Η νέα κατάσταση στη Συρία και οι νέες ισορροπίες που διαμορφώνονται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, βρέθηκαν στο επίκεντρο του ΚΥΣΕΑ, που συνεδρίασε σήμερα υπό τον πρωθυπουργό. Όπως ανακοινώθηκε, μέχρι νεωτέρας, μπαίνει «φρένο» στις αποφάσεις ασύλου για Σύρους πρόσφυγες. Με επίκεντρο τις εξελίξεις στη Συρία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομίλησε με τον βασιλιά της Ιορδανίας και τον Εμίρη του Κατάρ.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης δήλωσε: «Η Ελλάδα υποστηρίζει την ενότητα, την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Συρίας και ένα συμπεριληπτικό μέλλον που θα διασφαλίζει όλες τις θρησκευτικές μειονότητες. Η επιστροφή στη δημοκρατική ομαλότητα θα πρέπει να σημάνει το τέλος των προσφυγικών ροών και να ανοίξει τον δρόμο για την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στις εστίες τους. Οι ελληνικές αρχές παραμένουν σε εγρήγορση σε όλα τα επίπεδα».
Η Αθήνα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις, προσαρμόζοντας τη στάση της στο μεταναστευτικό αναλόγως της κατάστασης επί του εδάφους και αναδεικνύοντας την ανάγκη κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης.
Μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, ανέφερε πως: «Είναι ένα θέμα, το οποίο ακόμα επηρεάζεται από την κατάσταση στη Συρία, η οποία δεν είναι διαμορφωμένη, βρίσκεται σε δυναμική εξέλιξη. Οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν σε συνέργεια με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και βεβαίως με τη συνέργεια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών».
Την ίδια ώρα, άλλα κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναστέλλουν επίσης τις διαδικασίες ασύλου, ενώ τουλάχιστον προς το παρόν καταγράφεται σημαντική τάση επιστροφής προς τη Συρία. Οι υπουργοί Εσωτερικών των 27 εξετάζουν τη δημιουργία ευρωπαϊκού μηχανισμού επιστροφών, χωρίς να περιλαμβάνεται συζήτηση περί υποχρεωτικότητας.
Ο Μάγκνους Μπρούνερ Επίτροπος Εσωτερικών και Μετανάστευσης, δήλωσε: «Παρακολουθούμε από κοντά την κατάσταση ειδικά στα σύνορα, αλλά και επί του εδάφους. Προς το παρόν, η κατάσταση είναι ρευστή. Γνωρίζουμε λίγα όσον αφορά την κατεύθυνση και την προσέγγιση των παικτών. Όσον αφορά τις επιστροφές, σε πολλά κράτη- μέλη είδαμε πανηγυρισμούς των Σύρων σε όλη την Ευρώπη. Αυτό αναδεικνύει την ανάγκη να επικεντρωθούμε στις εθελοντικές επιστροφές».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομίλησε με τον βασιλιά της Ιορδανίας και τον Εμίρη του Κατάρ, με επίκεντρο τις εξελίξεις στη Συρία, επαναλαμβάνοντας ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της χώρας και αναδεικνύοντας την ανάγκη προστασίας των θρησκευτικών μειονοτήτων.
«Σταυρόλεξο» το μεταναστευτικό
Μεγάλη ρευστότητα επικρατεί στη Συρία, σε όλα τα επίπεδα- πολιτικά και επί του εδάφους- αλλά και στο τι μέλλει γενέσθαι με τις προσφυγικές ροές. Αν τελικά πράγματι θα υπάρξουν μαζικές επιστροφές προς τη Συρία ή θα δούμε τις λεγόμενες αντίστροφες ροές δηλαδή πληθυσμούς να φεύγουν από τη χώρα εξαιτίας πιθανών διώξεων από το νέο- ισλαμιστικό όπως φαίνεται- καθεστώς.
Μόλις έξι ημέρες μετά την πτώση του Άσαντ, σε μια χώρα που θυμίζει εθνολογικό μωσαϊκό και η οποία τελούσε επί δεκαετίες σε καθεστώς καταναγκασμού, θα ήταν αδύνατο να έχει αποκρυσταλλωθεί η κατάσταση.
Όλοι αναμένουν να δουν τις προθέσεις του νέου καθεστώτος και δη την αντιμετώπιση των θρησκευτικών μειονοτήτων, οι οποίες αποτελούν δυνάμει στόχους διωγμών. Εξ ου και οι ειδικές αναφορές από την πλευρά της Αθήνας. Έχουμε Χριστιανούς, Δρούζους, Αλαουίτες και άλλες μικρότερες ομάδες.
Εξαιρετικά σημαντικό επίσης πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις του νέου καθεστώτος με τους εξωτερικούς εμπλεκόμενους, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και την Τουρκία. Αλλά και τι θα γίνει στο έδαφος. Βλέπουμε ήδη ότι Ισραήλ και Τουρκία επεμβαίνουν ευθέως σε νότο και βορρά αντιστοίχως δημιουργώντας τετελεσμένα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν πληθυσμούς.
Εκτός αυτού βέβαια εκ της γεωγραφίας η Τουρκία είναι η χώρα που κρατά τα κλειδιά στα σύνορα με τη Συρία- πιθανά νέα προσφυγικά κύματα θα πρέπει να περάσουν υποχρεωτικά από το τουρκικό έδαφος, όπως έγινε και το 2015-16
Από ελληνικής πλευράς πάντως ξεκαθαρίζεται ότι η χώρα συνεχίζει να δέχεται αιτήματα ασύλου και να τα αξιολογεί, με τις ροές να είναι μειωμένες.
Ουσιαστικά η Αθήνα λέει ότι ανεξαρτήτως των γεωπολιτικών συγκυριών οι διεθνείς συνθήκες και δη αυτή της Γενεύης για την προστασία των προσφύγων παραμένουν ενεργές.
«Πάγωμα» εξέτασης αιτημάτων έχει υπάρξει και στο παρελθόν, στο Αφγανιστάν, και κράτησε 15 ημέρες.
Το κομβικό σημείο για την εξέλιξη των πραγμάτων είναι το αν και πότε η Συρία θα χαρακτηριστεί «ασφαλής τρίτη χώρα». Τότε δεν θα συντρέχουν οι προϋποθέσεις παροχής ασύλου.
Κι εδώ έχουμε να κάνουμε με ακόμα μια πρόκληση για την Ευρώπη. Αν δηλαδή θα μπορέσει να αντιμετωπίσει συνεκτικά το ζήτημα.
Ρεπορτάζ: Πιέρρος Τζανετάκος
www.ertnews.gr