«Λιμανίσια» …

Tου Πάνου Τρ. Σκοτινιώτη
Πριν από λίγες μέρες, το Δ.Σ. του Οργανισμού Λιμένος Βόλου (ΟΛΒ) αποφάσισε, στο πλαίσιο της προσπάθειας για αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Οργανισμού, την παραχώρηση, έναντι ανταλλάγματος, του βορείου τμήματος του ισογείου του κτηρίου «ΙΑΣΩΝ» (τέρμιναλ), συνολικής επιφανείας περίπου 1.000 τ.μ., καθώς και της αποθήκης που βρίσκεται στην κεφαλή του κεντρικού προβλήτα του λιμανιού, συνολικής επιφανείας περίπου 350 τ.μ. Είχε προηγηθεί, το 2016, η παραχώρηση του πρώτου ορόφου του κτηρίου «ΙΑΣΩΝ». Το Δ.Σ. του ΟΛΒ αποφάσισε, επίσης, την παραχώρηση, έναντι ανταλλάγματος, επτά στρεμμάτων στον προβλήτα Πευκακίων, για τη διαχείμαση ιδιωτικών και επαγγελματικών τουριστικών σκαφών.
Μια εβδομάδα νωρίτερα, είχε ανακοινωθεί ότι η Χαλυβουργία παρέδωσε προς έγκριση στον ΟΛΒ τη μελέτη για τη μεταφορά της φορτοεκφόρτωσης του σκραπ από τον προβλήτα 1, όπου βρίσκεται σήμερα, στον προβλήτα 3, και ότι η υλοποίηση του έργου μπαίνει στην τελική ευθεία.
Πριν από λίγους μήνες, είχε ανακοινωθεί ότι ο ΟΛΒ παραχώρησε, έναντι ανταλλάγματος, τη λειτουργία του σιλό που βρίσκεται στον προβλήτα 1, σε εταιρεία ελληνοϊταλικών συμφερόντων, για την αποθήκευση και διακίνηση των δημητριακών που εμπορεύεται η εταιρεία στη Θεσσαλία.
Και πριν από ένα χρόνο, είχε ανακοινωθεί ότι μέχρι τέλους του 2017 ο ΟΛΒ θα προχωρούσε σε διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη δημιουργία μαρίνας σκαφών αναψυχής στο λιμάνι του Βόλου. Η ομάδα «Volos Marina», μάλιστα, η οποία δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του συμπολίτη αρχιτέκτονα Σωτήρη Γιαμάκου, ανέδειξε τη μεγάλη αναπτυξιακή σημασία της μαρίνας για την πόλη του Βόλου και πρότεινε τέσσερα εναλλακτικά σενάρια για τη χωροθέτησή της.
Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι το λιμάνι του Βόλου είναι ένα από τα ελάχιστα λιμάνια της χώρας που διαθέτουν και εγκεκριμένο Master Plan, και εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους. Αυτό σημαίνει ότι το Master Plan έχει λύσεις για όλα τα θέματα; Όχι βέβαια. Για παράδειγμα, δεν προβλέπει πού θα χωροθετηθεί η μαρίνα. Όταν υπάρχει, ωστόσο, Master Plan δεν νοούνται αποσπασματικές επιλογές, πολλώ μάλλον αλληλοαναιρούμενες.
Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, επανερχόμενοι και σε επισημάνσεις που επανειλημμένως έχουμε κάνει:
Η διεθνής πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη δημιουργία μαρίνας στο λιμάνι του Βόλου, απ’όσο τουλάχιστον γνωρίζουμε, δεν έχει ακόμη προχωρήσει. Υπάρχει κάποια εξήγηση; Το λογικό δεν θα ήταν να προηγηθεί η πρόσκληση αυτή και η κατάθεση των τυχόν επενδυτικών προτάσεων, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι όποιες επιμέρους παραχωρήσεις να ακυρώνουν ή, έστω, να δυσχεραίνουν την προοπτική δημιουργίας της μαρίνας; Για παράδειγμα, ένα από τα τέσσερα εναλλακτικά σενάρια για τη χωροθέτηση της μαρίνας –το πιο ρεαλιστικό, κατά τη γνώμη μου- προβλέπει τη δημιουργία της μαρίνας (750 σκαφών) στον κεντρικό προβλήτα. Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της θέσης αυτής περιλαμβάνεται και η δυνατότητα αξιοποίησης του κτηρίου «ΙΑΣΩΝ». Τι θα συμβεί, λοιπόν, αν εκδηλωθεί επενδυτικό ενδιαφέρον για τη δημιουργία μαρίνας στη συγκεκριμένη θέση; Θα πούμε στον επενδυτή ότι πρέπει να περιμένει κάποια χρόνια -τουλάχιστον οκτώ- μέχρι να απελευθερωθεί το κτήριο «Ιάσων»;
Το Master Plan του λιμανιού προβλέπει την «άμεση απομάκρυνση από τον προβλήτα 1 στον προβλήτα 3 των θέσεων φορτοεκφόρτωσης του παλαιοσιδήρου (σκραπ) και των χύδην φορτίων, για την αξιοποίηση του προβλήτα 1». Η μεταφορά της φορτοεκφόρτωσης του σκραπ στον προβλήτα 3, συνεπώς, δεν είναι μόνον επιβεβλημένη επιλογή, αλλά και νομική δέσμευση, η οποία φαίνεται επιτέλους να υλοποιείται. Η διατήρηση, ωστόσο, του σιλό στον προβλήτα 1 έρχεται σε αντίθεση με το Master Plan και τους Περιβαλλοντικούς Όρους. Δεν συμβαδίζει, επιπλέον, και με τη μεταφορά της φορτοεκφόρτωσης του σκραπ στον προβλήτα 3, αφού αποδυναμώνει –σε σημαντικό βαθμό- τα οφέλη από αυτή.
Προκύπτουν, λοιπόν, κάποια κρίσιμα ερωτήματα: Υπάρχει συνολικός σχεδιασμός για τον προβλήτα 1; Θα δεσμευτεί αποκλειστικά ο νευραλγικός αυτός προβλήτας –πράγμα αδιανόητο- για μια δομή από κάθε άποψη απαρχαιωμένη, όπως είναι το υφιστάμενο σιλό, ή, μετά την απομάκρυνση του σκραπ, θα αξιοποιηθεί και για άλλα χύδην φορτία ή για κάποια άλλη -και ποια- συμβατή χρήση; Και γιατί, παράλληλα με τη μεταφορά της φορτοεκφόρτωσης του σκραπ, δεν προωθείται και η μεταφορά των δημητριακών στον προβλήτα 3, με δεδομένα τα μεγάλα και πολλαπλά οφέλη που θα προκύψουν από την απόδοση του προβλήτα 1 σε ήπιες χρήσεις, πρωτίστως στην ακτοπλοΐα και την κρουαζιέρα; Έχει πολλές φορές επισημανθεί ότι η μεταφορά των δημητριακών μπορεί να γίνει με σχετικά μικρό κόστος, με τη δημιουργία νέας αποθήκης με τη μορφή μεταλλικών σιλό και σύγχρονου συστήματος φόρτωσης (με κοχλίες και σακόφιλτρα) που αποτρέπει τη ρύπανση.
Είναι απολύτως κατανοητή η ανάγκη αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του ΟΛΒ. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να ληφθούν αποφάσεις που αντικειμενικά ενδέχεται να δυσχεράνουν μείζονες αναπτυξιακές προοπτικές της πόλης.
Στον ΟΛΒ υπάρχει μια διοίκηση ανοιχτή στον διάλογο με την τοπική κοινωνία. Θεσμικός συνομιλητής, δυστυχώς, δεν υπάρχει. Ο Δήμος Βόλου είχε πάντοτε σε προτεραιότητα -σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό- τα θέματα του λιμανιού. Τα τελευταία, ωστόσο, τέσσερα χρόνια, για τη δημοτική αρχή, πολύ απλά … «το λιμάνι φεύγει». Είναι χαρακτηριστικό ότι έχει απορρίψει τουλάχιστον τρεις φορές πρόταση των δημοτικών συμβούλων της «Επιλογής Ευθύνης» για ολοκληρωμένη συζήτηση των θεμάτων του λιμανιού στο δημοτικό συμβούλιο. Άλλωστε, η δημοτική αρχή, απορροφημένη στην απόλαυση της εξουσίας, και αγνοεί και αδιαφορεί όχι μόνο για τα θέματα του λιμανιού, αλλά και για όλα τα μείζονα θέματα της πόλης που ξεπερνούν τον μικρόκοσμό της, τα οποία όμως είναι αυτά που θα καθορίσουν το μέλλον του Βόλου. Με συνέπεια, η πόλη να μη συζητά, να μη σχεδιάζει, να μην επικοινωνεί με τον μεταβαλλόμενο κόσμο, και ο Βόλος να υποχωρεί συνεχώς στον ανταγωνισμό των πόλεων και να σωρεύει χαμένες ευκαιρίες.
Τιτάνιο, συνεπώς, το έργο αυτών που θα αναλάβουν, από του χρόνου, το βάρος της ανασυγκρότησης του δήμου και της πόλης.