Ο Shawn Ryan είναι ένας από τους πιο δημοφιλής podcaster της Αμερικής. Μέσω των podcast του κάνει μια ενδιαφέρουσα καταγραφή απλοποιημένου oral history, κυρίως από άτομα πρώτης ή δεύτερης γραμμής σε πολεμικές επιχειρήσεις, κυβερνητικές παρασκηνιακές κινητοποιήσεις, θεωρίες συνομωσίας κ.λπ. Στόχος του είναι να αποτελέσει έναν καθρέφτη πολιτικής, κοινωνικής ή ακόμη και στρατιωτικής εμπειρίας.
Ο Shawn Ryan, πρώην Navy SEAL και πρώην συνεργάτης της CIA, έχει μετατρέψει το podcast του σε έναν πολυεπίπεδο χώρο αφήγησης, όπου προσωπικές ιστορίες πολέμου, ψυχικές δοκιμασίες, μετατραυματικά βιώματα, αλλά και απρόσμενα πνευματικές ή παράδοξες αφηγήσεις συνυπάρχουν σε διαλογική μορφή. Το αποτέλεσμα αγγίζει συχνά το όριο ανάμεσα στη ζωντανή μαρτυρία και την ιστορική καταγραφή.
Σε έναν κόσμο όπου ζητήματα στρατιωτικής ισχύος, προσωπικής ασφάλειας και οπλοκατοχής δημιουργούν εντάσεις και ηθικά διλήμματα, ιδιαίτερα για ευρωπαϊκά ακροατήρια, η προσέγγιση του Ryan προσφέρει μια ανθρώπινη ματιά πίσω από τις απόλυτες θέσεις.
Ο Ryan αντιλαμβάνεται τον ρόλο του podcaster ως αφηγητή, συνομιλητή, αλλά και άτυπου καταγραφέα της σύγχρονης ιστορίας. Κάπως έτσι μας συστήθηκε και στο ertnews.gr
Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος
Ποιος είναι ο δικός σας ορισμός για τα σύγχρονα podcasts και γιατί πιστεύετε ότι αποτελούν πλέον τόσο σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς μας;
Shawn Ryan
Πιστεύω ότι τα σημερινά podcasts παίζουν σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητά μας επειδή προσφέρουν έναν τύπο συνέντευξης που δεν μπορείς να βρεις αλλού. Κι αυτό έχει να κάνει κυρίως με τον παράγοντα του χρόνου. Στο δικό μου podcast, το μεγαλύτερο επεισόδιο που έχουμε κάνει φτάνει τις εννέα ώρες. Όταν έχεις τόσο μεγάλο περιθώριο, μπορείς να οδηγήσεις (τους συνομιλητές) σε επίπεδα ευαλωτότητας και ειλικρίνειας που μια περιορισμένη χρονικά, παραδοσιακή συνέντευξη, δεν μπορεί να επιτύχει. Όσο περισσότερο χρόνο περνά ο καλεσμένος στο στούντιο, τόσο πιο άνετα νιώθει να ανοιχτεί (σ.σ. το ίδιο υποστηρίζει και η ομάδα του δικού μας «Studio 4»). Στα mainstream media έχεις πέντε λεπτά, άντε σαράντα πέντε σε εξαιρετική περίπτωση. Δεν υπάρχει χρόνος για λεπτομέρειες. Στο podcast όμως δεν υπάρχει όριο και μπορείς να γίνεις όσο αναλυτικός θέλεις.
Παρατηρώντας μερικά επεισόδια, το μικρότερο ήταν δυόμισι ώρες και το μεγαλύτερο, όπως είπατε, εννέα. Ήταν στρατηγική ή ένστικτο το να επιλέξετε τόσο μεγάλης διάρκειας συζητήσεις;
Ποτέ δεν έχω συγκεκριμένο χρονικό στόχο. Πηγαίνω μέχρι να τελειώσει η ιστορία.
Ο πιο μεγάλος μας καλεσμένος, ο Bob Poras, είχε περίπου 50 χρόνια καριέρας, 30 στη Delta και άλλα 20 στη CIA. Εμπλέκεται σχεδόν σε κάθε σημαντικό στρατιωτικό γεγονός από την εποχή της Παναμά, μέχρι τη Βεγγάζη. Δεν μπορείς να χωρέσεις μισό αιώνα εμπειρίας σε δύο ώρες. Αν όμως πάρω έναν καλεσμένο για κάποιο τεχνολογικό θέμα, αυτό μπορεί να ολοκληρωθεί σε μιάμιση ώρα. Άρα δεν υπάρχει κανόνας· απλώς ακολουθώ τη ροή της αφήγησης.
Ουσιαστικά δημιουργείτε κάτι ανάμεσα σε ζωντανή ηχητική αυτοβιογραφία και συλλογή προφορικής ιστορίας. Ήταν δύσκολο να βρείτε ισορροπία ανάμεσα στα δύο;
Για εμένα είναι σχεδόν το ίδιο πράγμα. Οι ιστορικές εμπειρίες των καλεσμένων, είτε είναι η επιχείρηση κατά του Μπιν Λάντεν, είτε η Βεγγάζη, είτε η απόδραση από τη Βόρεια Κορέα, αποτελούν κομμάτι της προσωπικής τους ιστορίας. Επομένως η αυτοβιογραφία και η oral history ταυτίζονται.
Έχετε ακούσει σχόλια από θεατές που λένε ότι η μεγάλη διάρκεια λειτουργεί ως πλεονέκτημα; Ποιο ήταν το πιο ενδιαφέρον σχόλιο που έχετε λάβει;
Τα σχόλια που με αγγίζουν περισσότερο είναι αυτά στα οποία άνθρωποι που περνούν κρίση, από αυτοκτονικές σκέψεις, εθισμό, μέχρι και κατάθλιψη, μάς γράφουν ότι, βλέποντας είτε τη δική μου ιστορία είτε ενός καλεσμένου, αποφάσισαν να μην βλάψουν τον εαυτό τους. Αυτά είναι τα σημαντικότερα, γιατί στην ουσία σώζουν ζωές.
Το podcast σας καλύπτει θέματα από πνευματικότητα μέχρι θρησκεία, πέρα από πόλεμο ή ασφάλεια. Θυμάμαι μια πρώην υπάλληλο της CIA που μιλούσε για εξωγήινους και μεταφυσικές εμπειρίες. Εσείς επιτρέπετε σε όλους να αφηγηθούν τη δική τους εκδοχή, αλλά συμμετέχετε κιόλας. Πώς το χειρίζεστε αυτό;
Στις συνεντεύξεις κάνω μόνο ένα πράγμα: τρέφω τη δική μου περιέργεια.
Δεν προσποιούμαι ότι ξέρω τα πάντα. Αν δεν καταλάβω κάτι, ζητάω διευκρίνιση. Πολλοί podcasters το αποφεύγουν για να μη φανούν «μη ενημερωμένοι». Εγώ αφήνω τον εγωισμό έξω από το δωμάτιο. Θέλω απλώς να μάθω.
Υπάρχει κάποια θεωρία συνωμοσίας που πιστέψατε κάποτε και αποδείχθηκε αληθινή;
Τίποτα δεν μου έρχεται στο μυαλό αυτή τη στιγμή.
Ποια είναι η σχέση σας με τα όπλα γενικά;
Από τα 18 έως τα 24 ήμουν Navy SEAL, οπότε γνώρισα τα όπλα πολύ καλά. Μετά, άλλα εννέα χρόνια ως contractor στη CIA. Όταν έφυγα, δημιούργησα και εταιρεία εκπαίδευσης για τοπικές, πολιτειακές, ομοσπονδιακές δυνάμεις ασφαλείας και στρατιωτικές μονάδες. Έτσι ξεκίνησε και το κανάλι μου στο YouTube, παρουσιάζοντας τεχνικές, ρυθμίσεις όπλων, τακτικές. Οπότε ναι, έχω μια υγιή σχέση με τα όπλα, γιατί ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και των καριέρων μου.
Σε ένα επεισόδιο δωρίσατε ένα όπλο σε έναν νεαρό που είχε υπερασπιστεί το σπίτι του. Για κάποιους που είναι κατά της οπλοκατοχής, αυτό ήταν σοκαριστικό. Τι σας ώθησε να κάνετε αυτό το δώρο;
Νομίζω μιλάτε για τον Nick Irving, πρώην sniper των US Rangers. Ήξερα ότι αγαπά τα όπλα και σκέφτηκα πως θα ήταν ένα δώρο που θα εκτιμούσε.
Αν κεδρίσετε υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα, πως πιστεύετε ότι θα νιώθετε;
Θα είναι σουρεαλιστικό. Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα βρισκόμουν σε τέτοια θέση.
Σας αρέσει ο κινηματογράφος; Ποια είναι η αγαπημένη σας ταινία;
Λατρεύω τις ταινίες. Αγαπημένη όλων των εποχών; Το Man on Fire με τον Denzel Washington (σ.σ. Στα Ελληνικά είχε αποδοθεί ως «Δια πυρός και σιδήρου»).
Θυμάστε την ημέρα που συνειδητοποιήσατε ότι το podcast σας «δουλεύει», ότι έχει κοινό;
Από το πρώτο επεισόδιο. Το ανέβασα παραμονή Χριστουγέννων 2019, τα μεσάνυχτα. Την επόμενη μέρα μπήκε στο Top 100 του Apple Podcasts. Έκανε εκατομμύρια views μέσα σε λίγες εβδομάδες. Δεν το πίστευα. Μετά από τέσσερα επεισόδια προσέλαβα το πρώτο άτομο στην ομάδα, γιατί κατάλαβα ότι υπάρχει μέλλον.
Αν και γνωρίζω ότι υπάρχει μοντάζ, τα επεισόδιά σας μοιάζουν σχεδόν «αμοντάριστα». Υπήρξε ποτέ μια στιγμή τόσο αμήχανη που αναρωτηθήκατε αν πρέπει να την αφήσετε ή να την κόψετε;
Shawn Ryan
Νιώθω μεγάλη ευθύνη απέναντι στο κοινό. Δεν θέλω να αλλοιώνω τη μαρτυρία κανενός, εκτός αν μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τις αποφάσεις κάποιου. Για παράδειγμα: κατά την περίοδο της Covid, ένας καλεσμένος έκανε ακραίους ισχυρισμούς κατά των εμβολίων, χωρίς καμία επιβεβαίωση. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε επικίνδυνες αποφάσεις. Έτσι δεν ανέβασα ποτέ το επεισόδιο. Αν μιλάμε για UFO, αυτά είναι απλώς ψυχαγωγικά. Αλλά με την υγεία δεν παίζουμε.
Τώρα που το podcast σας είναι τεράστιο, επιλέγετε καλεσμένους με βάση το κοινό ή εξακολουθείτε να επιλέγετε ό,τι σας ενδιαφέρει προσωπικά;
Επιλέγω αποκλειστικά βάσει του τι με ενδιαφέρει εμένα.
Α.Ρ. Λιζάρδος
Έχετε επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα;
Ναι, αρκετές φορές. Όταν ήμουν στους SEALs, είχα αναλάβει τον σχεδιασμό των διαδρομών εκκένωσης από όλα τα Ολυμπιακά venues της Αθήνας. Έζησα έξι μήνες στο λιμάνι. Πρόσφατα πέρασα ξανά από την Ελλάδα επιστρέφοντας από συνέντευξη στη Ρουμανία.
Υπάρχουν άλλοι podcasters που εκτιμάτε, ακόμη κι αν δεν μοιάζουν θεματικά με εσάς;
Ναι. Ο Chris Williamson έχει δημιουργήσει ένα εξαιρετικό podcast με πολύ πρωτότυπη αισθητική. Νομίζω ότι είναι κάποιος που πρέπει να παρακολουθούμε.
*Ο Chris Williamson είναι Βρετανός podcaster, πρώην μοντέλο και τηλεοπτική προσωπικότητα, που έχει εξελιχθεί σε έναν από τους πιο δημοφιλείς σύγχρονους δημιουργούς μακροσκελών, φιλοσοφικών και κοινωνιολογικών συζητήσεων. Το podcast του, “Modern Wisdom”, φιλοξενεί επιστήμονες, ψυχολόγους, στοχαστές και δημιουργούς, εστιάζοντας σε θέματα αυτοβελτίωσης, ανθρώπινης συμπεριφοράς και σύγχρονης κουλτούρας, με ιδιαίτερα προσεγμένη αισθητική και δομημένο ύφος.
Η περίπτωση του Shawn Ryan δείχνει πώς το podcasting έχει μετατραπεί σε μια μορφή σύγχρονης προφορικής ιστορίας, ιδιαίτερα όταν οι αφηγήσεις προέρχονται από ανθρώπους που βρέθηκαν στην καρδιά στρατιωτικών επιχειρήσεων, κρίσεων και τραυματικών εμπειριών. Το μέσο όμως δεν περιορίζεται στη μαρτυρία: γίνεται και χώρος προβληματισμού, συχνά αμφιλεγόμενου, για ζητήματα όπως η οπλοκατοχή, η προσωπική ασφάλεια, η ψυχική υγεία, αλλά και το πώς φιλτράρουμε τις «αλήθειες» στη δημόσια σφαίρα.
Για το ελληνικό κοινό, η συνάντηση με μια τόσο αμερικανική οπτική πάνω στο στρατιωτικό βίωμα, την ατομική ευθύνη και τα όρια της αφήγησης μπορεί να λειτουργήσει ως αφορμή συζήτησης: τι σημαίνει να καταγράφεις ιστορία; Πώς η μαρτυρία μεταμορφώνεται σε αφήγηση; Και πόσο χώρο πρέπει να δίνουμε στις προσωπικές ιστορίες, όταν αγγίζουν ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα;
Η συνέντευξη του Ryan υπενθυμίζει ότι η ανθρώπινη εμπειρία, από τον πόλεμο έως την πνευματικότητα, δεν χωρά εύκολα σε σύντομα τηλεοπτικά σχήματα. Χρειάζεται χρόνο, σιωπή, χώρο και, πάνω από όλα, μια βαθιά περιέργεια. Κι αυτό ίσως εξηγεί γιατί τα podcasts, σήμερα, έχουν γίνει ένα από τα πιο ζωντανά εργαλεία αφήγησης του καιρού μας.
*Η συνέντευξη έχει υποστεί επεξεργασία αποκλειστικά για την βαθύτερη κατανόηση των νοημάτων
www.ertnews.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
