Όταν το σούρουπο χάνεται αθόρυβα πίσω από τα φώτα νέον και τους ψίθυρους που “τυλίγουν” τους περιστρεφόμενους τροχούς, εμφανίζεται μια ισχυρή έλξη – μια παμπάλαια, χωρίς συγκεκριμένο όνομα έλξη, που ηλεκτρίζει. Δεν έχει να κάνει μόνο με το χρήμα, ούτε αποκλειστικά με τη νίκη. Έχει να κάνει όμως με τη συγκίνηση που παράγει η αίσθηση του “παραλίγο”.
Μέσα στο θαμπό φωτεινό τρεμόπαιγμα των διαδικτυακών παιχνιδιών, που θα βρείτε σε μια γωνιά ενός δρόμου στο Λας Βέγκας, ή θα το επισκεφθείτε μέσω του εκλεπτυσμένου περιβάλλοντος που προσφέρουν πλατφόρμες όπως το Sushi Casino, αναδύεται ένα γνωστό ανθρώπινο χαρακτηριστικό: η βαθιά, βιολογική μας αγάπη για τον κίνδυνο.
Ο Παλιός Εγκεφαλικός Κώδικας
Πριν καν λειτουργήσει ο πρώτος κουλοχέρης, ο κίνδυνος ήταν συνδεδεμένος ως έννοια με την επιβίωση. Ή θα παλέψεις ή θα τραπείς σε φυγή, όταν τον αντικρίσεις. Είτε θα σε κυνηγήσει, είτε θα τον κυνηγήσεις εσύ. Οι πρόγονοί μας έμαθαν ότι το απρόβλεπτο ανταμείβει. Κάθε φορά που προέκυπτε η αβεβαιότητα, μαζί της έφερνε μια έκρηξη συγκέντρωσης, αδρεναλίνης και εγρήγορσης. Αυτός ο κώδικας εξακολουθεί να “τρέχει” στο μυαλό μας. Μόνο που τώρα, αντί για απειλητικά καιρικά φαινόμενα ή και… προϊστορικά ζώα, έχουμε να αντιμετωπίσουμε τζάκποτ, αληθινά ή και “μεταμφιεσμένα”.
Η νευροεπιστήμη έρχεται να επιβεβαιώσει τα παραπάνω. Η αμυγδαλή, τμήμα του συναισθηματικού πυρήνα του εγκεφάλου, ενεργοποιείται με την “οσμή” του κινδύνου. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο όταν κερδίζουμε, αλλά ακόμη και πριν έρθει το αποτέλεσμα. Η προσμονή είναι αυτή που βάζει “φωτιά” στα συναισθήματα.
Ντοπαμίνη: Η Χημική Ουσία του “Παραλίγο”
Αν πιστεύατε ότι την έκρηξη ντοπαμίνης, την πυροδοτεί μια νίκη, θα εκπλαγείτε: Η πιθανότητα της νίκης είναι αυτή που απελευθερώνει τη χημική ουσία.
Μελέτες δείχνουν ότι η ντοπαμίνη, ο νευροδιαβιβαστής που ευθύνεται για αίσθηση της ανταμοιβής και την ευχαρίστηση, αυξάνεται απότομα, όχι στις περιπτώσεις επιτυχίας, αλλά όσο την προσμένουμε να συμβεί. Κάθε φορά που πατάτε “spin” ή βάζετε ένα στοίχημα, ο εγκέφαλός σας, σας ανταμείβει για την πράξη καθαυτή. Δεν είναι ο προορισμός που μετράει, αλλά το “ταξίδι” προς αυτόν.
Γι’ αυτό και ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια (κλινικά γνωστός ως ludomania) δεν έχει τις ρίζες του στην απληστία, αλλά στην επιστήμη της χημείας.
Οι πλατφόρμες με ανερχόμενη δημοφιλία, όπως το Sushi Casino, προσθέτουν στη “χορογραφία” του λαμπερού περιβάλλοντός τους, αυτή τη χημική ουσία.
Η Ψευδαίσθηση του Ελέγχου
Ο άνθρωπος αναζητά το νόημα στα πάντα, ακόμα και στο χάος. Ειδικά στα τυχερά παιχνίδια.
Οι παίκτες συχνά πιστεύουν ότι οι αποφάσεις τους – το χρονικό σημείο κατά το οποίο λαμβάνονται, οι επιλογές, τα μοτίβα τους– επηρεάζουν τα αποτελέσματα, ακόμη και όταν οι πιθανότητες υπόκεινται στην τύχη. Οι ψυχολόγοι ονομάζουν αυτή την κατάσταση “ψευδαίσθηση του ελέγχου”, που είναι μια κοινή γνωστική προκατάληψη, καθώς θεωρούμε ότι μπορούμε να διακρίνουμε την τάξη στο γενικό χάος. Πιστεύουμε ότι σταματώντας τον τροχό “ακριβώς” εκεί που πρέπει, θα αλλάξει η ειμαρμένη.
Οι ψηφιακές πλατφόρμες τυχερών παιχνιδιών είναι φτιαγμένες έτσι ώστε να εκμεταλλευτούν αυτό το ένστικτο. Είτε πρόκειται για τα οπτικά χαρακτηριστικά των κουλοχέρηδων, είτε για μίνι-παιχνίδια ή για τα γραφικά που εμφανίζονται όταν κερδίζετε κάτι, η όλη εμπειρία προσωποποιείται και μοιάζει ελεγχόμενη και προκαθορισμένη.
Προσοχή, ακολουθεί σπόιλερ: Δεν είναι τίποτε από τα παραπάνω.
Η Παγίδα της “Παραλίγο” Νίκης
Ήσουν τόσο κοντά, μόνο ένας αριθμός “έκατσε” λάθος. Ένα κερασάκι μακριά από τη νίκη έφτασες. Δηλαδή, σχεδόν κέρδισες.
Ψυχολογικά, οι “παραλίγο νίκες” διεγείρουν τα ίδια κέντρα ανταμοιβής με τις πραγματικές . Ο εγκέφαλός σου, σου ψιθυρίζει ότι “την επόμενη φορά θα νικήσεις σίγουρα”.
Το φαινόμενο της “παραλίγο νίκης” είναι ένας παράγοντας που συμβάλλει αποδεδειγμένα στην καταναγκαστική συμπεριφορά στα τυχερά παιχνίδια. Είναι επίσης και ένας από τους λόγους για τους οποίους τα διαδικτυακά καζίνο σχεδιάζουν παιχνίδια που σε τοποθετούν στην οριογραμμή της νίκης και της δόξας, λίγο πριν πετύχεις τον στόχο σου.
Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Είναι μια συνειδητή και κατασκευασμένη αίσθηση αγωνίας, μια ανατριχίλα.
Ακόμη και όταν χάνουμε, ο εγκέφαλός μας αντιμετωπίζει το “παραλίγο” ως ενθάρρυνση. Εδώ βρίσκεται όμως και ο κίνδυνος, καθώς παραμονεύει η ήττα, μεταμφιεσμένη σε κίνητρο.
Το Κοινωνικό Φαίνεσθαι
Μπείτε σε ένα οποιοδήποτε ψηφιακό καζίνο και θα βρείτε μια λίστα νικητών. “Ο Γιάννης μόλις κέρδισε 10.000€!” ή επίσης “Μεγάλη πληρωμή στο Δωμάτιο 7!” ή άλλα, αντίστοιχα. Είτε πρόκειται για το Sushi Casino είτε για έναν άλλο εξίσου δραστήριο ιστότοπο, αυτή η δημόσια πληροφορία κάνει κάτι περισσότερο από το να ενημερώνει: Σε δελεάζει.
Εδώ, έχουμε να κάνουμε με τη κοινωνική πραγμάτωση και επιβεβαίωση, στην πράξη. Θέλουμε να είμαστε και εμείς ανάμεσα στους νικητές. Υποθέτουμε ότι αν συνέβη σε αυτούς, τώρα πρέπει να είναι η σειρά μας. Το αποτέλεσμα είναι ένα ιδιότυπο “fomo”, ένας φόβος μήπως χάσουμε κάτι, μια ευκαιρία, μια δυνατότητα. Αυτός ο φόβος, μας υποχρεώνει να συνεχίζουμε το παιχνίδι.
Σε έναν κόσμο που καθορίζεται σε σημαντικό βαθμό από τον ανταγωνισμό και το κοινωνικό στάτους, το να βλέπουμε άλλους να κερδίζουν γίνεται πάντα προσωπική υπόθεση. Η ήττα είναι πιο μοναχική υπόθεση. Και έτσι, στοιχηματίζουμε ξανά.
Αποσύνδεση και Ψηφιακή Ροή
Ο χρόνος εξαφανίζεται στα ψηφιακά καζίνο. Γιατί όμως;
Αυτό βασικά συμβαίνει επειδή οι ήχοι, τα γραφικά και η απρόσκοπτη σύνδεση δημιουργούν μια ψυχολογική εμβάθυνση, όπου η επίγνωση του περιβάλλοντος εξασθενεί. Αυτή η κατάσταση δεν συναντάται μόνο στα τυχερά παιχνίδια, τη βιώνουν επίσης καλλιτέχνες και αθλητές, σε διαφορετικές περιστάσεις. Σε αυτό το πλαίσιο όμως μπορεί να είναι επιβλαβής.
Δεν καταλαβαίνετε πώς περνάει ο χρόνος, δεν αντιλαμβάνεστε ότι τα χρήματα να εξαφανίζονται, απλώς, παραβρίσκεστε, πηγαίνετε με αυτή την ιδιαίτερη “ροή του ποταμού” και απλώς περιμένετε.
Μερικά καζίνο, συμπεριλαμβανομένου του Sushi Casino – αρχίζουν να συμπεριλαμβάνουν εργαλεία όπως η χρονομέτρηση συνεδριών, τα όρια δαπανών και επιλογές αυτοαποκλεισμού. Έτσι, μπορείτε να ξεφύγετε από την αδράνεια που περιγράφηκε παραπάνω. Η έλξη που ασκεί το παιχνίδι ωστόσο, είναι πολύ ισχυρή.
Ένα Μουσικό Κουτί που Δεν Σταματά Ποτέ να Παίζει
Η τύχη τραγουδά με στίχους που μοιάζουν με αλλόκοτο ποίημα: Ο ρυθμός των περιστροφών, η άφατη ελπίδα του “μήπως και”, το κάλεσμα των σειρήνων που έχουν τη μορφή αόρατων τζάκποτ.
Ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια δεν έχει να κάνει με την αδυναμία, αλλά με τη χημεία και την αρχιτεκτονική των χώρων παιχνιδιού και των πλατφορμών, την αλληλουχία και τη ροή της ντοπαμίνης και τα φώτα που δεν σβήνουν ποτέ. Εν τέλει, έχει να κάνει με τον τρόπο, με τον οποίο το “παραλίγο” επανέρχεται ξανά και ξανά.
Υπάρχει πάντως η δυνατότητα να κάνεις πίσω και εκεί, υπάρχει και η πραγματική δύναμη της θέλησης: αρκεί να ακούσεις τη μελωδία, αλλά εσύ να επιλέξεις τη σιωπή και να απομακρυνθείς, όχι από την απώλεια, αλλά από την ψευδαίσθηση.
Εξάλλου, ακόμη και το πιο όμορφο μουσικό κουτί πρέπει κάποτε να σταματήσει, αλλιώς θα γίνει ένα κλουβί που θα σε φυλακίσει με τη μουσική του.
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
