Πολίτες αποτίουν φόρο τιμής στο σημείο όπου το ελικόπτερο συνετρίβη την Τετάρτη 18 Ιανουαρίου, στο Μπροβαρί, στα περίχωρα του Κιέβου. (©AP Photo/Daniel Cole)
Με μια μικρή σκούπα και έναν σκουπιδοτενεκέ στο χέρι, η Όλγα Πρεντζίλεβιτς καθαρίζει τα συντρίμμια κατά μήκος του δρόμου σε ένα ήσυχο προάστιο του Κιέβου, δίπλα σε έναν λόφο απανθρακωμένων οχημάτων και συντρίμμια.
Αλλά δεν μπορεί να σβήσει τη φοβερή ανάμνηση – είδε το κυβερνητικό ελικόπτερο που μετέφερε τον υπουργό Εσωτερικών της Ουκρανίας να πέφτει μέσα στην ομίχλη πάνω στο κτίριο του νηπιαγωγείου. Και την ξέφρενη κινητοποίηση μετά για να σωθούν τα παιδιά, με τα μικροσκοπικά σώματά τους στις φλόγες.
«Είμαι ακόμα σε σοκ», λέει η 62χρονη φύλακας, με τη δυσωδία να καίει ακόμη στον αέρα.
Σε κοντινή απόσταση, η Οκσάνα Γιούρι, 33 ετών, παρακολουθεί τους ερευνητές να φωτογραφίζουν τη σκηνή για να προσπαθήσουν να συνθέσουν πώς συνέβη το δυστύχημα της Τετάρτης.
«Νόμιζα ότι αυτό ήταν ασφαλές μέρος», είπε. «Τώρα καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο».
Αυτό είναι το σκληρό μάθημα ζωής που έπρεπε να πάρουν οι Ουκρανοί σε μια εβδομάδα πένθους τουλάχιστον 59 νεκρών σε μέρη που πολλοί θεωρούσαν ασφαλή από τη βία του πολέμου της Ρωσίας, που τώρα διανύει τον 11ο μήνα.
Από τον Φεβρουάριο, έχουν δει ζωές να χάνονται από χτυπήματα πυραύλων και μάχες στα μέτωπα· πολίτες να πεθαίνουν σε σχολεία, θέατρα, νοσοκομεία και πολυκατοικίες. Έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες απώλειες: ένα αγαπημένο πρόσωπο, ένα μέρος που αποκαλούν σπίτι και, για κάποιους, οποιαδήποτε ελπίδα για το μέλλον.
Αλλά η περασμένη εβδομάδα φαίνεται να έχει τη δική της, ιδιαίτερη σκληρότητα.
Ξεκίνησε το περασμένο Σαββατοκύριακο, όταν ένα μπαράζ ρωσικών πυραύλων χτύπησε ένα συγκρότημα διαμερισμάτων που φιλοξενούσε περίπου 1.700 άτομα στη νοτιοανατολική πόλη Ντνίπρο. Το μπαράζ της 14ης Ιανουαρίου σκότωσε 45 αμάχους, συμπεριλαμβανομένων έξι παιδιών -το πιο θανατηφόρο χτύπημα σε αμάχους από την άνοιξη- σε μια περιοχή που κάποτε θεωρείτο ασφαλής για πολλούς που εγκατέλειψαν τις περιοχές της πρώτης γραμμής ανατολικότερα.
Στη συνέχεια ήρθε η συντριβή του ελικοπτέρου την Τετάρτη στο νηπιαγωγείο στο προάστιο του Κιέβου, στο Μπροβαρί, που σκότωσε 14 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και τον υπουργό Εσωτερικών Ντένις Μοναστίρσκι, μέλη του υπουργείου του και το πλήρωμα του αεροσκάφους. Ένα παιδί σκοτώθηκε στο νηπιαγωγείο και 25 άνθρωποι τραυματίστηκαν, μεταξύ των οποίων 11 παιδιά.
Το ουκρανικό πένθος όμως δεν περιορίστηκε στο Μπροβαρί ή στο Ντνίπρο.
Σε ένα νεκροταφείο στην Μπούτσα, κοντά στην πρωτεύουσα, ο Ολέκσι Ζαβάντσκι κηδεύτηκε μετά τον θάνατό του στο Μπαχμούτ, όπου οι μάχες ήταν έντονες εδώ και μήνες. Η αρραβωνιαστικιά του, Άνια Κοροστένστκα, πέταξε χώμα στο φέρετρό του καθώς ενταφιαζόταν. Μετά κατέρρευσε κλαίγοντας.
«Το θάρρος του στρατού μας και τα κίνητρα του ουκρανικού λαού δεν είναι αρκετά», δήλωσε ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη στο Μέγαρο Μαριίνσκι στο Κίεβο.
Είχε εμφανιστεί μία ημέρα νωρίτερα μέσω βίντεο στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, όπου ζήτησε από το μεγάλο ακροατήριό του να κρατήσει ενός λεπτού σιγή για να τιμήσει όσους σκοτώθηκαν στη συντριβή του ελικοπτέρου. Η σύζυγός του, Ολένα Ζελένσκα, η οποία είχε μεταβεί στο φόρουμ για να συγκεντρώσει προσωπικά υποστήριξη για την Ουκρανία, ξέσπασε σε κλάματα μαθαίνοντας για τη συντριβή.
Σε εκδήλωση την Πέμπτη στο πολυτελές ξενοδοχείο Fairmont του Κιέβου, η πρέσβειρα των ΗΠΑ Μπρίτζετ Μπρινκ είπε στους παρευρισκομένους ότι κάποιο από το προσωπικό της πρεσβείας σκοτώθηκε σε μάχες στο μέτωπο.
«Ξέρω ότι πολλοί Ουκρανοί εντός και εκτός της κυβέρνησης πονάνε αυτή τη στιγμή», είπε, προτρέποντας διπλωμάτες, επιχειρηματίες και δημοσιογράφους να μη χάσει την πίστη τους.
Μέσα σε μια πτέρυγα νοσοκομείου στο Ντνίπρο, όπου αναρρώνει από την επίθεση με πυραύλους το περασμένο Σαββατοκύριακο, η Όλγα Μποτβίνοβα, 40 ετών, γιόρτασε με μπαλόνια τα «γενέθλιά» της. Δεν ήταν τα πραγματικά της γενέθλια, είπε, αλλά πιστεύει ότι γεννήθηκε για δεύτερη φορά επιζώντας.
«Σκοπεύουμε να συνεχίσουμε να ζούμε», είπε.
Είχε εγκαταλείψει το κατεστραμμένο από τον πόλεμο Ντονέτσκ το 2014, όταν αυτονομιστές που υποστηρίζονταν από τη Μόσχα κατέλαβαν την πόλη. Την άνοιξη του 2022 χρειάστηκε να φύγουν ξανά, αυτή τη φορά από την πόλη Χερσώνα αφού έπεσε στους Ρώσους.
Σκέφτηκε ότι θα ήταν ασφαλείς στο Ντνίπρο.
Η πυραυλική επίθεση έπληξε δεκάδες διαμερίσματα. Στο εσωτερικό των σπιτιών, διατηρείται η ζωή όπως ήταν λίγες στιγμές πριν από την έκρηξη: σε μια κουζίνα του όγδοου ορόφου με φωτεινούς κίτρινους τοίχους, ένα μπολ με μήλα παρέμεινε ανέγγιχτο.
Πολλοί κάτοικοι παραμένουν χωρίς παράθυρα. Ο Ολέκσι Κορνιέγιεφ επέστρεψε από το ανατολικό μέτωπο για να βοηθήσει τη σύζυγό του.
«Η διάθεση της οικογένειάς μας είναι πεσμένη», είπε, συμπληρώνοντας ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν τις διακοπές ρεύματος εν μέσω χαμηλών θερμοκρασιών. «Αλλά χαιρόμαστε που ζούμε».
Ρούχα, μαξιλάρια, κουβέρτες και στρώματα μοιράζονταν σε διάφορα σημεία της πόλης.
«Χθες είχαν τα πάντα και σήμερα δεν έχουν τίποτα», είπε η εθελόντρια Ουλιάνα Μπορζόβα για τους κατοίκους.
«Προσπαθώ να κρατηθώ», πρόσθεσε. «Επειδή, διαφορετικά, θα πνιγούμε όλοι στη θλίψη».
Πηγή: Associated Press
