Πανεπιστήμια: Θολό τοπίο εξαιτίας 94 «ανάδελφων» τμημάτων

Συνολικά 94 τμήματα –88 πανεπιστημιακά και 6 ΤΕΙ– είναι «ανάδελφα», με αποτέλεσμα είτε να μην μπορούν να δεχθούν φοιτητές από μετεγγραφή είτε οι φοιτητές τους να μην μπορούν να πάρουν μετεγγραφή προς κεντρικό ΑΕΙ. Ετσι, δημιουργούνται τμήματα πολλών ταχυτήτων και αξίας. Η μη αντιστοιχία των 94 τμημάτων με άλλα συναφή τους στον πανεπιστημιακό χάρτη της χώρας μας επηρεάζει, όχι μόνο τη θέση των φοιτητών των 94 τμημάτων αλλά και εκείνους από τμήματα ομοειδή, καθώς οι πτυχιούχοι τους δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα. Οπως τόνισε, μιλώντας στην «Κ», ο Αγγελος Συρίγος, αρμόδιος υφυπουργός Παιδείας, τα νέα τμήματα που λειτούργησαν το 2019 θα ολοκληρώσουν το 2023 την πρώτη τετραετία ζωής και θα αξιολογηθούν από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ). Δεν αποκλείεται μάλιστα κάποια τμήματα να οδηγηθούν σε κλείσιμο σε βάθος τετραετίας. Οι εξελίξεις γύρω από τις αντιστοιχίες τμημάτων, εισαγωγικών κατευθύνσεων και προγραμμάτων σπουδών των ΑΕΙ θα είναι καθοριστικές για τις επιλογές των υποψηφίων των φετινών Πανελλαδικών Εξετάσεων.

Με βάση την παράγραφο 2 του άρθρου 66 του ν. 4610/2019 «ως αντίστοιχα για την εφαρμογή του παρόντος νοούνται δύο τμήματα αν με την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος σπουδών αποκτώνται αντίστοιχες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση αντίστοιχων δραστηριοτήτων». Από τα 94, τα περισσότερα ανήκουν σε περιφερειακά ιδρύματα και αποτελούν μετεξέλιξη τμημάτων ΤΕΙ. Μόνο η Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΑΣΠΑΙΤΕ) με τα 6 τμήματα παρέμεινε ΤΕΙ, καθώς δεν απορροφήθηκε από κάποιο πανεπιστήμιο.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα μη αντίστοιχων τμημάτων είναι τα νέα τμήματα επιστήμης διαιτολογίας και διατροφής σε Τρίκαλα, Καλαμάτα, Θεσσαλονίκη και Σητεία. Μεταξύ αυτών μπορούν να γίνουν μετεγγραφές (π.χ. από τα Τρίκαλα στην Καλαμάτα), αλλά οι φοιτητές τους δεν μπορούν να πάρουν μετεγγραφή στο τμήμα επιστήμης τροφίμων και διατροφής στην Αθήνα. Επίσης, το τμήμα επιστήμης τροφίμων και διατροφής στη Λήμνο είναι μη αντίστοιχο με κάποιο άλλο και άρα, ούτε δίνει προς κάποιο κεντρικό ΑΕΙ ούτε δέχεται μετεγγραφές από κάποιο άλλο.

Εξίσου ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του τμήματος διοικητικής επιστήμης και τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το τμήμα δεν έχει αντιστοιχία με άλλα, αλλά αυτό μάλλον του προσφέρει προνομιακό καθεστώς διότι δεν μπορεί να δεχθεί φοιτητές από μετεγγραφή. Ετσι τα τμήματα διοικητικής επιστήμης και τεχνολογίας σε Κοζάνη, Πάτρα, Αγιο Νικόλαο Κρήτης, Καβάλα και Τρίπολη είναι αντίστοιχα μεταξύ τους (άρα δέχονται μετεγγραφές και αντίστροφα), ωστόσο όλα αυτά δεν είναι αντίστοιχα με το ομοειδές τμήμα του ΟΠΑ.

Σύμφωνα με τον κ. Συρίγο, τα τμήματα πρέπει να έχουν κατ’ ελάχιστον οκτώ μόνιμους καθηγητές για να θεωρηθούν αυτοτελή. «Δεδομένου ότι για τα νέα τμήματα δεν έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς το πρόγραμμα σπουδών, ώστε να κριθεί εάν αποκτώνται οι αντίστοιχες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση αντίστοιχων δραστηριοτήτων, διαπιστώνεται η έλλειψη των προϋποθέσεων για τη σύγκριση μεταξύ νέων και παλαιών ομότιτλων τμημάτων». Το Ανώτατο Συμβούλιο της ΕΘΑΑΕ για την αντιστοίχιση των νέων τμημάτων έχει αποφασίσει ότι «κρίνει αναγκαία τη λειτουργία τους επί τουλάχιστον 4 ή 5 χρόνια, ώστε να είναι δυνατή η εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων για τη συνάφειά τους ή για την αντιστοίχισή τους με άλλα τμήματα». Αυτό μεταθέτει τις τελικές αποφάσεις για φέτος και το 2024, ανάλογα με την έναρξη λειτουργίας κάθε τμήματος και τον χρόνο σπουδών του. Σύμφωνα με τον εκπαιδευτικό – αναλυτή Στράτο Στρατηγάκη, η ολοκλήρωση της τετραετίας μπορεί να βρει αρκετά από τα 94 τμήματα χωρίς ικανό αριθμό φοιτητών λόγω της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και αυτό να συμβάλει στην ολοκλήρωση του κύκλου ζωής τους.