Ανησυχία στην παγκόσμια κοινότητα έφερε η είδηση ενός άνδρα ότι το σπέρμα του περιείχε μια γενετική μετάλλαξη που αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο καρκίνου για μερικά από τα παιδιά του.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της έρευνας ήταν ότι το σπέρμα του άνδρα στάλθηκε σε 14 χώρες και δημιούργησε τουλάχιστον 197 παιδιά. Η αποκάλυψη αυτή ήταν μια σπάνια ματιά στην κλίμακα της βιομηχανίας δωρεάς σπέρματος.
Η δωρεά σπέρματος επιτρέπει στις γυναίκες να γίνουν μητέρες όταν αυτό δεν θα ήταν δυνατό με άλλο τρόπο – αν ο σύντροφός τους είναι στείρος, αν έχουν ομοφυλοφιλική σχέση ή αν είναι μονογονεϊκές.
Η κάλυψη αυτής της ανάγκης έχει εξελιχθεί σε μια μεγάλη επιχείρηση. Εκτιμάται ότι η αγορά στην Ευρώπη θα αξίζει περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια λίρες μέχρι το 2033, με τη Δανία να είναι ένας σημαντικός εξαγωγέας σπέρματος.
Γιατί λοιπόν ορισμένοι δότες σπέρματος γίνονται πατέρες τόσων πολλών παιδιών, τι έκανε το δανέζικο ή το λεγόμενο «σπέρμα των Βίκινγκ» τόσο δημοφιλές και πρέπει να περιοριστεί η βιομηχανία αυτή;
«Το σπέρμα των περισσότερων ανδρών δεν είναι κατάλληλο»
Το BBC αναφέρει ότι λιγότεροι από πέντε στους εκατό εθελοντές περνούν με επιτυχία τα απαραίτητα τεστ για γίνουν δότες.
Το σπέρμα εξετάζεται επίσης για να διαπιστωθεί αν μπορεί να αντέξει την κατάψυξη και τη μακροχρόνια αποθήκευση σε τράπεζα σπέρματος.
Ακόμη και άνδρες με αποδεδειγμένη γονιμότητα και πολλά παιδιά μπορεί να μην πληρούν τα κριτήρια.
Οι κανονισμοί διαφέρουν ανά χώρα, ωστόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο απαιτείται, μεταξύ άλλων, ο δότης να είναι ηλικίας 18 έως 45 ετών, απαλλαγμένος από λοιμώξεις όπως ο HIV και η γονόρροια και να μην είναι φορέας γενετικών μεταλλάξεων που προκαλούν ασθένειες όπως η κυστική ίνωση, η νωτιαία μυϊκή ατροφία και η δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Συνολικά, αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των διαθέσιμων δοτών είναι μικρός. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μάλιστα, περίπου το μισό σπέρμα εισάγεται από το εξωτερικό.
Ωστόσο, η βιολογία επιτρέπει σε έναν περιορισμένο αριθμό δοτών να αποκτούν πάρα πολλά παιδιά. Αρκεί ένα μόνο σπερματοζωάριο για να γονιμοποιηθεί ένα ωάριο, ενώ σε κάθε εκσπερμάτιση υπάρχουν δεκάδες εκατομμύρια.
Οι άνδρες επισκέπτονται την κλινική μία ή δύο φορές την εβδομάδα κατά τη διάρκεια της δωρεάς, η οποία μπορεί να διαρκέσει για μήνες.
Μέσα σε αυτή τη μικρή δεξαμενή δοτών, το σπέρμα ορισμένων ανδρών είναι απλώς πιο περιζήτητο.
Οι δότες δεν επιλέγονται τυχαία. Η διαδικασία μοιάζει αρκετά με τη σκληρή πραγματικότητα των εφαρμογών γνωριμιών, όπου κάποιοι άνδρες λαμβάνουν πολύ περισσότερα «ταιριάσματα» από άλλους.
Ανάλογα με την τράπεζα σπέρματος, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν φωτογραφίες, να ακούσουν τη φωνή του δότη, να μάθουν το επάγγελμά του —αν είναι μηχανικός ή καλλιτέχνης— καθώς και στοιχεία όπως το ύψος και το βάρος του.
«Αν λέγεται Σβεν, έχει ξανθά μαλλιά, ύψος 1,93, είναι αθλητικός, παίζει βιολί και μιλά επτά γλώσσες, είναι προφανώς πολύ πιο ελκυστικός από έναν δότη που μοιάζει με εμένα», λέει ο ειδικός στην ανδρική γονιμότητα, καθηγητής Άλαν Πέισι, ο οποίος στο παρελθόν διηύθυνε τράπεζα σπέρματος στο Σέφιλντ.
«Στην ουσία, οι άνθρωποι κάνουν “swipe” δεξιά ή αριστερά και στη δωρεά σπέρματος».
«Πώς το σπέρμα των Βίκινγκ κατέκτησε τον κόσμο»
Η Δανία έχει γίνει παγκόσμιος εξαγωγέας σπέρματος. Φιλοξενεί μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες σπέρματος στον κόσμο και έχει αποκτήσει φήμη για την παραγωγή «μωρών Βίκινγκ».
Ο Ole Schou, ο 71χρονος ιδρυτής της τράπεζας σπέρματος Cryos International, όπου ένα φιαλίδιο σπέρματος 0,5 ml κοστίζει από 100 Ευρώ, έως πάνω από 1000 Ευρώ, λέει ότι η κουλτούρα γύρω από τη δωρεά σπέρματος στη Δανία είναι πολύ διαφορετική από άλλες χώρες.
«Ο πληθυσμός είναι σαν μια μεγάλη οικογένεια», λέει, «υπάρχουν λιγότερα ταμπού σχετικά με αυτά τα θέματα και είμαστε ένας αλτρουιστικός πληθυσμός, πολλοί δωρητές σπέρματος δωρίζουν επίσης αίμα».
Και αυτό, λέει ο Schou, επέτρεψε στη χώρα να γίνει «ένας από τους λίγους εξαγωγείς σπέρματος».
Αλλά υποστηρίζει ότι το δανέζικο σπέρμα είναι επίσης δημοφιλές λόγω της γενετικής. Είπε στο BBC ότι τα δανέζικα «γονίδια για μπλε μάτια και ξανθά μαλλιά» είναι υπολειπόμενα χαρακτηριστικά, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να προέρχονται και από τους δύο γονείς για να εμφανιστούν σε ένα παιδί.
Ως αποτέλεσμα, τα χαρακτηριστικά της μητέρας, όπως τα σκούρα μαλλιά, «μπορεί να είναι κυρίαρχα στο παιδί», εξηγεί ο Schou.
Λέει ότι η ζήτηση για σπέρμα από δότες προέρχεται κυρίως από «ανύπαντρες, υψηλού μορφωτικού επιπέδου γυναίκες στην ηλικία των 30». Αυτές αποτελούν πλέον το 60% των αιτήσεων.
Ένα από τα στοιχεία της έρευνας για τον δότη σπέρματος από την Δανία, ήταν ο τρόπος με τον οποίο συλλέχθηκε το σπέρμα ενός άνδρα στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος στη Δανία και στη συνέχεια εστάλη σε 67 κλινικές γονιμότητας σε 14 χώρες.
Κάθε χώρα έχει τους δικούς της κανόνες σχετικά με το πόσες φορές μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σπέρμα ενός άνδρα. Μερικές φορές αυτό συνδέεται με τον συνολικό αριθμό των παιδιών, άλλες φορές περιορίζεται σε έναν συγκεκριμένο αριθμό μητέρων (έτσι ώστε κάθε οικογένεια να μπορεί να έχει όσα παιδιά θέλει).
Το αρχικό επιχείρημα γύρω από αυτά τα όρια ήταν να αποφευχθεί η συνάντηση μεταξύ ετεροθαλών αδελφών – που δεν γνώριζαν ότι ήταν συγγενείς – η δημιουργία σχέσεων μεταξύ τους και η απόκτηση παιδιών.
Ωστόσο, δεν υπάρχει τίποτα που να εμποδίζει τη χρήση του σπέρματος του ίδιου δότη στην Ιταλία και την Ισπανία και στη συνέχεια στις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο, αρκεί να τηρούνται οι κανόνες σε κάθε χώρα.
Αυτό δημιουργεί συνθήκες όπου ένας δωρητής σπέρματος μπορεί νόμιμα να γίνει πατέρας μεγάλου αριθμού παιδιών. Αν και ο άνδρας συχνά δεν γνωρίζει αυτό το γεγονός.
«Πολλοί λήπτες, αλλά και δωρητές, δεν γνωρίζουν ότι το σπέρμα ενός μόνο δωρητή μπορεί να χρησιμοποιηθεί νόμιμα σε πολλές διαφορετικές χώρες – αυτό το γεγονός πρέπει να εξηγηθεί καλύτερα», λέει η Sarah Norcross, η οποία υποστηρίζει ότι θα ήταν «λογικό» να μειωθεί ο αριθμός των παιδιών που μπορεί να έχει ένας δωρητής.
Σε απάντηση στην έρευνα σχετικά με τον δότη σπέρματος που μετέδωσε ένα γονίδιο που προκάλεσε καρκίνο σε μερικά από τα 197 παιδιά που απέκτησε, αξιωματούχοι στο Βέλγιο κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημιουργήσει ένα πανευρωπαϊκό μητρώο δοτών σπέρματος για την παρακολούθηση του σπέρματος που διακινείται διασυνοριακά.
Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Frank Vandenbroucke δήλωσε ότι ο κλάδος αυτός μοιάζει με την «Άγρια Δύση» και ότι «η αρχική αποστολή να προσφέρεται στους ανθρώπους η δυνατότητα να δημιουργήσουν μια οικογένεια έχει δώσει τη θέση της σε μια πραγματική βιομηχανία γονιμότητας».
Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας πρότεινε επίσης ένα όριο 50 οικογενειών ανά δότη σε ολόκληρη την ΕΕ. Το σύστημα αυτό θα επέτρεπε ακόμη σε ένα σπέρμα ενός δότη να δημιουργήσει περισσότερα από 100 παιδιά, εάν οι οικογένειες ήθελαν δύο ή περισσότερα μωρά η καθεμία.
Έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο στα παιδιά που έχουν συλληφθεί μέσω δωρεάς σπέρματος. Μερικά θα είναι ευτυχισμένα, άλλα μπορεί να είναι βαθιά αναστατωμένα από τη διπλή ανακάλυψη ότι έχουν συλληφθεί με σπέρμα δότη και ότι είναι ένα από τα εκατοντάδες ετεροθαλή αδέλφια.
Το ίδιο ισχύει και για τους δότες, οι οποίοι συχνά δεν έχουν ιδέα ότι το σπέρμα τους διανέμεται τόσο ευρέως.
Αυτοί οι κίνδυνοι ενισχύονται από τις εύκολα διαθέσιμες εξετάσεις DNA για την καταγωγή και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου οι άνθρωποι μπορούν να αναζητήσουν τα παιδιά, τα αδέλφια ή τον δότη τους. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν υπάρχει πλέον ανωνυμία για τους δότες σπέρματος και υπάρχει μια επίσημη διαδικασία μέσω της οποίας τα παιδιά μαθαίνουν την ταυτότητα του βιολογικού τους πατέρα.
Ο κ. Schou της Cryos υποστηρίζει ότι περισσότεροι περιορισμοί στη δωρεά σπέρματος θα οδηγούσαν απλώς τις οικογένειες να «στραφούν στην ιδιωτική, εντελώς ανεξέλεγκτη αγορά».
Ο Δρ. John Appleby, ειδικός σε θέματα ιατρικής ηθικής στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, δήλωσε ότι οι επιπτώσεις της τόσο ευρείας χρήσης σπέρματος αποτελούν ένα «τεράστιο» ηθικό ναρκοπέδιο.
Ανέφερε ότι υπάρχουν ζητήματα σχετικά με την ταυτότητα, την ιδιωτικότητα, τη συγκατάθεση, την αξιοπρέπεια και άλλα, γεγονός που καθιστά την υπόθεση μια «πράξη εξισορρόπησης» μεταξύ ανταγωνιστικών αναγκών.
Ο Δρ. Appleby είπε ότι η βιομηχανία γονιμότητας έχει «ευθύνη να ελέγχει τον αριθμό των φορών που χρησιμοποιείται ένας δότης», αλλά η συμφωνία για παγκόσμιους κανονισμούς θα ήταν αναμφισβήτητα «πολύ δύσκολη».
Πρόσθεσε ότι ένα παγκόσμιο μητρώο δοτών σπέρματος, το οποίο έχει προταθεί, συνοδεύεται από τις δικές του «ηθικές και νομικές προκλήσεις».
Πηγή: BBC
www.ertnews.gr
Ακολουθήστε το myvolos.net στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
