Απαιτεί όραμα, θέληση και πίστη η Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα

Του Στάθη Χαλαστάρα
Ευρωπαϊκή εβδομάδα Κινητικότητας με την Ελλάδα να βρίσκεται υπό τον ζυγό της κυριαρχίας του αυτοκινήτου και του περιορισμού της αστικής προσβασιμότητας.
Πλήθος έργων που στοχεύουν στην αστική διέλευση της τετράτροχης «καψούρας» των Ελλήνων. Όχι όλων, αλλά οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι είναι το «καλό παιχνίδι» του Έλληνα. Το έχει παντού και πάντα και αν μπορούσε θα το είχε και δίπλα στο κρεβάτι του. Για δύο τετράγωνα απόσταση θα το πάρει μαζί του, δεν θέλει να νοιώθει μόνο του. Το καθαρίζει μέσα και έξω για να γυαλίζει, να είναι το καλύτερο στην κεντρική επίσημη Κυριακάτικη βόλτα. Βάζει αρώματα και το ακριβότερο κερί, να θαμπώνει όποιον κοιτάζει, ζάντες, τζάμια και την έγχρωμη περλέ λαμαρίνα. Δείκτης ευημερίας, είναι σκοπός και στόχος. Αν όχι όλα, τα περισσότερα μέλη της οικογένειας πρέπει να είναι κάτοχοι αυτοκινήτου, δείγμα ενηλικίωσης, επιτυχίας, ανεξαρτησίας στις μετακινήσεις, χωρίς κούραση, με μουσική και κλιματιστικό…ποιότητα ζωής! Μέσο ατομικής και όχι συλλογικής μετακίνησης.
Δεν είμαι της άποψης που λέει όχι στη χρήση του αυτοκινήτου. Είμαι όμως της άποψης ότι ο Έλληνας της υπερβολής έχει την ευθύνη για μια σειρά προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Ελληνικές πόλεις, μέσα σ΄ αυτά και η πληθώρα των αυτοκινήτων. Θόρυβος, ρύπανση, επικινδυνότητα, εκνευρισμός, έλλειψη επικοινωνίας, αλλοίωση του τοπίου, ορισμένα από αυτά. Οι Δήμοι στα πλαίσια της διαχείρισης των πόλεων – πλην ελάχιστων αλλά σημαντικών εξαιρέσεων – φροντίζουν για υποδομές διευκόλυνσης του αυτοκινήτου. Άραγε περνά από τη σκέψη τους πως το αυτοκίνητο είναι σαν το νερό που όπου βρίσκει διέξοδο εκεί διαχέεται, απλώνεται, Λερναία Ύδρα;
Μια ντουζίνα μελέτες για την ανάπτυξη του ποδήλατου στην πόλη μας. Οι ασφαλείς και συνδεδεμένες μεταξύ τους διαδρομές ουσιαστικά παραμένουν διεκδίκηση των «ρομαντικών» αυτής της πόλης. Ποδηλατοδρόμοι που δίνουν ασφάλεια στον ποδηλάτη και οριοθετούν το χώρο με τεχνικό έργο δεν αποτελούν κυρίαρχη επιλογή κατασκευής ενώ οι μπογιές επι του οδοστρώματος αποτελούν συνήθως μια εύκολη λύση, σε μια χώρα που και σε μονόδρομο να θες να περάσεις απέναντι, καλό είναι να κοιτάς και από τις δύο κατευθύνσεις του δρόμου μιας και μπορούν να συμβούν τα πάντα!
Διαδρομές για τα παιδιά μας ώστε να προσεγγίζουν με ασφάλεια τα σχολεία μας, όπως και οι είσοδοι – έξοδοι από αυτά παραμένουν χρόνιες διαπιστώσεις.
Ασφαλείς διαδρομές για τη μετακίνηση των ατόμων με κινητικά προβλήματα και ευάλωτων ομάδων, δεν εξετάζονται σοβαρά ούτε σαν ελάχιστη κοινωνική υποχρέωση, ενώ ακόμη και οι ράμπες πρόσβασης ΑΜΕΑ πολλές φορές είναι κατειλημμένες ή είναι κατασκευαστικά ακατάλληλες .
Τα πεζοδρόμια δεν διαθέτουν επαρκές πλάτος και βασικά χρησιμοποιούνται για αστικό εξοπλισμό ενώ όταν το διαθέτουν, έρχονται να εξυπηρετήσουν τραπεζο – καθίσματα και κάθε λογής πραμάτεια. Κατά μέσο όρο το 80% των πεζοδρόμιων στη χώρα μας είναι εκτός προδιαγραφών για ασφαλή προσβασιμότητα… ενώ η κατάργησή τους ενδεχομένως θα εξυπηρετούσε κάλλιστα τις ανάγκες εξεύρεσης χώρου παρκαρίσματος για μεγαλύτερο αριθμό αυτοκινήτων!
Πολλά από τα παραπάνω λύνονται με την σύγχρονη πλέον αντίληψη σχεδιασμού αστικών μετακινήσεων. Η δημιουργία εντός του αστικού ιστού γαλάζιων αστικών διαδρομών ( χείμαρροι Άναυρος – Κραυσίδωνας) και κάθετων επί των χειμάρρων δικτύου πράσινων διαδρομών, όπως η Ρήγα Φεραίου, με τον Κραυσίδωνα λόγο θέσης στην πόλη να αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του περιβαλλοντικού σχεδιασμού, καλύπτει σημαντικό μέρος των παραπάνω και αλλάζουν το αστικό τοπίο των πόλεων Βόλου και Νέας Ιωνίας. Αυτές οι παρεμβάσεις με προσεκτικό σχεδιασμό ΑΜΕΣΑ χρηματοδοτούνται.
Η Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα δεν αναπτύσσεται με μαγικό ραβδί. Απαιτεί όραμα, θέληση και πίστη ως τη μόνη κατεύθυνση που οδηγεί στην Αστική Ποιότητα. Μπορεί οι περισσότεροι να λατρεύουν το αυτοκίνητο ή να τους είναι απαραίτητο, όμως οι δήμοι πρέπει συνολικά και κατά προτεραιότητα να αντιληφθούν και να επεξεργαστούν τα μηνύματα των καιρών και τις ευκαιρίες να γίνει η πόλη πιο βιώσιμη για την εξυπηρέτηση των κατοίκων, την υγεία, το περιβάλλον. Σκέψεις και συζητήσεις «…αυτές οι παρεμβάσεις γίνονται αλλού…στην Ευρώπη, στα Τρίκαλα, στη Λάρισα, στην Τουρκία» πρέπει να σταματήσουν, όπως και ο ¨πετροπόλεμος¨ για τα αυτονόητα, μεταξύ αυτών που αγωνιστικά διεκδικούν ποιότητα ζωής και αυτών που αποφασίζουν!