Ποταμίσιες δίνες

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης*
Ο Σταύρος Θεοδωράκης και ο Σπύρος Λυκούδης ανακοίνωσαν την εκλογική τους συνεργασία στο όνομα της συνωμοσίας του καλού. Ο κ. Θεοδωράκης ανέφερε ότι ο κ. Λυκούδης «εκπροσωπεί την Αριστερά που θα θέλαμε, αυτή που επαναστατεί με λόγο, την Αριστερά του Παπαγιαννάκη και του Κύρκου». Είχα μείνει με την εντύπωση ότι για τον επικεφαλής του Ποταμιού η διάκριση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς είναι ξεπερασμένη, πως σήμερα το μόνο που έχει σημασία είναι οι «99 προτάσεις» του. Δεν ήξερα ότι υπάρχει και μια Αριστερά, έστω του Παπαγιαννάκη και του Κύρκου, την οποία επιθυμούν στο Ποτάμι.
Η προσχώρηση στο Ποτάμι, όπως δήλωσε ο κ. Λυκούδης, αποσκοπεί στη δημιουργία «μιας ισχυρής δύναμης που θα ισορροπήσει την πολιτική ζωή του τόπου». Εδώ βρίσκεται κατά μείζονα λόγο η διαφωνία όσων ήθελαν τον σοσιαλδημοκρατικό πόλο, όχι όμως ως ενδιάμεση, κεντρώα ή εγώ δεν ξέρω τι άλλο πολιτική δύναμη ισορροπίας, αλλά ως μια δύναμη που θα εκφράσει το πρωτείο της πολιτικής και την σοσιαλδημοκρατική Αριστερά. Βεβαίως και αυτοί που τόνιζαν ότι η Σοσιαλδημοκρατία είναι κυρίως Αριστερά και όχι Κέντρο ή δύναμη ισορροπίας, απέτυχαν να πείσουν για την ανάγκη του διαλόγου για τη διαμόρφωση αυτού του πόλου. Πόλος που δεν θα ήταν υποχρεωμένος να συμπράττει χωρίς πρόγραμμα με τη Ν.Δ. ή να συμμαχεί με τον ΣΥΡΙΖΑ σε πολιτικές όπως το πρόγραμμα της ΔΕΘ, το οποίο από μόνο του είναι μονομερής ενέργεια.
Δυστυχώς οι αριστεροί Μεταρρυθμιστές, οι οποίοι στην πολιτική τους διαδρομή τίμησαν την εσωκομματική δημοκρατία, συμμαχούν με ένα κόμμα, του οποίου ο επικεφαλής στις συνεχείς κρίσεις μεγαλείου που τον διαπερνούν, θεωρεί αυτάρεσκα και αυτοαναφορικά ότι μόνο το «Ποτάμι έσπασε αυγά». Και πού το στηρίζει αυτό; «Είπαμε από την πρώτη στιγμή πως πρέπει να αλλάξει το πολιτικό σύστημα». Αλήθεια, κανείς δεν το έχει πει πριν από τον κ. Θεοδωράκη αυτό; Είπε επίσης ότι χρειάζεται «να πληρώσουν όσοι δεν έχουν πληρώσει». Μα, σε ποιο καφενείο δεν το λένε αυτό; Τώρα καταλαβαίνω γιατί στην παράστασή του με τον κύριο Ράμφο τα έβαλαν με τα καφενεία. Τα καφενεία τούς κλέβουν τις κοινοτοπίες.
Κάποια ρεπορτάζ ανέφεραν ότι το Ποτάμι έστειλε δύο κορυφαία στελέχη του στη Βόρεια Ελλάδα για να «ανακρίνουν εξονυχιστικά τους υποψηφίους για… υποψήφιους βουλευτές του κόμματος». Βεβαίως ο κ. Λυκούδης γνωρίζει ότι τα στελέχη αναδεικνύονται με την προσφορά τους στην κοινωνία και στην πολιτική και όχι με τέτοιες απολιτικές μεθόδους. Γνωρίζει ότι η προσχώρηση σ’ ένα κόμμα δεν μπορεί να στηρίζεται σε λογικές «εσύ, εσύ…. και ο κωλοτούμπας στο πούλμαν».
Δεν του προκαλούν καμία απορία αυτές οι πρακτικές, οι οποίες είναι σε ευθεία αντίθεση με την αντίληψη της Ανανεωτικής Αριστεράς για το τι είναι πολιτική; Δεν στενοχωριέται όταν στρατεύεται με αυτούς που επικαλούνται τον Κύρκο και τον Παπαγιαννάκη και την ίδια στιγμή δηλώνουν την ικανοποίησή τους που οι κλεισμένοι στο Πολυτεχνείο «ευτυχώς, δεν είχαν κομματικές οργανώσεις», αγνοώντας ότι εκεί υπήρχαν πολλοί που ανήκαν στο κόμμα του Κύρκου; Πολύ διάβασμα έπεφτε εκείνη την εποχή. Αισθάνεται άνετα αυτός και όλοι οι άλλοι αριστεροί Μεταρρυθμιστές σ’ ένα κόμμα που θεωρεί ότι «οι ιδεολογίες είναι αδειανά πουκάμισα»; Σαράντα πέντε χρόνια Ανανεωτικής Αριστεράς ισούνται με ένα αδειανό πουκάμισο;
Δεν ισχυρίζομαι ότι το Ποτάμι δεν έχει θέσεις. Εδώ καταθέτει 99 προτάσεις, εκεί άλλες τόσες, πώς και δεν έχει θέσεις. Πρόγραμμα συνεκτικό με την κατάλληλη ιδεολογία δεν έχει. Θέσεις του είναι ότι για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες και για επιμέρους ζητήματα βρίσκεται ψηλά στις δημοσκοπήσεις. Δεν αποτελούν όμως ένα ενιαίο συνεκτικό σώμα. Γιατί αποφεύγει να τις συνδέσει με συγκεκριμένα κοινωνικά συμφέροντα και γιατί δεν διευκρινίζεται με ποιους θα υλοποιηθούν, ποιους θα ωφελήσουν και ποιους θα βλάψουν, σε ποιο βαθμό και μέχρι πότε θα ωφελούν όποιους ωφελούν ή θα βλάπτουν όποιους βλάπτουν. Αυτό όμως είναι πολιτική με ιδεολογία και αυτό το κόμμα δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτά.
Ο Σπύρος Λυκούδης δήλωσε επικαλούμενος το Ποτάμι ότι «θέλουμε να τ’ αλλάξουμε όλα, χωρίς να γκρεμίσουμε τη χώρα». Μάλλον θυμήθηκαν τον «Γατόπαρδο» του Λαμπεντούζα, όπου ο ανιψιός Τανκρέντι είπε στον γηραιό και σοφό θείο του Ντον Φαμπρίτσιο, «αν θέλουμε να μείνουμε όλα όπως είναι, τότε πρέπει όλα να αλλάξουν. Εγινα κατανοητός;». Εννοώντας μια αλλαγή στην οποία η αριστοκρατία δεν θα έχανε τα κεκτημένα της. Ο Ντον Φαμπρίτσιο κατάλαβε καταλήγοντας: «Ο Τανκρέντι ήταν σπουδαίος· το ήξερε από πάντα». Ελπίζω ότι ο Λυκούδης δεν εννοεί μια τέτοια αλλαγή, όπου τίποτα ουσιαστικά δεν θα αλλάζει. Γιατί αυτό υπόσχεται το αντιπολιτικό Ποτάμι όσον αφορά τις σχέσεις κυριαρχίας στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχει και κάτι ευχάριστο. Εστω και με αυτόν τον τρόπο υπάρχει πιθανότητα στην επόμενη Βουλή να υπάρχουν και αριστεροί πολιτικοί εκλεγμένοι με ένα κόμμα της αντιπολιτικής. Θα χρειαστούν για καλύτερες εποχές.
*δρος Κοινωνιολογίας, συγγραφέας
πηγή: efsyn.gr