Του Ιάσονα Αποστολάκη*
Αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων με δωράκια σε ιδιώτες και καύση ως γενικευμένο μοντέλο, απουσία και πλήρης αφωνία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο μεγαλύτερο βαθμό, τοπικές αρχές στην περιοχή μας κατώτερες των περιστάσεων. Αυτή είναι επιγραμματικά η κατάσταση που διαμορφώνεται στο θέμα απορρίμματα.
Τις τελευταίες μέρες μου έδωσε αφορμή για αυτές τις σκέψεις η…διαβολική σύμπτωση πολλών πυρκαγιών σε κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών και οι ταυτόχρονες δηλώσεις του αρμόδιου Υπουργού πως με το νέο μοντέλο ΕΣΔΑ θα ξεμπουκώσει η κατάσταση με τα απορρίμματα που δεν έχουμε που να τα θάψουμε. Μου έδωσαν ερέθισμα επίσης, πρόσφατες δηλώσεις των τοπικών μας αρχόντων πως ειδικά η μονάδα SRF που σχεδιάζεται στο Βόλο είναι 100% σύμφωνη με την ευρωπαϊκή οδηγία.
Ας δούμε λοιπόν, αφορά το νέο ΕΣΔΑ και τις εξαγγελθείσες χρηματοδοτήσεις.
Ο νέος Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων είναι μια απότομη στροφή στο “αμαρτωλό” παρελθόν και δεν βοηθάει στην ανάπτυξη της Κυκλικής Οικονομίας.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία η ιεράρχηση στην κλίμακα των δράσεων στην διαχείριση των στερεών αποβλήτων έχει ως εξής:
Α)Περισσότερο επιθυμητές ενέργειες:
1.Πρόληψη 2. Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση 3.Διαλογή στην πηγή με ανακύκλωση και κομποστοποίηση.
Β) Λιγότερο επιθυμητές ενέργειες:
1. Ανάκτηση με μηχανική επεξεργασία 2. Ενεργειακή ανάκτηση (καύση) 3. Υγειονομική Ταφή.
Η οδηγία είναι σαφής και δεν επιδέχεται παρερμηνειών. Η ιεράρχηση στις δράσεις πρέπει να τηρείται και η μετάβαση από μια ανώτερη δράση σε μια κατώτερη να γίνεται μόνο αν και όταν εξαντληθούν τα περιθώρια ανάπτυξης της περισσότερο επιθυμητής.
Τι βλέπουμε όμως από τις Ανακοινώσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος: «…για Έργα που προγραμματίζονται βάσει του νέου (ΕΣΔΑ), συνολικού προϋπολογισμού 3,705 δις ευρώ θα διατεθούν…
– για επενδύσεις στα κατώτερα στάδια της ιεραρχίας των αποβλήτων (μονάδες καύσης, μηχανικής ανάκτησης, υγειονομικής ταφής, σταθμοί μεταφόρτωσης) 2,948 δις ευρώ (79,57%)
– για επενδύσεις στα ανώτερα στάδια της ιεραρχίας των αποβλήτων (χωριστή συλλογή, ανακύκλωση κλπ) 0,757 δις ευρώ (20,43%).»
Μάλλον κάτι πάει στραβά δεν νομίζετε;
Έτσι δεν γίνεται ανακύκλωση, αλλά καύση και ταφή…
Με αυτόν τον τρόπο η Τοπική Αυτοδιοίκηση οδηγείται σε μαρασμό, σε αύξηση των δημοτικών τελών (το οποίο κρύβουν επιμελώς), σε ιδιωτικοποίηση του σχεδιασμού και των υπηρεσιών σε βάρος της προστασίας του περιβάλλοντος και της κοινωνίας. Οι μόνες που τρίβουν σίγουρα τα χέρια τους είναι οι κατασκευαστικές, που θα φτιάξουν πανάκριβα εργοστάσια για να παράξουν υλικά για καύση.
Έτσι παραμένουμε στο μοντέλο που παράγει τις κρίσεις.
Έτσι η Κυκλική Οικονομία παραμένει μόνο κενή έκφραση, χρήσιμη για δηλώσεις που “ντύνουν” επικοινωνιακές φιέστες χωρίς ουσία.
Δυστυχώς, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ΚΕΔΕ, ΠΕΔ, Δημοτικά Συμβούλια, Διοικήσεις των Δήμων, (οι εξαιρέσεις είναι υπαρκτές, αλλά λίγες και δυστυχώς δεν είχαμε εξαιρέσεις στην περιοχή μας) σφυρίζουν αδιάφορα μπροστά στα διαφαινόμενα αδιέξοδα συμβιβασμένοι στο μοντέλο “μαζεύω τα σκουπίδια και τα θάβω και πλέον καίω στην πίσω αυλή του γείτονα”.
“Τα πράγματα ποτέ δεν είναι τόσο άσχημα, ώστε να μην μπορούν να χειροτερεύσουν”.
Οι διαδοχικές πυρκαγιές σε μονάδες ανακύκλωσης είναι η προειδοποίηση. Η κρίση σκουπιδιών, και όχι μόνο στην Αττική και στη Φυλή στην Αττική, είναι προ των πυλών.
Η Περιφέρεια θα προωθήσει τέτοιο μοντέλο;
Ο Δήμος θα συνεχίσει το ρόλο πλασιέ σκουπιδιών;
* Δημοτικός σύμβουλος Βόλου-Επικεφαλής της δημοτικής κίνησης «Μαζί για τον Βόλο»
Υποψήφιος Διδάκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
