Ο διασυνοριακός ποταμός Αώος/Vjosa είναι ένας από τους τελευταίους ποταμούς ελεύθερης ροής στην Ευρώπη – ένα σπάνιο και πολύτιμο οικοσύστημα που ενώνει φύση και κοινότητες. Με συνολικό μήκος 270χλμ., πηγάζει από την Ελλάδα και, διασχίζοντας το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου και 13 περιοχές του Δικτύου Natura 2000, εισέρχεται στην Αλβανία για να εκβάλει στην Αδριατική.
Ο Αώος/Vjosa δεν είναι απλώς ένα ποτάμι. Είναι ζωντανό οικοσύστημα, σπάνιο στα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Δημιουργεί τοπία εξαιρετικής ομορφιάς, φιλοξενεί πλούσια βιοποικιλότητα που εξαρτάται από την ελεύθερη ροή του και στις όχθες του άνθισε ένας πολιτισμός που παραμένει ζωντανός. Κυλά μέσα από εθνικά πάρκα, προστατευόμενες περιοχές, πέτρινα χωριά. Διασχίζει γεφύρια, αρχαία μονοπάτια και μνήμες.
Μια πρώτη συνάντηση για τη βιώσιμη διασυνοριακή διαχείριση του ποτάμιου οικοσυστήματος του Αώου/Vjosa έγινε πρόσφατα στο πλαίσιο του Transboundary River Forum (Ιωάννινα-Κόνιτσα 24-26/9/2025) που διοργάνωσε το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (Mediterranean Institute for Nature and Anthropos, MedINA), σε συνεργασία με το EuroNatur και την EcoAlbania, στο πλαίσιο της διεθνούς εκστρατείας Save the Blue Heart of Europe.
Οι συζητήσεις εστίασαν στις σύνθετες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διασυνοριακοί ποταμοί, από τις αναπτυξιακές πιέσεις, την απώλεια βιοποικιλότητας και την κλιματική κρίση έως τις ελλείψεις στο θεσμικό πλαίσιο και ζητήματα διακυβέρνησης, επισημαίνοντας την ανάγκη να ενισχυθεί η εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών στη λήψη αποφάσεων. Παράλληλα, προβλήθηκαν επιτυχημένα παραδείγματα διασυνοριακής συνεργασίας, όπως η Πρέσπα, ο Δούναβης κ.ά., που προσφέρουν σημαντικά διδάγματα και δείχνουν τον δρόμο προς ένα ελπιδοφόρο μέλλον.
Κατά τη διάρκεια του φόρουμ, τονίστηκε η επιτακτική ανάγκη για ενιαίο καθεστώς προστασίας του Αώου/Vjosa, από τις πηγές έως τις εκβολές του, και η θεμελιώδης σημασία της διασυνοριακής συνεργασίας για την προστασία, διαφύλαξη και αποκατάσταση του ποταμού. Επιπλέον, αναδείχθηκε η πολιτιστική και κοινωνικοοικονομική αξία των ποταμών ως οικολογικών διαδρόμων, τόσο για τα είδη, όσο και για τους ανθρώπους, και ο καθοριστικός ρόλος των τοπικών κοινοτήτων, που καλούνται να είναι συμμέτοχες σε κάθε βήμα.
Το Φόρουμ έκλεισε με ένα ισχυρό μήνυμα συνεργασίας Ελλάδας και Αλβανίας και με την κοινή δέσμευση των επιστημόνων, των θεσμικών παραγόντων, των τοπικών κοινοτήτων και περιβαλλοντικών οργανώσεων για τη δημιουργία του πρώτου Διασυνοριακού Πάρκου Άγριου Ποταμού στην Ευρώπη, Αώου/Vjosa.
“Για τον ποταμό Αώο, έχουμε την ελπίδα ότι θα προστατευτεί, από εδώ και στο εξής, πιο αποτελεσματικά μέσα από την ουσιαστική διασυνοριακή συνεργασία, την ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και την υιοθέτηση και εφαρμογή ενός ισχυρού θεσμικού πλαισίου», τόνισε σχετικά ο Αλέξης Κατσαρός, εκτελεστικός Διευθυντής του MedINA.
Για το έργο και τις προσπάθειες του MedINA για την προστασία και την ανάδειξη του Αώου αλλά και για τον απολογισμό της πρώτης αυτής συνάντησης για τη βιώσιμη διασυνοριακή διαχείριση του ποταμού, ο Αλέξης Κατσαρός μίλησε στην εκπομπή “Μίλα μου για ταξίδια” της Φωνής της Ελλάδας. Ακούστε εδώ τη συνέντευξη.
www.ertnews.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
