Ένα 24ωρο πριν την κρίσιμη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα, οι δύο άνδρες ανταλλάσουν «μηνύματα», μέσω συνεντεύξεών τους, χαράζοντας «κόκκινες γραμμές» στην ελληνοτουρκική ατζέντα, αλλά επιμένοντας παράλληλα στην ανάγκη ανοικτών διαύλων επικοινωνίας στο ανώτατο επίπεδο, ώστε οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις να προχωρούν στο επόμενο βήμα.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης αναμένεται να συζητηθούν όλα τα θέματα της διμερούς ατζέντας, ενώ αναμένεται να οριστεί και το χρονοδιάγραμμα των επόμενων επαφών σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου, θετικής ατζέντας και Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ( ΜΟΕ ).
Επίσης, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές αναμένεται να επιβεβαιωθεί η επόμενη συνάντηση των δύο ηγετών κατά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, με τους δύο ηγέτες να συμπίπτουν επίσης και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον προσεχή Ιούλιο στην Ουάσιγκτον.
Οι ίδιες πηγές επιβεβαιώνουν, εξάλλου, ότι ο πρωθυπουργός θα θέσει στον Πρόεδρο της Τουρκίας και το ζήτημα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικό τέμενος.
Μητσοτάκης: Είμαι απογοητευμένος από τις αποφάσεις για τη Μονή της Χώρας και την Αγιά Σοφιά
«Είμαι πολύ απογοητευμένος από την πρόσφατη απόφαση των τουρκικών αρχών να λειτουργήσει η βυζαντινή Μονή της Χώρας ως τζαμί, καθώς και από την παλαιότερη σχετική απόφαση για την Αγία Σοφία», δήλωσε ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα Milliyet, τονίζοντας ότι «οι αποφάσεις αυτές έρχονται σε αντίθεση με τον οικουμενικό χαρακτήρα των μνημείων και την κοινή μας προσπάθεια να καλλιεργηθεί αμοιβαία κατανόηση. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να εργαστούμε προς την κατεύθυνση να χτίζουμε διαρκώς περισσότερες γέφυρες μεταξύ των λαών μας».
Παράλληλα επισήμανε ότι «οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών πρέπει να παραμείνουν ανοιχτοί ακόμη και σε περιόδους έντασης».
«Πιστεύω ότι θα πρέπει να μιλάμε περισσότερο μεταξύ μας, αντί να μιλάμε ο ένας για τον άλλον. Η Ελλάδα πάντα έλυνε τις διαφορές μέσω του καλόπιστου διαλόγου και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας. Η Ελλάδα δεν απειλεί κανέναν. Και θα ήθελα να επαναλάβω ότι είμαστε γείτονες, όχι εχθροί» επισήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κα πρόσθεσε ότι «οφείλουμε στον ελληνικό και τον τουρκικό λαό και στις επόμενες γενιές να συνεχίσουμε σε μια εποικοδομητική πορεία».
Ερωτηθείς για το ζήτημα με τα θαλάσσια πάρκα και τις αντιδράσεις που προκάλεσε στην τουρκική πλευρά η πρωτοβουλία της Ελλάδας σε Αιγαίο και Ιόνιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης σχολίασε ότι «έχει γίνει υπερβολική συζήτηση για μια πρωτοβουλία που είναι αμιγώς περιβαλλοντική» και «που ερείδεται στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας».
Ερντογάν: Δεν είμαστε υπέρ της έντασης, αλλά δεν θέλουμε να δείχνουν ασέβεια στα δικαιώματά μας
Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» απάντησε σε ερωτήσεις για θέματα όπως η υφαλοκρηπίδα και το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά και για θέματα που έχουν ανακύψει πρόσφατα και αφορούν τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο.
«Εμείς δεν είμαστε υπέρ της έντασης. Οπως εμείς δεν έχουμε βλέψεις στα δικαιώματα άλλων, δεν θέλουμε κανείς να δείχνει ασέβεια στα δικαιώματά μας», δήλωσε χαρακτηριστικά ενώ σε άλλο σημείο τόνισε ότι «δίνουμε σημασία στη φιλία και στις σχέσεις καλής γειτονίας. Οσο δεν γίνονται βήματα τα οποία μπορούν να μας βλάψουν, αυτή η στάση μας θα συνεχιστεί».
«Ως Τουρκία, κάναμε το τελευταίο διάστημα ειλικρινή και αποτελεσματικά βήματα και αυτό σκοπεύουμε να συνεχίσουμε. Εμείς, η Τουρκία και η Ελλάδα, μοιραζόμαστε όχι μόνο την ίδια γεωγραφία αλλά και πολλά κοινά στοιχεία με ιστορική διάσταση. Φυσικά, υπάρχουν θέματα στα οποία διαφωνούμε, αλλά ο αριθμός των θεμάτων στα οποία μπορούμε να συμφωνήσουμε δεν είναι μικρός».
Και πρόσθεσε: «Θα κάνουμε ό, τι περνάει από το χέρι μας για να διασφαλίσουμε ότι η ειρήνη και η ηρεμία θα επικρατούν για πάντα και στις δύο πλευρές του Αιγαίου Πελάγους».
Για τα θαλάσσια πάρκα υποστήριξε ότι: «Να μη δούμε το περιβάλλον ως ένα εύχρηστο κάλυμμα και να προσπαθήσουμε να κρύψουμε πίσω του άλλες αμφιλεγόμενες καταστάσεις. Πράγματι, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας ενθαρρύνει τη συνεργασία, μεταξύ των παράκτιων κρατών σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες όπως το Αιγαίο, μεταξύ άλλων και σε περιβαλλοντικά θέματα. Από την άλλη πλευρά, όλοι γνωρίζουν ότι η Τουρκία δεν θα δεχθεί de facto καταστάσεις σε αυτή τη γεωγραφία».
Κυβερνητικές πηγές: Οι διαφωνίες παραμένουν, αλλά δεν χρειάζεται να οδηγούν σε κρίσεις
Κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η επανενεργοποίηση των επαφών και των διαύλων επικοινωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία τους τελευταίους μήνες έχει ήδη μετρήσιμα αποτελέσματα και παραπέμπουν στην εφαρμογή της διευκόλυνσης της βίζας για Τούρκους πολίτες σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στη σχεδόν μηδενική παραβατικότητα στον αέρα ελέω της εμπέδωσης θετικού κλίματος, αλλά και στη καλύτερη συνεργασία με τις τουρκικές αρχές στο Μεταναστευτικό και στη συνολική μείωση των ροών, παρά τις αυξομειώσεις.
Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ωστόσο ότι «οι διαφωνίες προφανώς παραμένουν. Το σημαντικό είναι αυτές να μην οδηγούν σε κρίσεις. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε και δεν γίνονται βήματα για την διαμόρφωση ενός καλύτερου κλίματος και την επένδυση στη θετική ατζέντα».
Τέλος, οι ίδιες πηγές ξεκαθαρίζουν σε ό,τι αφορά στα θαλάσσια πάρκα ότι «η θέση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν από την πρώτη στιγμή σαφής. Η Ελλάδα, σεβόμενη το Διεθνές Δίκαιο και ιδίως το Δίκαιο της θάλασσας και με σταθερό έρεισμα στην κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, θα προχωρήσει στη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων επί τη βάσει περιβαλλοντικών κριτηρίων, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της».
