Τα σάουντρακ των διακοπών

Τελευταίες µέρες του Αυγούστου και ο ήχος της θάλασσας είναι η ιδανική ακρόαση, ωστόσο κινηματογραφική μουσική εμπνευσμένη από το καλοκαίρι, μπορεί να «γεμίσει» τις αποσκευές σας συντροφεύοντας όχι μόνο τις διακοπές σας αλλά και τις αναμνήσεις τους. Από τις εγχώριες, επισημαίνουμε τη μουσική (βραβευμένη στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, 1968) του Σταύρου Ξαρχάκου για τη γυρισμένη στην Aνδρο ταινία «Κορίτσια στον ήλιο» του Βασίλη Γεωργιάδη. Εκπληκτικά ορχηστρικά θέματα και εξαιρετικά τραγούδια σε στίχους Γιώργου Παπαστεφάνου (σήμα κατατεθέν ο «Χωρισμός» με τη Μαρία Δημητριάδη), ενσωματώνουν υποδειγματικά ψυχεδελικά ποπ, φολκ, library, progressive αλά Pink Floyd, τζαζ, έντεχνα στοιχεία μέσω μελαγχολικού λυρισμού.

Τα ορχηστρικά θέματα του δυσεύρετου δίσκου βινυλίου «Το αγκίστρι» του Γιώργου Χατζηνάσιου για την ομώνυμη περιπέτεια-θρίλερ, με διεθνή αναγνώριση, του Ερρίκου Ανδρέου (1976), διαπνέονται από πανέμορφες μελωδίες, ξεσηκωτικούς φανκ ρυθμούς, καθηλωτική ατμόσφαιρα, υγρασία καλοκαιριού, ερωτισμού, μυστηρίου, θαλασσινή αύρα. Συνθεσάιζερ, πιάνο, κιθάρες, μπάσο, μελισματικά φωνητικά η πρώτη ύλη και ο συνθέτης στο απόγειό του.

Περνώντας στα διεθνή ύδατα υπογραμμίζουμε τη μουσική του Μισέλ Λεγκράν για το θρίλερ «La Piscine» (1968) του Ζακ Ντερέ με τους Αλέν Ντελόν, Ρόμι Σνάιντερ, Τζέιν Μπίρκιν. Γαλλική φινέτσα, αιθέρια ποπ αίσθηση και τζαζ ανησυχίες υποστηρίζουν το ανησυχητικό κλίμα και αφήνουν χαρακτηριστικό ίχνος στις σκηνές δίπλα στο υγρό στοιχείο και στις νύχτες του Σεν Τροπέ. Τα εύσημα στον ονειρικό βιολιστή Στεφάν Γκραπελί που θεμελιώνει λυρικά την ατμόσφαιρα. Στο σπουδαίο θρίλερ του Ρενέ Κλεμάν «Plein Soleil» («Γυμνοί στον ήλιο») του 1960 με το μαυρισμένο κορμί του Αλέν Ντελόν και τα μεθυστικά μάτια της Μαρί Λαφορέ να κλέβουν τις εντυπώσεις, ο Νίνο Ρότα δημιουργεί μαγευτική, υποβλητική, δραματική μουσική διατηρώντας τον παιχνιδιάρικο τόνο του και τον διεισδυτικό υπαρξιακό σχολιασμό του, αναδεικνύοντας με τόλμη και εκκεντρικότητα τον μεσογειακό, ηδονικό, απειλητικό, σκοτεινό, παρά το άπλετο φως, χαρακτήρα του φιλμ.

Στο θρίλερ του Ρενέ Κλεμάν «Plein Soleil» («Γυμνοί στον ήλιο») του 1960 ο Νίνο Ρότα δημιουργεί μαγευτική, υποβλητική, δραματική μουσική διατηρώντας τον παιχνιδιάρικο τόνο του.

Ο Ιταλός Πιέρο Πιτσιόνι στο σαγηνευτικό σάουντρακ της ταινίας της Λίνα Βερτμίλερ «Travolti da un insolito destino nell’azzurro mare d’agosto» («Η κυρία και ο ναύτης») του 1974 με τους ανεπανάληπτους Τζιανκάρλο Τζιανίνι, Μαριάντζελα Μελάτο, μεγαλουργεί με συγκινητική, φινετσάτη, ρομαντική, ερωτική μουσική. Στη γαλάζια θάλασσα του Αυγούστου, στη λευκή άμμο, στο «μεγάλο πουθενά» της κωμικής περιπέτειας, κοινωνικής σάτιρας που μετατρέπεται σε σπαρακτικό, πικρό μελόδραμα στο τέλος, τζαζ, μπαλάντες, μπόσα νόβα «χαϊδεύουν» νωχελικά τον εξωτισμό της εικόνας κινητοποιώντας πρωτόγνωρα συναισθήματα.

Η ταινία του Πολωνού Ρομάν Πολάνσκι «A knife in the water» (1961), γυρισμένη σε ένα κότερο, συνοδεύτηκε από τη μεγαλειώδη μουσική του συμπατριώτη του Κριστόφ Κομέντα, που συνδιαλέχτηκε αρμονικά με την ασπρόμαυρη, εκτεθειμένη στο αδηφάγο φως του ήλιου και στη διαβρωτική θαλασσινή αλμύρα εικόνα για να σχολιάσει τη γεμάτη σασπένς ιστορία ανταγωνισμού και σεξουαλικής έξαρσης. Υπέροχη τζαζ και τολμηρές παραβιάσεις αυτοσχεδιασμού κινητοποιούν δυναμικά απίστευτης συναισθηματικής έντασης και ξύνουν τις κακοφορμισμένες πληγές της αιχμηρής κινηματογράφησης.

Ευχάριστο απρόοπτο αποτελεί η πρώτη παγκόσμια επανέκδοση το 2022 του σπανιότατου σάουντρακ «Xavana, Uma Ilha do Amor» του χαρισματικού Βραζιλιάνου Χάρετον Σαλβανίνι για την τολμηρή, σκοτεινή, ερωτική ταινία (1981) του Πολωνού Ζίγκμουντ Σουλιστρόβσκι. Σε εξωτικά καλοκαιρινά τοπία, με τη θάλασσα να θωπεύει τα γυμνά κορμιά των πρωταγωνιστών, μουσική και τραγούδια ξεπερνούν δραστικά ένα σέξι σάουντρακ χαμηλού προϋπολογισμού ταινίας. Ερωτικές μελωδίες, δυναμικοί ρυθμοί, εκρηκτικό κράμα ψυχωτικών ψυχεδελικών στιγμών, τζαζ φλερτ και μπόσα νόβα με το θερμόμετρο αμείωτο.

Η επανέκδοση το 2019 του βινυλίου «A trip around the world» της ορχήστρας του συνθέτη, διευθυντή ορχήστρας, ενορχηστρωτή και πολυοργανίστα Αλεσάντρο Αλεσαντρόνι που πρωτοκυκλοφόρησε το 1973, συνιστά αξεπέραστη μουσική πρόταση. Η ορχηστρική μουσική σκιαγραφεί μαγευτικές εικόνες σαν αυτή του κοριτσιού στη θάλασσα που ποζάρει στον φακό και «γεννά» ταξίδια, αισθήσεις και συναισθήματα. Με τα συστατικά της σπουδαίας κινηματογραφικής μουσικής του (πάνω από 40 σάουντρακ) και της συνεργασίας με τον παιδικό του φίλο Μορικόνε (υπεύθυνος για το χαρακτηριστικό σφύριγμα στα σπαγγέτι γουέστερν). Νοσταλγικές, μελαγχολικές μελωδίες, εκτυφλωτικοί ρυθμοί, ατμόσφαιρα ξεγνοιασιάς, μπόσα νόβα που παραπέμπει στον βραζιλιάνικο εξωτισμό. Δώδεκα κομμάτια με εύγλωττους τίτλους: «Oceano», «Beach Party», «Rocking Moon», «Summer Breeze», «A Day in the Sun», «Love on the Sand», «Fishing», απογειώνουν το πληθωρικό ακρόαμα.

Αλλά και για όσους δεν πάνε διακοπές και προτιμούν αστικά τοπία, ιδανικός σύμβουλος είναι η πανέξυπνη ασπρόμαυρη, σχεδόν βουβή κωμωδία του Ζακ Τατί «Les Vacanes de monsieur Hulot» (1953) όπου η ψιλόλιγνη, αδέξια φιγούρα του μέσω απίστευτων χορογραφημένων οπτικών γκαγκς περνάει τον σκόπελο χιουμοριστικών περιπετειών.