και στις πληγείσες περιοχές, να δράσουν, να κινητοποιήσουν όλους τους πιθανούς μηχανισμούς ώστε ο Νομός μας που αναμφισβήτητα βρίσκεται σε καθεστώς ανωτέρας βίας, έκτακτων και εξαιρετικών περιστάσεων, να διασφαλίσει και το τελευταίο ευρώ άμεσων ή έμμεσων ενισχύσεων από κάθε πιθανή πηγή.
Είναι σημαντική και καθοριστική η συμβολή όλων μας. Καλούμε όλους τους συναδέλφους γεωτεχνικούς με όλες τους τις δυνάμεις να βοηθήσουν παντοιοτρόπως, στην ανάταξη της πρωτογενούς παραγωγής του Νομού Μαγνησίας και στην αποκατάσταση της περιβαλλοντικής καταστροφής στις πληγείσες περιοχές που αυτή την ώρα χρειάζονται ακόμη περισσότερο τη βοήθειά μας.
Αναφέρουμε ενδεικτικά ενισχύσεις κ προγράμματα που η ορθή εφαρμογή τους επηρεάζεται από την πρόσφατη πύρινη λαίλαπα.
1. Άμεσες Ενισχύσεις, Συνδεδεμένες Ενισχύσεις , Ειδική Βάμβακος
2. Μέτρο 11: Βιολογική Γεωργία- Κτηνοτροφία
3. Δράση 10.1.9: Διατήρηση Απειλούμενων Αυτόχθονων Φυλών
4. Υπομέτρο 6.1 «Εγκατάσταση Νέων Γεωργών» του ΠΑΑ 2014–2020, να συνεχιστεί η υλοποίηση του προγράμματος με μικρότερη τυπική απόδοση και περίοδος χάριτος πέραν των τεσσάρων ετών για την υλοποίηση. Όπου είναι αδύνατη η συνέχιση του προγράμματος να μην απαιτηθεί επιστροφή της προκαταβολής που έχουν λάβει.
5. Σχέδια Βελτίωσης -Δράση 4.1.5: «Υλοποίηση επενδύσεων με στόχο την ανθεκτικότητα, τη βιωσιμότητα και την ψηφιακή οικονομική ανάκαμψη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων»
Οι προτάσεις έχουν υποβληθεί έως τις 10/7/2023, ο Νομός Μαγνησίας να λάβει επιπλέον 3 μόρια για πραγματοποίηση επενδύσεων σε εκμεταλλεύσεις περιοχών που έχουν κηρυχθεί πυρόπληκτες.
6. Αναπτυξιακός Νόμος
7. Βελτίωση βοσκοτόπων – Ευζωία ζώων
Ο Γεωπονικός Σύλλογος Μαγνησίας, εκφράζει την διαθεσιμότητά του να συνδράμει στο έργο της Πολιτείας με όλες τις δυνάμεις του και τίθεται στην διάθεση των αρμόδιων αρχών. Οφείλουμε όλοι μας, να υπερβούμε τις συνήθεις δυνατότητες μας, με στοχευμένες προτάσεις, συντονισμένα, με ταχείς ρυθμούς και γρήγορες διαδικασίες, να προωθήσουμε την άμεση χρηματοδότηση ζημιών σε κτίρια, δίκτυα και υποδομές, την υλοποίηση των μέτρων στήριξης και αποκατάστασης, να απαλύνουμε και να επουλώσουμε τις πληγές, να σταθούμε δίπλα στους συμπολίτες μας που το έχουν ανάγκη.
