Την στρατηγική σημασία του κλάδου της ασφάλισης ζωής, για το ΑΕΠ και την οικονομική σταθερότητα αναδεικνύει μία νέα μελέτη του Πανεπιστημίου Πειραιώς με θέμα: «Ο ρόλος των ασφαλίσεων ζωής στην ενίσχυση του ΑΕΠ και της εθνικής αποθεματοποίησης» του Πανεπιστημίου Πειραιώς, που εκπονήθηκε για το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή του τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης, Παναγιώτη Ξένο.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης που παρουσιάστηκαν στις εργασίες της 7ης Εθνικής Συνδιάσκεψης Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, ο ασφαλιστικός κλάδος λειτουργεί ως θεσμικός επενδυτής, διοχετεύοντας σημαντικούς πόρους προς την πραγματική οικονομία και ενισχύοντας τη ρευστότητα, τη σταθερότητα και την παραγωγική επένδυση. Η στατιστική ανάλυση δείχνει θετική και ισχυρή συσχέτιση μεταξύ ασφαλίστρων ζωής και ΑΕΠ στην Ελλάδα (r = 0.65), στοιχείο που αποτυπώνει τη στενή σχέση της ασφαλιστικής δραστηριότητας με τη συνολική οικονομική ανάπτυξη.
Σε πιο ώριμες αγορές, όπως η Νορβηγία, η συσχέτιση αυτή αγγίζει το 0.99, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία ενός ανεπτυγμένου ασφαλιστικού τομέα ως σταθεροποιητικού πυλώνα της οικονομίας.
Σε επίπεδο μακροοικονομικών προσδιοριστικών παραγόντων, η μελέτη εντοπίζει ότι:
* Το εισόδημα αποτελεί τον σημαντικότερο καθοριστικό παράγοντα της ζήτησης ασφάλισης ζωής, λειτουργώντας τόσο μέσω της αύξησης της αγοραστικής δύναμης όσο και μέσω της ενίσχυσης της αποταμιευτικής συμπεριφοράς.
* Ο πληθωρισμός έχει αρνητική επίδραση στη ζήτηση, καθώς μειώνει την εμπιστοσύνη στη σταθερή αξία του χρήματος και καθιστά τα προϊόντα ζωής λιγότερο ελκυστικά.
* Η ανεργία, αν και δεν είναι πάντοτε στατιστικά σημαντική, επιδρά αρνητικά τόσο στη δυνατότητα πληρωμής ασφαλίστρων όσο και στη διατήρηση υφιστάμενων συμβολαίων.
* Ο τραπεζικός και χρηματοοικονομικός τομέας επηρεάζει θετικά την ασφάλιση ζωής μέσω της ανάπτυξης των επενδυτικών ροών και της ενίσχυσης της χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης.
* Τα επιτόκια και οι αποδόσεις κεφαλαίου διαμορφώνουν διττή επίδραση: υψηλά επιτόκια ενισχύουν την επενδυτική ελκυστικότητα των αποθεματικών, αλλά μπορεί να μειώσουν τη βραχυπρόθεσμη ζήτηση ασφαλιστικών προϊόντων.
* Η αστικοποίηση και η δημογραφική δομή ενισχύουν τη διείσδυση της ασφάλισης ζωής, μειώνοντας τα κόστη διαμεσολάβησης και αυξάνοντας τη γεωγραφική πρόσβαση.
* Οι δείκτες οικονομικού κλίματος (BTS), όπως η καταναλωτική και επιχειρηματική εμπιστοσύνη, επιδρούν σημαντικά στη συμπεριφορά των νοικοκυριών και μπορούν να λειτουργήσουν ως πρόδρομοι δείκτες της ζήτησης για ασφάλιση ζωής.
Συνολικά, η εμπειρική διερεύνηση δείχνει ότι οι ασφαλίσεις ζωής αποτελούν έναν μηχανισμό ενίσχυσης της μακροοικονομικής σταθερότητας και της εθνικής αποθεματοποίησης, καθώς τα κεφάλαια που συσσωρεύουν οι ασφαλιστικές εταιρείες μετατρέπονται σε παραγωγικές επενδύσεις, μειώνοντας τη μακροπρόθεσμη εξάρτηση από τον τραπεζικό δανεισμό και τα δημόσια ελλείμματα.
Όπως αναφέρεται στη μελέτη, η συζήτηση για το μέλλον της αποταμίευσης και της ασφάλισης ζωής αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς η ελληνική οικονομία καλείται να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα το δημογραφικό, το ασφαλιστικό και το αποταμιευτικό κενό. Η μελέτη αναδεικνύει τη στενή σχέση ανάμεσα στην ασφαλιστική δραστηριότητα, την αποταμίευση και την οικονομική ανάπτυξη, καταλήγοντας σε προτάσεις πολιτικής που στοχεύουν στην ενίσχυση της εθνικής αποταμίευσης και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Πιο αναλυτικά, όπως αναφέρεται, όσο αυξάνεται η διείσδυση των ασφαλίσεων ζωής, τόσο περισσότερο ενισχύεται η τάση των πολιτών να επιλέγουν ασφαλείς μορφές αποταμίευσης, κάτι που επηρεάζει βραχυπρόθεσμα τη ζήτηση και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι σε περιόδους οικονομικής αβεβαιότητας, η ασφάλιση ζωής λειτουργεί ως μέσο αποταμίευσης και προστασίας, μετατοπίζοντας την κατανάλωση προς πιο συντηρητικές επιλογές.
Την ίδια στιγμή, η ανάλυση αιτιότητας κατά Granger καταδεικνύει ότι η αύξηση της ασφαλιστικής διείσδυσης προκαλεί στατιστικά σημαντικές μεταβολές στο ΑΕΠ (σε επίπεδο σημαντικότητας 1%, p=0.002). Με άλλα λόγια, οι εξελίξεις στον κλάδο της ασφάλισης ζωής δεν ακολουθούν απλώς την οικονομική πορεία, αλλά τη διαμορφώνουν.
Το ασφαλιστικό υπό πίεση
Η μελέτη επισημαίνει ότι το σημερινό ασφαλιστικό σύστημα εξακολουθεί να βασίζεται κυρίως στο διανεμητικό μοντέλο, όπου οι σημερινοί εργαζόμενοι χρηματοδοτούν τις συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων. Το μοντέλο αυτό, αν και κοινωνικά αναγκαίο, περιορίζει τα κίνητρα για ατομική αποταμίευση και δεν αξιοποιεί πλήρως τις επενδυτικές δυνατότητες των ασφαλιστικών αποθεμάτων.
Η μετάβαση σε πιο κεφαλαιοποιητικές μορφές ασφάλισης, όπου κάθε ασφαλισμένος δημιουργεί το δικό του αποθεματικό, εκτιμάται ότι θα μπορούσε να ενισχύσει τη ρευστότητα και τις επενδύσεις στην εγχώρια οικονομία.
Η στροφή προς ένα πιο κεφαλαιοποιητικό και αποταμιευτικό σύστημα εκτιμάται ότι δεν είναι απλώς τεχνική επιλογή πολιτικής, αλλά στρατηγική προϋπόθεση για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα και ανάπτυξη της χώρας. Επίσης, η ενίσχυση της ασφάλισης ζωής και των επαγγελματικών ταμείων μπορεί να αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.
Για την αντιμετώπιση των παθογενειών και την ενίσχυση της εθνικής αποταμίευσης, προτείνονται οι εξής παρεμβάσεις:
– Φορολογικά κίνητρα για μακροχρόνια αποταμίευση μέσω ασφαλίσεων ζωής, ώστε να ενισχυθεί η εθνική αποταμίευση, να βελτιωθεί η οικογενειακή οικονομική ασφάλεια και να στηριχθεί έμμεσα η αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
– Διεύρυνση της συμμετοχής στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), με στόχο να ενταχθεί τουλάχιστον το 50% του εργατικού δυναμικού, ενισχύοντας έτσι το ΑΕΠ και τη συνολική αποταμίευση.
– Ενίσχυση του τρίτου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος, προωθώντας την ιδιωτική ασφάλιση ως εργαλείο αύξησης της αποταμίευσης και μείωσης της εξάρτησης από το κράτος.
– Ανάπτυξη συμπληρωματικών προγραμμάτων αποταμίευσης για συνταξιοδότηση, ενθαρρύνοντας την έγκαιρη οικονομική προετοιμασία των πολιτών για την τρίτη ηλικία.
– Θεσμοθέτηση της ιδιωτικής ασφάλισης ως υποστηρικτικού μηχανισμού των δημόσιων συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, δημιουργώντας ένα πιο ανθεκτικό και ισορροπημένο πλαίσιο κοινωνικής προστασίας.
– Εκστρατείες ενημέρωσης και εκπαίδευσης των πολιτών για τη σημασία της αποταμίευσης και της ασφαλιστικής προετοιμασίας, με έμφαση στις νεότερες γενιές και στο πλαίσιο της δημογραφικής γήρανσης.
www.ertnews.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
