Στη φωτογραφία, αντίγραφο του μακεδονικού ντουλαμά του Παύλου Μελά, που σχεδίασε και κατασκεύασε.
Ελληνοράπτης είναι το επάγγελμα του Αριστείδη Τζονευράκη. «Ελληνοράπτης σε αντίθεση με τον φραγκοράπτη», μας λέει ανατρέχοντας στην ιστορία της ενδυμασίας στα χρόνια της βασιλείας του Γεωργίου Α΄, όταν η νεαρή βασίλισσα Ολγα βάλθηκε να μάθει τις αστές Ελληνίδες να ντύνονται με δυτικά ρούχα. Ετσι οι ράφτες χωρίστηκαν σε εκείνους που έφτιαχναν τις παραδοσιακές ενδυμασίες και σε αυτούς που ετοίμαζαν τα ευρωπαϊκά ρούχα.
Αλλά ο κ. Τζονευράκης είναι νεότατος, και στο δικό του εργαστήριο κατασκευής ενδυμάτων –το Αριστοτέχνημα–, που βρίσκεται στο Αργος, η δουλειά δεν σταματάει ποτέ. Για τα τελευταία χρόνια έχει να μας διηγηθεί επιτυχίες, με αποκορύφωμα τη συνεργασία με τον οίκο Dior. Για την ελληνικής έμπνευσης συλλογή Dior Cruises 2022 (παρουσιάστηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο τον Απρίλιο του 2021) έκανε τα κεντήματα στο σακάκι-σήμα κατατεθέν του οίκου και στις εμβληματικές τσάντες Book Tote.
«Τα παραδοσιακά κεντήματα λέγονται τερζίδικα», μας εξηγεί και διηγείται μία ακόμη ιστορία, για τους τερζήδες, εκείνους δηλαδή τους τεχνίτες που κεντούσαν τα παραδοσιακά μοτίβα πάνω στις φορεσιές· μια τέχνη του χεριού, χρονοβόρα και με τα σύγχρονα δεδομένα πανάκριβη, αφού απαιτεί πολλές εργατοώρες.
Οι γνώσεις του πάνω στο αντικείμενό του πηγάζουν από το μεράκι του, που έχει δώσει πραγματικά πνοή σε ένα επάγγελμα που έμοιαζε να έχει εκλείψει. Ακούγοντας ουσιαστικά το ένστικτο και την καρδιά του, και χάρη στη γνωριμία με τον Κώστα Γκίκα –χορευτή παραδοσιακών χορών και υπεύθυνο της ιματιοθήκης του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος–, ο κ. Τζονευράκης ήρθε σε επαφή με το νυν Ιδρυμα Βασίλη Παπαντωνίου και το σπουδαίο έργο της σκηνογράφου – ενδυματολόγου και ιστορικού του ενδύματος Ιωάννας Παπαντωνίου. Εκείνη τον υποστήριξε επαγγελματικά, αλλά υπό τον όρο να μελετήσει τη θεωρία πίσω από τα ενδύματα της ιματιοθήκης και να κατανοήσει τη φιλοσοφία της ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς.
«Το 2002, όταν μπήκα στο επάγγελμα, βρήκα τον χώρο σε φθίνουσα πορεία», μας λέει ο ίδιος. «Ομως από το 2010, και με έμφαση στην τελευταία δεκαετία, άρχισε να υπάρχει αυξημένη ζήτηση στα παραδοσιακά ενδύματα από δημοτικά χορευτικά συγκροτήματα και σωματεία σε όλη τη χώρα. Επίσης οι παραγγελίες που δεχόμαστε έχουν πλέον υψηλότερες απαιτήσεις και προϋποθέτουν πολύ καλή γνώση πάνω στα βασικά ανδρικά και γυναικεία ενδύματα και τη γεωγραφική τους προέλευση».
Τώρα πλέον στο εργαστήριό του ετοιμάζονται παραδοσιακές φορεσιές για ιδιώτες αλλά και δημόσιους φορείς, όπως συνέβη με το αντίγραφο του ντουλαμά (ανδρικό πανωφόρι) του Παύλου Μελά που κατασκευάστηκε για να εκτεθεί στο μουσείο για τον μακεδονομάχο ήρωα, στην αναστηλωμένη οικία του στην Κηφισιά, υπό την αιγίδα του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Συνεργάζεται επίσης με ελληνικά brands, όπως το Zeus+Δione και το Ancient Greek Sandals, δημιουργώντας κυρίως κεντήματα για τις συλλογές τους. Πόσο κοστίζει μια παραδοσιακή φορεσιά, ρωτάμε τον κ. Τζονευράκη, κι έχουμε ακόμη στον νου μας τo σκούρο μπλε ένδυμα – ντουλαμά που φόρεσε η πρόεδρος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» Γιάννα Αγγελοπούλου την 25η Μαρτίου 2021. «Εξαρτάται», απαντά. «Μια απλή φορεσιά της Σάμου ξεκινά από 300 ευρώ, ένας ντουλαμάς όμως, κι ακόμη περισσότερο ένα γιαννιώτικο πιρπιρί (γυναικείο πανωφόρι), κοστίζει κάποιες χιλιάδες ευρώ. Προς το παρόν δεν έχω φτιάξει κανένα».
Από το Σάββατο η Ελληνική Εταιρεία Ενδυμασιολογίας οργανώνει εργαστήριο κεντητικής με τον κ. Τζονευράκη, και θέμα «Γνωριμία με το τερζίδικο κέντημα». Η Νηματουργία Μέντης – Αντωνόπουλος του Μουσείου Μπενάκη κατασκεύασε τα απαραίτητα νημάτινα υλικά ειδικά για αυτό το workshop.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
