Άρθρο του Ν. Αυλώνα στην «Κ»: Οι έξι σημαντικότερες τάσεις για το ESG και το κλίμα στην Ευρώπη

Οι επενδύσεις με κριτήρια ESG, οι κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής και η πορεία προς την επίτευξη του στόχου Net-Zero διαμορφώνουν ήδη από το 2022, πέρα από τη σχετική ρητορική και μια σειρά από σημαντικές τάσεις και νομοθεσίες που θα επηρεάσουν τους οργανισμούς ιδιωτικού και δημόσιου τομέα μέσα στο 2023.

Επιπλέον, στις τάσεις αυτές έχουν ληφθεί υπόψη τα πρόσφατα ευρήματα της εξειδικευμένης έρευνας που υλοποίησε το Κέντρο Αειφορίας-CSE στην Ευρώπη και Βόρεια Αμερική και η οποία διερεύνησε τους λόγους για τους οποίους το «επιχειρείν ως συνήθως», δεν αποτελεί πλέον έγκυρη επιλογή και η στροφή προς έναν «βιώσιμο τρόπο του επιχειρείν» αποτελεί μονόδρομο.

Οι έξι σημαντικότερες τάσεις για το 2023 για οργανισμούς του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα είναι:

• Οδικοί χάρτες Net-Zero και ενεργειακός μετασχηματισμός

Σύμφωνα με το Net-Zero Tracker, το 91% της παγκόσμιας οικονομίας και σχεδόν οι μισές από τις 2.000 μεγαλύτερες εταιρείες έχουν δεσμευτεί για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών ρύπων (Net-Zero). Ωστόσο, οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ στην COP27 παρουσίασαν μια μάλλον απογοητευτική έκθεση, καθώς ένας μεγάλος αριθμός αυτών των δεσμεύσεων φαίνεται να στερείται επιστημονικής αυστηρότητας και δεν έχει επιτευχθεί πραγματική πρόοδος. Μέσα στο 2023 περισσότεροι επενδυτές θα ευθυγραμμιστούν με τα πρότυπα που ορίζονται στο άρθρο 9 της οδηγίας SFDR – κεφάλαια που έχουν στόχο τις βιώσιμες επενδύσεις ή τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Από την άλλη πλευρά, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αλλάξει δραματικά το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα. Αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του πράσινου υδρογόνου μέσω νέων και υφιστάμενων πηγών και σε επιτάχυνση για την εύρεση λύσεων ενεργειακής απόδοσης. Ο μετασχηματισμός του ενεργειακού συστήματος της Ε.Ε. θα αποτελέσει προτεραιότητα για το 2023.

• Πίεση για πιο απαιτητικά πρότυπα και δημοσιοποίηση στοιχείων ESG – Μείωσης Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος

Το 2023 οι εταιρείες θα επικεντρωθούν περισσότερο από ποτέ στην αξιολόγηση του τι θα πρέπει να αναφέρουν στις ετήσιες εκθέσεις τους, με σημείο αναφοράς τον κανονισμό SFDR της Ε.Ε. που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2023 και του κανονισμού CSRD που θα ακολουθήσει στη συνέχεια (2024).

• ESG και χρηματοδότηση επιχειρήσεων θα γίνουν περισσότερο αλληλένδετες

Το 83% των θεσμικών επενδυτών στην Ευρώπη σχεδιάζει να αυξήσει την επένδυση σε προϊόντα ESG. Επιπλέον, οι ρυθμιστικές αρχές είναι αποφασισμένες να ξεκαθαρίσουν κάθε υπάρχουσα σύγχυση γύρω από τα επενδεδυμένα κεφάλαια ESG, ενώ οι τράπεζες θα είναι πιο απαιτητικές στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων που πληρούν τα κριτήρια ESG.

• Λιγότερη εστίαση στα Ratings ESG

Η εξοικείωση με τα πρότυπα και τις αξιολογήσεις έχει αυξηθεί, μαζί με τις γνώσεις των εταιρειών σχετικά με αυτά. Οι αξιολογήσεις ESG θα χάσουν την πρωτοκαθεδρία μέσα στο 2023, διότι θα πάρουν τα ηνία άλλες απαιτήσεις και νομοθετικές ρυθμίσεις που σχετίζονται με τα κριτήρια ESG και το κλίμα.

• Θα αυξηθεί ο έλεγχος για Greenwashing (Πράσινη Παραπλάνηση) και η απαίτηση για διαφάνεια

Οι αυξημένες γνωστοποιήσεις εκ μέρους των εταιρειών μέσω των απολογισμών (εκθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης) τους και κάθε άλλη μορφή εταιρικής επικοινωνίας, ενδέχεται να οδηγήσουν σε περισσότερες κατηγορίες για ψευδείς ή παραπλανητικές δηλώσεις. Η Οδηγία για την Αναφορά της Εταιρικής Βιωσιμότητας (CSRD) και άλλες σχετικές οδηγίες της Ε.Ε. αποσκοπούν στην αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων. Επιπλέον, το αργότερο μέχρι το 2024 όλες οι χώρες που έχουν επικυρώσει τη Συμφωνία του Παρισιού θα πρέπει να ακολουθούν μια ενιαία, καθολική διαδικασία για την εξασφάλιση της διαφάνειας.

• Κυκλική οικονομία και μηδενικά απόβλητα

Η μείωση των αποβλήτων συσκευασίας αποτελεί μια σημαντική τάση για το 2023, η οποία πρόκειται να εισαγάγει στην αγορά μια σειρά νέων υλικών. Σχεδόν τα δύο τρίτα (59%) των καταναλωτών κάνουν συνειδητή επιλογή, αγοράζοντας προϊόντα που υιοθετούν πιο πράσινες πρακτικές. Η τεχνολογία θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της αλλαγής, παρέχοντας ευκαιρίες για την ανάπτυξη βιοπλαστικών, υλικών βιολογικής προέλευσης ή υδατοδιαλυτών συσκευασιών.

Ο κ. Νίκος Αυλώνας είναι πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE), επισκέπτης καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Aθηνών (IMBA) και στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι – Σικάγο.