Από τότε που τα πρώτα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έκαναν την εμφάνισή τους στην καθημερινότητά μας, έως και σήμερα, πολλά φαίνεται να έχουν μετασχηματιστεί, και αυτό θα συνεχίσει να συμβαίνει και μάλιστα με ταχύτερους ρυθμούς. Πλέον, τα social media, έχουν αναδειχθεί σε σημαντικές πλατφόρμες ενημέρωσης, με το δικό τους πλαίσιο πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων.
Η πληροφόρηση γίνεται πλέον πιο προσβάσιμη από ποτέ, λόγω της ευκολίας πρόσβασης σε αυτή από κάθε συσκευή με δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο. Οι πηγές ενημέρωσης δε, είναι πολλαπλές, κι έτσι σχηματίζεται μια πλούσια και ποικίλη γκάμα πληροφοριών και απόψεων. Η καίρια διαφορά τους όμως σε σχέση με τις πιο παραδοσιακές μορφές ενημέρωσης, δηλαδή τους διάφορους ιστοτόπους και πλατφόρμες για online ενημέρωση από το vimatisko.gr, είναι η δυνατότητα των δεκτών για διαδραστική συμμετοχή, με σχόλια συζητήσεις και κοινοποιήσεις.
Ακριβώς σε αυτή την ελευθερία όμως, κρύβονται οι κίνδυνοι. Πολλές φορές οι πληροφορίες διαδίδονται χωρίς επαρκή επαλήθευση, και η διασπορά τους φέρνει αποπλάνηση του κοινού και διαστρέβλωση της κοινής γνώμης. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε την ανάγκη ανάπτυξης κριτικής σκέψης, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους που φέρει η μετάδοση ειδήσεων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πώς απειλούν τα social media την έγκυρη δημοσιογραφία;
Όπως ήδη αναφέρθηκε, ένα ισχυρό χαρακτηριστικό των social media είναι η ευκολία και η ταχύτητα διάδοσης. Όταν λοιπόν, αυτό συμβαίνει σε μη έγκυρες-παραπλανητικές πληροφορίες, μπορεί να δημιουργηθεί αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης του κοινού προς τα μέσα ενημέρωσης. Δεύτερον, κάθε δίκτυο χρησιμοποιεί έναν αλγόριθμο, που αναπτύσσεται για κάθε χρήστη προσωπικά, βασισμένο στις προτιμήσεις του, προκειμένου να του παρέχει περισσότερο σχετικό περιεχόμενο. Έτσι εν τέλει, ένας χρήστης επιρρεπής στον κίτρινο τύπο, μπορεί να καταλήξει φυλακισμένος σε ένα κλοιό αναλήθειας, αφού γίνεται δέκτης περιεχομένου που συμφωνεί με τις πεποιθήσεις του. Αυτό, σε βάθος χρόνου, θέτει σε κίνδυνο την ποικιλομορφία των απόψεων και την ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας.
Πώς μπορώ να αποφύγω την παγίδα των fake news;
Όσο περισσότερο ενισχύεις και ενδυναμώνεις την κριτική σου σκέψη, τόσο πιο εύκολα θα καταφέρνεις να διακρίνεις τις ψευδείς ειδήσεις. Μια “ομάδα” έχει πάντοτε μεγαλύτερη ισχύ από το άτομο, κι έτσι η ανοιχτή συζήτηση με φίλους και συγγενείς σχετικά με προβληματισμούς για αξιοπιστία συγκεκριμένων πηγών και ειδήσεων, μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό της προπαγάνδας. Σε ατομικό επίπεδο ωστόσο, το βασικότερο είναι να ελέγχεις την πηγή, αναζητώντας αξιόπιστα στοιχεία που να επαληθεύουν την είδηση, αλλά και πηγές αντίθετων απόψεων. Μία επιπλέον έρευνα στην ιστορία της εκάστοτε πηγής, μπορεί να είναι διαφωτιστική. Φυσικά όσο περισσότερο ενημερώνεσαι και όσο περισσότερο εξασκείσαι στον έλεγχο της αξιοπιστίας, τόσο περισσότερο αποκτάς μια αντικειμενική εικόνα.
Τέλος, αν χρειάζεσαι βοήθεια στον προσανατολισμό σου, υπάρχουν online μαθήματα για να βελτιώσεις τις δεξιότητές σου και να εκπαιδευτείς στην κριτική σκέψη.
