Κατ' οίκον νοσηλεία ασθενών – Στόχοι και προοπτικές

Γράφει ο κ. Σωτήριος Ντούμας, Τεχνολόγος Νοσηλευτής, MSc, Επιστημονικός Συνεργάτης Κλινικής ΆΝΑΣΣΑ

Η Νοσηλεία στο Σπίτι αποτελεί δραστηριότητα η οποία πραγματοποιείται στο χώρο διαμονής του ατόμου το οποίο έχει ανάγκη από συγκεκριμένες υπηρεσίες υγείας. Αυτές οι υπηρεσίες προγραμματίζονται και υλοποιούνται εξατομικευμένα, ανάλογα δηλαδή με τις ιδιαίτερες ανάγκες του ασθενή αλλά και του οικογενειακού του περιβάλλοντος και πραγματοποιούνται από εξειδικευμένους Επαγγελματίες Υγείας. Η φιλοσοφία του συστήματος βασίζεται στο ότι ο ασθενής μπορεί να νοσηλεύεται στην οικία ατμόσφαιρα του σπιτιού του, μεταξύ των μελών της οικογένειας που συμμετέχουν ενεργά στην όλη προσπάθεια, αποφεύγοντας το απρόσωπο περιβάλλον του νοσοκομείου.

Σε παγκόσμιο αλλά και πανελλαδικό επίπεδο, ο αριθμός των ατόμων που χρειάζονται Νοσηλεία στο Σπίτι έχει σημειώσει σημαντική αύξηση την τελευταία δεκαετία, κι αυτό γιατί έχει σημειωθεί αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων, υπάρχει πλέον η δυνατότητα εφαρμογών πολύπλοκων και απαιτητικών τεχνικών στο σπίτι, έχει ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη για τις υπηρεσίες υγείας που μπορούν να πραγματοποιηθούν στις οικίες των ασθενών αλλά και γιατί σε πολλές περιπτώσεις κρίνεται αναγκαία η μείωση του χρόνου νοσηλείας των ασθενών στα νοσοκομεία.

Με γνώμονα τα παραπάνω, πλήθος επιστημονικών μελετών έχουν πραγματοποιηθεί ώστε να είναι δυνατή η μείωση κόστους αναφορικά με τη νοσοκομειακή περίθαλψη αλλά και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στους πολίτες.

Η Κατ’ Οίκον Νοσηλεία αποτελεί έναν από τους βασικούς τομείς της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Ως Νοσηλεία στο σπίτι ή Κατ’ Οίκον Νοσηλεία, ορίζεται «Η παροχή υπηρεσιών υγείας στο σπίτι από επαγγελματίες με σκοπό την προαγωγή, αποκατάσταση και διατήρηση του μέγιστου βαθμού ευεξίας, λειτουργικότητας και υγείας του ατόμου».
Οι υπηρεσίες αυτές ταξινομούνται σε προληπτικές, θεραπευτικές, αποκατάστασης, φροντίδας χρόνιων νόσων και παρηγορητικές, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα διαδικασιών με συνηθέστερες εκείνες οι οποίες έχουν σχέση με:

• Φροντίδα χρονίως πασχόντων
• Χορήγηση φαρμάκων, οξυγόνου, ενεσοθεραπείες, κ.ά.
• Φροντίδα ατόμων με ειδικές ανάγκες
• Διενέργεια εξετάσεων
• Φροντίδα Ημέρας, π.χ. περιποίηση κατακλίσεων, έλεγχο αρτηριακής πίεσης
• Ιατρική φροντίδα από ιατρό ή υπό την επίβλεψή του
• Υποστήριξη ατόμων και των οικογενειών τους με σκοπό να αποφευχθεί μία μη αναγκαία εισαγωγή στο νοσοκομείο
• Βοήθεια για να διατηρήσουν οι ηλικιωμένοι ασθενείς και ασθενείς με χρόνια νοσήματα ένα καλό βιοτικό επίπεδο
• Παροχή υπηρεσιών από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας στο σπίτι σε ασθενείς οι οποίοι βρίσκονται σε τελικό στάδιο της ασθένειας. Σκοπός η δυνατότητα αντιμετώπισης του θανάτου στο οικογενειακό περιβάλλον για ένα όσο το δυνατόν πιο ανώδυνο θάνατο

Υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι οι οποίοι καθιστούν ιδιαίτερα σημαντική τη Νοσηλεία στο Σπίτι, ορισμένοι από τους οποίους είναι οι παρακάτω:

• Η έλλειψη νοσοκομειακών κλινών αλλά και οι ελλείψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό
• Η αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων οι οποίοι χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας για πολλαπλά χρόνια νοσήματα και ανάγκες
• Η πιθανή έλλειψη από πλευράς ασθενή, διαθέσιμου ατόμου της οικογένειάς του να παρέχει φροντίδα στο σπίτι
• Μείωση κόστους η οποία προέρχεται από τη μείωση ημερών νοσηλείας σε νοσηλευτικά ιδρύματα

Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού αναφορικά με τις υπηρεσίες υγείας που μπορούν να παρασχεθούν στο σπίτι, με ταυτόχρονη μείωση συναισθηματικής πίεσης σε ασθενείς και μέλη της οικογένειας.

Η εξέλιξη της ιατρικής τεχνολογίας έχει οδηγήσει στη δυνατότητα εφαρμογών πολύπλοκων θεραπευτικών τεχνικών στο σπίτι, πάντα με τη βοήθεια εξειδικευμένων επαγγελματικών υγείας, π.χ. λήψη ακτινογραφιών κατ΄ οίκον.

Σε αυτό το πλαίσιο συνεργασίας ασθενή και Επαγγελματία Υγείας, ο ρόλος του Νοσηλευτή και της Νοσηλεύτριας αποδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντικός μιας και το νοσηλευτικό έργο βασίζεται στο σύνολο των αναγκών του ασθενή, δηλαδή στις βιολογικές, πνευματικές και κοινωνικές του ανάγκες αλλά και στις ανάγκες της οικογένειάς του, που αποτελεί τον βασικό φροντιστή του.

Βασικός ρόλος του Νοσηλευτή και της Νοσηλεύτριας της Νοσηλείας στο Σπίτι είναι η εξατομικευμένη νοσηλευτική φροντίδα, η συνεχής αξιολόγηση του ασθενή, των αναγκών του και της ανταπόκρισής του, ενώ θέτει συνεχώς νέους αντικειμενικούς σκοπούς.

Στόχος της όλης διαδικασίας είναι η επαναδραστηριοποίηση του ασθενή, ώστε να προληφθεί όσο περισσότερο γίνεται η εξάρτησή του από άλλους και να αυξηθεί όσο το δυνατό το επίπεδο αυτοφροντίδας και ανεξαρτησίας του.

Έχει αποδειχθεί ότι οι ασθενείς οι οποίοι νοσηλεύονται στο σπίτι τους, αναρρώνοντας στο οικογενειακό τους περιβάλλον, αντιμετωπίζουν καλύτερα την ασθένειά τους, εφαρμόζουν ευκολότερα τα θεραπευτικά τους σχήματα ενώ η ψυχική τους ισορροπία ανακτάται ευκολότερα.